Hace Ahmed Yesevî nin Halvet Hayâtı

Ahmet Yesevi çocukluğundan beri Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) sünnetine tam olarak tabi olmaya gayret etmiştir. Bu yüzden, 63 yaşma geldiğinde “Peygamber Efendimiz 63 yaşında vefat ettiği için yer üstünde ondan daha fazla gezmekten hayâ ettiğini” söyleyrek teggesinin avlusunda kabri andıran bir yeraltı hücresinde halvete çekilmiştir. Halvet hayaünın ne kadar sürdüğü tam olarak belli değildir; fakat vefat tarihi olarak kabul edilen 1166 yılına kadar yaklaşık 10 yıl yeralündaki çilehanesinde halvet hayaünı sürdürdüğü ve 73 yaşında vefat ettiği tahmin edilmektedir.

Halveti yaşadığı hücresinin kalıntıları bugün de muhafaza edilmektedir.
Bu halvet hayatını dîvânında birkaç yerde dile getirir:

Ol Kâdir’im kudret birlan nazar kıldı Hurrem bolub yir asüğa kirdim mena Garib bendeng bu dünyadm sefer kıldı Mahrem bolup yir astığa kirdim mena

(O Kâdir’im kudretiyle nazar kıldı Sevinip yer altına girdim ben işte Garip kulun bu dünyadan göp eyledi Gizlenip yer altına girdim ben işte )

Yaşım yetti altmış üçke bir künçe yok Vâ-dirîğâ Haknı tapmay könglüm suluk Yir boldum ulug üstide sultânmen Şâkir bolup yer astığa kirdim nıena

Taşım ulaştı altmış üçe bir gün yok Vâh ne yazık, Hakk’ı bulamadan gön lüm kırık / Ter üstünde sultânım deyip oldum ulu / Şükredip yer altmagirdim )ben işte

Şeyhmen deyüben da’va kılıp yolda kaldım Feş-ü destâr pûçek pulğa satıp kildim ؛ misfeN hevâ kıldı yolda kaldım men Bidem bolup yer astığa kirdim mena
Şeyhim diye iddia edip yolda kaldım Fes ve( sarığı değersiz pula satıp geldim Nefis ve heva azdı harap olup kaldım Takatsiz kaldımyer altmagirdim ben işte

Hâce Ahmed Yesevî’nin halvete çekildiği mekânın maketi. 63 yaşma geldiğinde “Peygamber Efendimiz 63 yaşında vefat ettiği için yer üstünde ondan daha fazla gezmekten hayâ ettiğini” söyleyerek kabri andıran bu hücrede, vefatına kadar, yaklaşık 10 sene halvet hayatı sürdürmüştür.