ERİK (Prunus domestica)

ERİK (Prunus domestica); Aim. Pflavme
(f), Fr. Prunier (m), İng. Plum. Familyası: Gülgiller
(Rosaceae). Türkiye’de yetiştiği yerler:
Doğu Anadolu’nun yüksek yayla mıntıkası ile,Güneydoğu Anadolu’nun kurak ve çok sıcak bir kısım
yerleri hâriç, memleketin her tarafından yetişir.
Mart-nisan ayları arasında beyaz renkli çiçekler
açan, çalımsı veya yüksek ağaçlar. Anavatanı
Anadolu olan erikler, dünyânın değişik
iklim bölgelerine göçler ve harpler sebebiyle
adapte olmuşlardır. Bütün dünyâdaki erik çeşitlerinin
sayısı, iki binden fazladır. Memleketimizde
yetiştirilen çeşitlerin sayısı da iki yüzün üstündedir.
Erikler olgunluk zamanlarına, kullanma şekillerine
göre çeşitlere ayrılır. Türkiye Millî Bağ-
Bahçe Komitesinin memleketimizde yetiştirilmesini
tavsiye ettiği çeşitler; Can, Santa Roja, Red
Kennen, Climax, Formasa, Reine Claude Violette,
Reine Claude Verte, President, Giant, Red Heart,
Stanley, Köstendi!, Karagöynük, Üryani, D’Agant’tır.
Erik ağaçları tür ve çeşitlerine göre iri boylu
ağaçları teşkil ettikleri gibi, küçük boylu ağaçlar
veya çalı şeklinde olanları da vardır.
Sert çekirdekli bir meyve ağacı olan eriğin iç
kısmının sertleşmesiyle sert çekirdek kabuğu meydana
gelir. Yenilen kısmı etli ve suludur. Meyveleri
şekil, renk ve tat bakımından çok farklıdır.
Tohumları (çekirdekleri) acıdır.
Erik çeşitleri, tohum teşekkülü bakımından
kendine verimli, kendine kısmen verimli ve kendine
kısır olarak üç grup altında toplanır. Kendine
kısmen verimli çeşitlerden de iyi ürün alınabilmesi
için, tohum teşekkülü çeşitlerine ihtiyaç
vardır.
Erik ağacı çeşitli toprak tipinde yetişmekle
beraber en iyi olarak besin maddelerince zengin,
humuslu, sıcak, yeteri kadar nemli, orta derin ve
derin topraklarda iyi yetişir. Kültür erik çeşitlerini
üretmenin tek yolu, aşıdır. Fidanlıklarda en çok
durgun göz aşısı kullanılır. Kültür erik çeşitleri
için muhtelif erik türleri, şeftali, kayısı ve bâdem
anaç olarak kullanılabilir.
Kullanıldığı yerler: Meyvelerinde şekerler,
pektin ve organik asitler vardır. Meyve olarak yenir.
Kurutularak hoşaf ve çeşitli yörelerde değişik
pestil yapımında kullanılır.