Feyzî-i Hindi, asıl adı ebul-feyz
(d. 1547, Agra – ö. 5 Ekim 1595, Agra), Hindistan’da Hint-Türk İmparatorluğu döneminin ün1′ şairlerinden.
Şeyh Mübarek Nagari’nin oğlu, tari’ ^ devlet adamı Ebu’l-Fazl Allami’nin ’ ^ ‘ dir. İyi bir öğrenim gördü. Kıs’
Agra’da müderrislik yaptıktan 1566’da Ekber’in sarayına girdi, oğlu s de Murad’a öğretmen oldu. Ekber’in likçi hareketlerini öven kasideler yazo. onun yeni bir din kurma hareketini destekledi. Bu yüzden Müslümanların sert tepkilerine hedef oldu.
İran’ın ünlü şairlerinden Nizamî ile Enve-rî’nin etkisinde kalan Feyzî-i Hindi’nin gazelleri, söz oyunlarıyla süslü kasidelerinden daha çok beğenilmiştir. En ünlü yapıtı eski bir Hint öyküsünden esinlenerek yazdığı Nal ü Dâmân’dır (1831) Ayrıca noktasız Arap harfleriyle kaleme aldığı Levûmiu’l-İlham adlı bir Kuran tefsiri ve Sanskrit’ten Farsçaya çevirileri vardır.
Feyzi Mustafa Efendi (hayatîzadej, asıl adı moche ben raphael (ö. 1692, İstanbul), Yahudi asıllı Osmanlı hekim. Dönemine değin bilinmeyen hastalıkları konu edinen yapıtlarıyla tanınmıştır. Torunu da kendisi gibi Mustafa Feyzi adını taşıdığı ve gene dedesi gibi hekimbaşılık yaptığı için, kendisi “Büyük”, torunu da “Küçük” lakabıyla anılır.
Feyzi Mustafa Efendi, Süleymaniye Tıp Medresesi müderrislerindendi. Burada Şaban Şifai gibi değerli hekimler yetiştirmişti. Hassa hekimi iken, Eylül 1667’de IV. Mehmed tarafından hekimbaşıhğa getirildi.
II. Süleyman döneminde de (1687-91) sürdürdüğü bu görevden Mayıs 1692’de II. Ahmed tarafından uzaklaştırıldı. Feyzi Mustafa Efendi’nin Hamse-i Hayatizade olarak tanınan ama asıl adı Resailü’l-Müşfı-ye li’l-Emrazi’l-Müşkile olan beş ciltlik bir yapıtı vardır. Yapıtta frengi gibi, o güne değin bilinmeyen cinsel organ hastalıklarına ve bazı deri hastalıklarına ilişkin yeni bilgiler yer alır.
Hayatizade Şakirdi olarak tanınan Mustafa bin Mehmed bin Ahmed et-Tabib’in, hocası Feyzi Mustafa Efendi adına yazdığı Risale-i Feyziyye fi Lügati Müfredatı’t-Tıbbiye (Yabani Bitkiler Sözlüğü, 1974, 2 cilt) adlı yapıt, adından ötürü Feyzi Mustafa Efendi’ ye ait sanılmıştır. Bitki, mineral ve hayvan kökenli ilaçlarla ilgili bilgilere yer verilen bu sözlüğün Feyzi Mustafa Efendi’yle bir ilgisi yoktur.
