Güneş Sistemi ve Levo
ıır Amino
———^
Dünya üzerinde yaşayan bü ün canlılarda, proteinleri oluşturan a «i-noasitler polarize ışığı sola çevirir, iki Amerikalı araştırmacının çalışmaları, bu insanı şaşırtan özelliğin Dünya dışından geldiği varsayımını kuvvetlendirdi: Dünya’nın ve Güneş Siste-mi’nin oluştuğu ilkel nebulada (bulutsu) geçen bazı fiziksel olaylar, organik kimyasal bileşiklerin polarize ışığı sağa değil, sola çevirmesine neden olmuştur.
Polarize ışık, tek bir düzlemde titreşen ışıktır. Normal ışık polarize değildir, yani her düzlemde titreşir. Turmalin kristalinden, Nicol prizma-
sından vb. geçen ışık polarize hâl alır. Or inik kimyasal bileşikler polarize ış ğı sola (lev >jir) veya sığa (ciekstrojir) çevirir. Canlılardaki arnı-noasitler daima levojirdir.
Dünya’daki organik moleküllerin önemli bir bölümü, geçmişte Dün-ya’ya çarpmış çok sayıda gök taşlarından, kuyrukluyıldızlardan ve astero-idlerden gelmiştir. Amerikalı araştırmacılar Murchison meteor taşındaki amino asitlerin optik özelliklerini inceledikten sonra bu sonuca varmış. Meteor taşlarında levojir amino asitlerin fazla miktarda bulunduğu daha önce de defalarca kanıtlanmıştı.
Emin olunamayan nokta şuydu: acaba baş’angıçta levo’ir ve dekstrojir aminoa-,itler eşit mik:arda bulunuvor-du ua sonradan evrirn sırasında levojir aminoasitler mi artmıştı? Meteor taşlarında C13/C12 ve N15/N14 oranı, Dünya’dakinden hayli farklıdır.
Bir diğer deyişle canlılardaki proteinler, yıldızlararası ilkel bulutsulardan kaynaklanmıştır. Bu ilkel bulutsuların neden levojir bileşikler yarattığı henüz bilinmiyor. Bir olasılık şudur: Yıldızlararası gaz uzun süre şiddetle polarize bir ışığa maruz kalmış olabilir.
Recherche, Aralık 1997
