Hakikatin İki Yüzü

Zâhir, bir şeyin dışı, görünen, ortada olan,
müşahede edilen, duyu organları ile hissedilen
ve bilinen kısmı demektir. Bâtın, bir
şeyin iç yüzü, görünmeyen yanı, saklı ve
sırtı yönü, tefekkür, feraset ve kalp basiretiyle
bilinen kısmı demektir.
Dolayısıyla zâhir7 ilim dendiğinde, zâhirde
bedenle yapılan iş ve ibadetlerin hükümlerini
öğreten ilim anlaşılır. Bâtıni ilim ise iç
âlemimizin ilmidir. Kalple ilgili amellerin ve
ibadetlerin hakikatini öğretir. İnsanın kalbini,
ruhunu ve nefsini tanıtır, onların terbiye yolunu gösterir. Varlıkların iç yüzünü,
kâinatın inceliklerini, gayb âlemini, meleküt
aleminin sırlarını, ahiret hallerini konu edinen
ilme de bâtıni ilim denir.
Dinimiz, her iki ilimden de gerektiği kadarını
bize öğretmiştir. Bu iki ilmin bir kısmı
herkese farzdır. Bir kısmı ise fazilettir. Dinimizin
öğrettiği ve herkesten istediği zâhir
ve bâtın ilmi, bütünüyle Kur’an ve Sünnet
ilminden ibarettir. Bu iki ilim beden ile ruh
gibidir, birbirini tamamlar. Biri olmadan diğeri
olma