Sert, kristal yapılı minerallerden oluşan taneli görünüşlü mağmatik derinlik kültesi. Plüton içindeki taneler çoğunlukla gözle görülebilir büyüklüktedir. Esas mineralleri feldspat’ın ortoklas cinsi ile az miktarda plajioklas ve kuvarstır. Ayrıca mika, hornblend, piroksen ve ikinci gruba giren turmalin, apatit, zirkon, grena, manyetit gibi mineraller de bulunabilir.
Granitlerin renkleri, umumiyetle açık olmakla birlikte, içindeki feldspatların ve diğer minerallerin cins ve miktarına göre gri, pembe, kırmızımsı olabilir.
Granitler, yeryüzünde çok yaygın olarak bulunurlar.Çeşitli yer kabuğu modellerinde görünür. Yeryüzünün temelini teşekkül ettirdiği kabul edilmektedir. Tabiatta dayk, silis ve batolitler halinde bulunabilir.
Yollarda parke ve bordür taşı, yapılarda yapı taşı olarak çok eskiden beri bol miktarda kullanılmaktadır.Aşınmaya, basınca, darbeye karşı dayanıldı, güzel renkli ve iyi cilâ kabul eder. Atmosfer tesirlerine ve ayrışmaya karşı direnci yüksektir. Günümüzde daha çok parke ve bordür taşı ve bazı büyük yapılarda kaplama taşı olarak kullanılmaktadır.
Bileşimi ve Bulunuşu:
Granitlerde kuvars, genellikle hacmen % 20 nin üzerindedir. Derinlik külteleri arasında hacmen % 40′ dan fazla kuvars ihtiva eden türe rastlanmaz. Kuvarts ve ağır silikatlar bakımından zengin olan kayaçlar gabro sınıfına girer. Esas bileşeni olan feldspat plajioklas ve ortoklas (alkali feldspat) halinde olması mümkündür.Birinin diğerine oranı genellikle 2’den azdır. Granitlerde bulunan ikinci ana mineraller muskovit, biyotit, amfibol, piroksen veya nadiren fayalit (demirli olivin) olarak sıralanabilir. Genellikle bunlardan iki veya üçü bir arada bulunur. Çeşitli sınıflamalarda koyu renkli minerallerin oranı farklı olmakla birlikte hacmen % 2 0 ’den fazla koyu renkli mineral ihtiva eden taşlara
umumiyetle granit adı verilmemektedir.
Teşekkül Teorileri:
Başlıca iki zıd görüş vardır: (1) Magmatik, (2)Transformist.
Birinci teori granitlerin, ana sıvının veya sıvı kristalin, kristalleşmesi sonucu oluştuğunu kabul eder. İkinci teori ise granitlerin magma olmaksızın meydana geldiğini ileri sürer. Granitlerin, tortul kültelerin çoğunlukla katı halde metamorfızma sonucu oluştuğunu kabul eder.