FLORANSA

italyanlar’tn Firenze dediği
Floransa, İtalya’nın en önemli kentlerinden
b irid ir. Nüfusu 425.835’tir (1987). Floransa
Roma’nın 230 km kuzeybatısında Arno Irmağı
vadisinde kuruludur. Kuzeyi ve güneyi
yüksek tepelerle çevrilidir. Floransa ve dolaylarında
yetişen çeşit çeşit güzel çiçekten ötürü
“ çiçek kenti” olarak da anılır.
Floransa, bilim ve sanatta yeni bir uyanışın
gerçekleştiği Rönesans döneminden başlamak
üzere, dünyanın en önemli sanat merkezlerinden
b iri oldu. Çizimde perspektifi
bulan mimar Brunelleschi (bak. ÇİZİM), heykelci
Donatello, ressamlardan Giotto, Masaccio.
Fra Filippo Lipp i, onun öğrencisi Botticelli
ve Leonardo da Vinci ile Michelangelo
gibi bütün çağların en büyük sanatçıları bu kentte yaşadılar ve sanat yapıtları yarattılar.
Ayrıca, dünya edebiyatının en büyük şairlerinden
b iri olan Dante, büyük astronomi
bilgini Galileo ve kilisede reform yapmaya
girişen rahip Savonarola da Floransalı’ydı
(bak. Botticelli, SANDRO; D onatello; Galilei.
GALİLEO; GlOTTO; LEONARDO ÖA VlNCI; MlChelangelo).
Floransa uzun yıllar, kentin ileri gelen varlıklı
ailelerinden Mediciler’ce yönetildi.
Bankerlik ve ticaretle uğraşan bu aile, kentin
zenginleşerek önemli bir ticaret merkezi durumuna
gelmesini sağladığı gibi, sanatçıları da
koruyarak Floransa’nın canlı bir kültür merkezi
olmasına katkıda bulundu. Floransalı
sanatçılar tek bir sanat koluyla değil, çeşitli
sanatlarla uğraşıyorlardı. Örneğin Andrea del
Verrocchio kuyumcu, ressam ve heykeltıraştı;
Michelangelo ise ressam, heykeltıraş, mimar
ve şairdi.
Kentin merkezinde Floransa Vaftizhanesi
ve Duomo olarak da bilinen Floransa
Katedrali yer alır. Katedralin kubbesi Brunelleschi
tarafından tasarlanmıştır. Yan tarafta
yer alan kırmızı, yeşil ve beyaz mermerden
çan kulesi ise, hemşehrisi Dante’nin
de resmini yapmış olan ünlü ressam Giotto’
nun yapıtıdır. Or San Michele Kilisesi’nde
Donatello’nun Aziz Markos heykeli yer alır.
Signoria Sarayı kentin en güzel yapıları arasındadır.
Sarayın yan tarafındaki sütunlu yolu
süsleyen heykeller arasında, Benvenuto Cellin
i’nin Perseus adlı heykeli de bulunmaktadır.
Rönesans’ın ilk yapılarından b iri sayılan Yetimler
Yurdu’nun (Ospedale degli Innocenti)
ön yüzü Della Robbia’nın kundaklı bebek
figürlerinden oluşan yuvarlak madalyonlarla
bezelidir.
Kilise, manastır ve sarayların iç duvarları
da Rönesans ustalarının yapıtlarıyla donanmıştır.
San Marco Manastırı’nın her hücresinde,
Fra Angelico’nun keşişlerin dua ederken
güzel b ir şeye bakmaları için yaptığı resimler
yer alır. Medici Sarayı’nın şapelindeki freskler
Benozzo Gozzoli’nin fırçasından çıkmıştır.
Bu fresklerden Müneccim Kralların Geçişi,
Hz. Isa’nın doğumu için armağanlar getiren,
doğulu üç bilgenin dağları aşarak Floransa’ya
gelişini betimler. Tören alayında Mediciler de
olmak üzere kentte yaşayanlar yer alır. San Lorenzo
Kilisesi’nde Michelangelo’nun heykelleri,
Santa Croce Kilisesi’nde G io tto ’nun
freskleri vardır.
A rn o Irmağı üzerindeki köprüler kente
ayrı bir güzellik katar. Bu köprülerin en
ünlüleri, ik i yanında kuyumcu ve mücevhercilerin
sıralandığı Ponte Vecchio ile Ponte
Santa T rin ita ’dır. Floransa eşsiz güzellikteki
saraylarıyla da ünlüdür. Bu saraylardan Pitti,
U ffiz i ve Bargello bugün müze haline getirilmiştir.
Bu müzelerde Rönesans sanatçılarının
yapıtlarından oluşan zengin koleksiyonlar bulunmaktadır.
4 Kasım 1966’da A rn o Irmağı’nın taşması
kentin tarihindeki en büyük doğal yıkıma
neden oldu. 39 kişi yaşamını y itird i. Sel
sularına karışan petrol ve molozlar sanat
hâzinelerine büyük zarar verdi. Birçok ülkenin
girişimiyle sağlanan parasal yardımla,
uzmanların zararı gidermek için gösterdiği
çabalar sonucu yapıtların bir bölümü kurtarı labildi. Floransa’daki Ulusal Merkez Kütüphanesi’nde
dünyanın en zengin kitap koleksiyonu
bulunmaktadır.