GERMİYANOĞULLARI

; Kütahya ve çevresinde hüküm sürmüş bir Türk beyliği. Topraklan, doğuda Afyonkarahisar ve Denizli, batıda Gediz ve Menderes vâdilerine kadar uzanırdı.

Germiyan, önceleri Türk aşîretlerinin birinin adıyken, Anadolu Selçukluları Devletinin (1077-1307) son zamanlannda 1300 (H.700) yılında kurulan Germiyanoğullan Beyliğine de ad oldu. Germiyan aşiretinin Anadolu’ya ne zaman geldiği belli değildir. On üçüncü yüzyılda Malatya taraflarında, Anadolu Selçuklu Devletinin hizmetinde bulunuyorlardı. Malatya’da otururlarken, Germiyan aşiretinin başındaki Alişiroğlu Muzaffe-rüddîn, Selçuklu Hükümdârı İkinci Gıyâseddîn Keyhüsrev (1236-1246) zamâmnda, Baba İshak tarafından çıkarılan sapık Babaîler isyânmı bastırmakla vazifelendirildi ise de, muvaffak olamadı. Yine bu âileden ve Selçuklu beylerinden Keri-müddîn Alişir, Selçuklu şehzâdeleri arasındaki taht mücâdelesine karıştığı için, Moğollar tarafından öldürüldü. Germiyanlılar, daha sonra Moğolların baskısı yüzünden Kütahya tarafına göç ettiler. Buradayken bağımsızlıktan için Anadolu Selçuklu Sultanı İkinci Gıyâseddîn Mes’ûd (1282-1305) ileMoğollara karşı mücâdele verdiler.
Germiyanoğullan Beyliğini kuran Kerîmüddîn Alişir’in oğlu Birinci Yâkub Bey, Anadolu Selçuklu Devleti beylerinden iken, 14. yüzyılın başından îtibâren Selçuklulardan aynlıp, Moğollarla mücâdele edemeyeceğinden, onların hâkimiyetine girdi. Yâkub Beyin idâresindeki Germıya-noğullan- Beyliği, o zaman Anadolu’da kurulan beyliklerin en kuvvetlilerinden olup, BizanslIlardan her yıl belli bir vergi ve hediyeler alıyorlardı. Yâkub Beyin, Aydınoğlu Mehmed Bey kumandasında Ege sâhillerine gönderdiği Germiyanlı ordusu, BizanslIlardan Ayasluğ (Selçuk) ve Bir-gi’yi aldı ve bu yörede Aydınoğullan Beyliğini kurdu. Yâkub Bey, 1305’te Menderes Irmağı ke-nanndaki Tripolis (Buldan kasabası doğusunda, Yenice yakınında) şehrini alıp, 12.000 piyâde ve 8000 süvâri ile 13Ö6’da Alaşehir’i kuşattı. BizanslIlar İspanya’dan getirtmiş oldukları, Katalan birliklerim Alaşehir’deki Türk kuvvetleri üzerine gönderince, Germiyanlılar kuşatmayı kaldırdılar. Fakat şehir 1314 yılında Yâkub Bey tarafından alınıp, haraca bağlandı. Rumlardan alman cizye, Kütahya’da yaptınlan Vâcidiye Medresesinin ihtiyâcına karşılık tutuldu. Yâkub Beyin 1340’ta vefâtı üzerine yerine oğlu Mehmed Bey geçti. Bunun ilk zamanlannda Bizanslılar Katalanlar vâsıtasıyla Kula ve Simav’ı Germiyanlardan aldılarsa da, Mehmed Bey buraları yeniden topraklarına katmaya muvaffak oldu.

Mehmed Beyin vefât târihi kesin belli olmayıp 1361 olarak tahmin olunmaktadır. Ölümünden sonra yerine Süleymân Şah geçti. Süleymân Şahın hükümdârlığımn ilk yılları durgun geçti. Karamanlılar ile Hamidoğulları arasındaki mücâdelede; Hamidoğullanndan (1301-1423) İlyas Beyin tarafını tutması, Karamanlılar ile arasının açılmasına sebeb oldu. Süleymân Şah, Karamanlıların baskısı karşısında, Huistiyanlarla mücâdelede büyük başan sağlayan ve sınırlarını genişletmekte olan Osmanlılar ile anlaşmak istedi. Germiyanlı İslâm âlimi İshak Fakih ve berâberindeki heyet, yüksek hediyeler ile Osmanlı Hükümdârı Murâd Hüdâ-vendigâr Gâzi (1360-1389)nin huzûruna gönderilip; Süleymân Şah kızını Osmanlı Şehzâdesi Bâ-yezîd’e vermeyi ve çehiz olarak da, Kütahya ile be-râber Simav, Eğriboz (Emed) ve Tavşanlı’yı OsmanlIlara teklif etti. Germiyanlılann teklifi kabul edilip, düğün yapıldı. Süleymân Şah Kula kasabasına-çekildi. Sultan Murâd Hüdâvendigâr’m oğlu Şehzâde Bâyezîd de Osmanlı sancağı hâline getirilen Kütahya şehrine geldi.

Süleymân Şahın 1387’de vefatıyla oğullarından Yâkub, Germiyanlı hükümdân oldu. İkinci Yâkub Bey OsmanlIların Haçlılarla yaptığı, 1389 Birinci Kosova Savaşı sonrasında Sultan Murâd Gâzi şehid edilince fırsattan istifâde edip Osmanlılara bırakı