Geleceğin süper bitkisi belki de böyle olacak
proseslere yeni katkılar yapabiliriz. Mikroorganizmalar, bizim için yakıt imal etmek üzere güneş enerjisini kullanabilir, biyomass’ı (odun vb.) ve işlem görmüş fosilleri hidrokarbonlara-metan ve alkoller gibi- dönüştürebilir, hatta bazı bakteriler petrol kullanabilir ve onu, kendi hücresel yapıtaşlarına dönüştürebilirler. Petrolün proteine dönüştürülmesi işlemi, insanın, yakıtı bizzat kullanmasına göre çok daha enerji koruyucudur. Yakıt enerjisine gerek duyan birçok endüstriyel prosesler, mikroorganizmalar tarafından yapılabilir ve çok sayıda bileşik üretebilir. Çözücüler, asitler, polisakkaritler, lubrikantlar (yağlayıcılar), kozmetikler, vb. gibi.
Organik artıkları etkili bir şekilde kullanan mikroorganizmalar geliştirilebilirse, çevre kirlenmesi olayı yavaşlatılabilir, lağım pisliği yeniden çevrime sokulabilir, hatta bir oranda temizlenebilir. Bundan başka mikroorganizmalar, hava ve su kirlenmesine yol açan bileşiklerle besindeki karsinojenik ve toksik bileşiklerin tespiti işleminde bu yöntemlerin yardımıyla kullanılabilir. ■
YAŞLANMA
Yaşlanma araştırmalarında çok çeşitli hipotez ve teoriler olmasına rağmen, birleştirici ve genel anlamlı olanı ne yazık ki yoktur. Yaşlanma olayının, birbiri ile etkileşen çeşitli biyolojik mekanizmaların kombinasyonu sonucu, anlaşılması mümkündür. Bunlar hücre fonksiyonsuzluğuna. hücre ölümüne, doku işlevsizliğine, organizmanın çöküşüne ve son olarak da organizma ölümüne yol açan mekanizmalardır.
Eğer hücrelerin özgün ömür uzunluğuna sahip olduğunu kabul edersek ve bunun içten gelen genetik programlama ile belirlendiğini benimsersek, hücre fonksiyonlarının bozulması ve yaşlanma için başka hangi etkenler etkili olabilir? Mutasyon ve DNA tamiri, yaşlanma olayında önemli gibi görünmektedir.
Yoğun araştırmaların yapıldığı bu alanda da çok önemli gelişmeler beklenmektedir.
MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GELECEK
Uzmanların inancına göre; 1985’e kadar kanseri önleyecek ya da tedavi edecek bir ilaç bulunacaktır. 1ÖS8’e kadar insan organlarının nakli için bir merkez bankaya sahip olma olasılığı vardır. 1990’a kadar mental hastalıkları tedavi edecek bazı ilaçlar sentezlen&bilecektir. 2000 yılında (ileri sürüldüğüne göre), insan belleğinin kimyasal vasıtalarla geliştirilmesi yolu bulunabilecek, yaşlanma olayı ve kalıtım, kontrol altına alınabilecek. 2015 yılları civarında, suni hayatın ilk formlarını yaratmanın mümkün olabileceği düşünülmektedir.
Tüm bu tahminlere bakılınca, biyoloji ve dolayısıyla tıptaki ve hatta sosyo-ekonomik yaşamdaki ilerlemelerin, moleküler biyolojideki başarıyla yakın ilişkisi olduğu sonucuna kolaylıkla ulaşılabilir.
Bu yazı yazarın, TÜBİTAK 1983 Yılı Yaz Okulu İçin ha-zırladığı “Biyoloji Dünyası” adlı konferans metninden özetlenerek hazırlanmıştır.
_r
• Eski Mısırlılar, bir kadının hamileliğini anlamak için, yulaf tanelerinin içinde bulunduğu bir kaba, O kadının idrarını koyarlardı. Eğer taneler büyürse test sonucu pozitifti. Gerçekten de hamile bir kadının idrarındaki hormonlar bitki büyümesini sağlar.
