HATMİ (HÎTMÎ, KITMÎ, KITMÎ GÜL, GÜL HATEM)
Arabçası : Büzür el-Hatmî, El-Idris, El-Gısl, Hıtmî.
Farsçası : Hatmi, Encil, Encilek. Lâtincesi : Althaea officinalis. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Nemli topraklarda ve ovalarda yetişir.
Kullanılan maddesi: Kökü ve çiçekleri. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Çiçekleri mor pembe, bazan da beyaz bir bitkidir. Yapraklan ise tüylüdür.
Çiçekleri Temmuz ve Ağustos aylannda, kökleri ise sonbaharda toplanır ve kurutulur. Umumiyetle müsekkin olarak kullanılır. b) Çiçekleri ve kökünden 10 gramı bir litre suda haşlanarak kullanılırsa göğsü yumuşatır, nezleyi ve öksürüğü geçirir. c) Suyu ile gargara yapılırsa ve bu suya biraz oksijenli su ilâve edilirse boğaz yollanndaki iltihaplan geçirir. ç) Rahim hastalıklarında vagina yoluyla fitil yapılıp kullanılırsa faydası görülür. d) Sirke ile kanştırılıp vücutta ve yüzde olan lekelere sürülüp sonra güneşte oturularak ovulursa dehal lekeler geçer. e) Bağırsaklardaki iltihaplarda hatmi ile hazırlanmış olan lavmanlar iltihabın çabuk geçmesini sağlar. f) Tohumu yenildiğinde böbreklerdeki taşları eritip düşürür. g) Şiddetli öksürüğe, zatürree ve kan tükürmelere faydalıdır. ğ) Sıcaktan ve soğuktan meydana gelen ağrılara yakısı konursa ağnyı dindirir.
h) Sirke ile kaynatıldıktan sonra ılık su ile ağız mazmaza edildiğinde, diş ağnsmı dindirir. ı) Hatminin kaynamış suyu bağırsak yaralarına,şifâ verir. j) Köklerinin ve yapraklannin kaynamış suyu; kulunca ve baş ağrısına, hayız sökmesine, meni artmasına, felce ve daha birçok hastalıklara fayda eder.
