iç dikkat ettiniz mi

bUköÇ tıalk% yaşarftırı^^eşHli tlh-l^rlçin hiç bir ayficalik Gİroafc&zmaym kel imetei^^İan ı yorlar. Onların diKMM^İİatfiiı cânlilsfr, bir tekkeiirrr^ije ahlatılıyor. Nfc ilgintfdefcıl mil) diye’açıJMamada fetflunmaya Şâfiştrr Kadrn/^kocasma jttbMfanie bakar \^ i^tı sOVİer; {^0 halde,işfcfit parmağını göstererek > sof^fcakalım orta, işaret parmağının adı ne iraiş?)’. £1)

. Cari; Saga*r_? j^r-Öniü flıU^eyr ; anlattıktan sonra, uzak gezegenlerdeki-varlıkfarJa bir temas flçontakt} koriatorfe^nr’ kornışm* diliMn,çe kad&r güç oJacağmı, bu nedenle başka lür “Bilgi ^liş^Veıişi KurmanınZoruniuOlduğu” nubelirt- ^t‘wifVte çalışıyor.               , _

JHatif^yaç^ınrzi^ibi, Amerîk^ Birleşik Dev­letten Uzay Uçuştan Yöneten Merkezi (NASA) tarafından, uzaya Voyager 1 ve Vçyager 2 adlı iki ¿yapay uydu fırlatılmıştı. Bu iki . ¿lydu*.,Güneş |fN#mi çevresinde dönen gezegenlerin^imteri- _?f>k çekerek dünyam ızagöndermekt e ve gezegen­lerin yüzeyleri hakkında bilgi «iletmektedir. Bu yapay uyduUuv ^lüU979 da Jüpiter’in yamçıdan geçmiş ve öm dç’T gç^egeniıv uydularının da İ ^resimlerini çekerek Dü<ıyanruz& göndermişti,;Bu $apay uydgl###¹ Voyager 1 in içme;» }nr, de resim-ses pU^%ldMrulşri*j^a g&ı^rjjmeşû .uygun gorüWişiür, Bu ses plağında 60 _;#eği$ifc dil’den selâmlar: Hetildîkten ^nna, Birleşmiş ^illetler Gerçel Sekreteri Kurt W^|dheim’in_/ ,şu ^ barış, mesaj^ da, yer ¿^mıtfır: “B^ ^üneş Şf&^mim izden dışş?ty& uzayın deri^tÖderine ,jcte6ğru ‘uçuyoruz ve yalnızca barışa vg dostluk . »Iiyoruz. Eğer,; ; tp$en işte«itiıw_¥ bildiklerimizi j^ftğımtmek ve efcer fırsat b^utt^c, • Y«$M**^r şeyler .ürenmek amacını! taşıyoruz,.” (2) Şimdi, bu î^py: uyctunun, ?1P t5Q(yıl^sanr^jçan^ş.sistefni- -^pizden dışarı çıkıp başka bir güneş sisteminde {bizden çok daha akıllı varlıkların yaşadığı) M ^geaışgene i nd||ini varsayalım. W^kJheim’ın “b^fttferi, ^kılJ^varUklarriçin, acaha_r “U/ıg?*. anlamına mıgelecektir?…      ,_v

‘ “Şimdi, siz, bîr an kendinizi, çok uzak bir “‘zegende ^âşayan b6Vie bir akıllı varlık olarak ^f İ edin;’ Altmış ayrı dil’den, iletifeırselâmlar asında, he kıparsınız ? Bu altmış ayrı dili, jıl çözümlemeye çalışırsııiızi . ‘ NedeHse, şu *1tikacıllr, bilginlerin çalışmalarfite; ille de nlarını sokıMkisterfer. Politik çekişmeleri ^cniyle/Yeryuzünrîe barişı, toerİEfe ’^ağîaykma- Jâ^i hatde, çok uzakğezegehlerdeki varlıklarla iTjjr Sîşkî kurma yâftfoda, bilginler bir çabaya ^giriştfmi, hemen, altrhiş dilden ^elâm İle bârış ve döstİufe mesajı iİetimine girişirler. Oysa, böylebir

.;Şi|^^lış-Verişi lşleffoi”nde bilginlerin ilk dpşündüjü şey^bu#lı$-verişin, “Hangi Yol İle Kurul abr|,eeegi” d ir, , . _lr ._

Barış ve Dostluk, en fâzla sevgi ve saygı duyulacak kavramlar. Ancak, altmış dilden selâmlar ile birlikte sesli olarak iletilen bu mesajın, şifre anahtarını, o uzak gezegendeki varlıklar, nasıl bulabilecekler?

Keniii dünyamızda 5.000 yıl-önce yaşamış olan eski Mısır uygarının yazısı olan hiyerog­liflerin, çözülebilmesinin ne kadar güç olduğunu _t,düşünün, .Hiyerogliflerin çözülebilmesi, bir Fran­sız Tarih Profesörü olan Champollion’un, hiye­roglif resimlerinin, her birinin birer “fonetik harf’ olduğunu saptaması ile mümkün olabilmiştir. Bu ‘konuda, “Tanrflfetr, Mezarlar ve Bilginler” adlı kitaptâfrT okuyacağımız bir kaç satır, bizlefe, yeteri kadar fikir verebilecektir: ‘

“..Champollion’a ilk defa bu fikir geldiği zaman; önün üstünde durmadı bile. Bir gün, *yatan yılan işareti” nin, “f” harfi öldüğünü bulunca, bu buluşu, temetehf diye” bir tarafa

nasıl kullanabileceksiniz? Kendinizi, bu, şuurlu                                    “Sibernetik Bilginleri, “Uzay varlıkları ile

ü^ay varlığına nasıl anlatabileceksiniz?. (4)                                   ilişkinin nasıl kurulabileceği” konusuna girmeden

Bu soruları dikkâte alan $r çok hayal-bilim                           önce/dikkatleri şu noktaya çekmek istemektedir-

y azarı, yapıtlarında, çeşitli bilgi alış-veriş sis-                                 1er : Yeryüzünde yaşayan insanlar arasında, çeşitli temleri ileri sürmektedirler. _f Onların yjuıı sıra, ” “Dil” 1er’olduğu halde; tüm insanlara, “Aynı

hayal-güçlerini kollanan bir çok astro-fizik, fizik                           bilgi” ve “Aynı “etki” yi rletebîlen “Bilgi iletim

ye elektronik belginleri de, daha değişik haber-                         sembolleri” yok mudur? Sibëmetikçiler, hemen

leşme sistemleri,üzerinde durmaktadırlar, yj^neri-                   karşılık veriyorlar, Vardır” f Burilal-, ”Elektron

ka Birleşik Devletlerinde, Radyo Mühendisleri ve                     Impulsları (Darbeleri)”, “Ses tınıları” ve *Renk

Elektronik Mühendislerin önerileri üzerine                                    tayfları” dır. Dünyanın neresine giderseniz

“Radyo sinyalleri ile uzay varlıkları ile haber-                                 gidiniz, elektron darbelerinin akışı, aynı biçirmfe

leşme” konusu ¿¡zerinde, uzun denemeler yapıl-                   cereyan eder. Akım açıktır, o halde oradan

mıştı. 1960 yılındâ yapılan bu cfênemelérO^MÂ*                     elèktror? akmaktadır. Yani, sibernetik dili ile

tasarısı aÖt fié tanımlanmıştı. Daha sonraları ise                       durum “Evet” demektir ve değeri de “1” sembolü

“Matematik sembol 1er”, “^asşr İşınlan ilefraber-                       ile gösterilir. Ak»m açık değil işe, oradaaelektrdh

leşme” ve “Hareket halindeki resimler” yolu ile                           akmamaktadır. Ö halde durum “Hayır” demektir,

bilgi alış-veriş sistemlerinin denenmesi öne-                               Değeri de “0 sembolü ile gösterilir. Ses Tınıları

rilmişti.                                                                                                                  da aynıdır. Beethoven’in bestelerinde kullandığı

m

Tpi»*»*|*iP*jf ıv»»»* ‘fpyı»* vwwr^ı v* p ju> wg»ı*a ■-“*•*’^9¹

anah&rı                                              ftMfct W

yazarım anll^aır imi

kapalı kapılarının anahtarı!.. (3)

$u satırlar, kendi dünyamızda ‘‘4-500Ö yıl önce yaşamış olan büyük bîr uygarlığın, yazısının çözülebilmesinin, ne kadar zör öldüğünü ve bu uygarlığın, ilettiği, bilgilerin, 4-5 bin yıl sonra, aynıdünyada yaşayan uygarlıklar tarafından, ne kadargüçlükle anlaşılabildiğini, açıkça göster- >®ıfckt€sKr. ,     ,

Peki, ya çok uzak gezegenlerdeki uygarlıklara “göndereceğimiz mesajlar!.. Bu mesajlar,⁴ya da Hetmek istediğiniz bilgiler, “o uzak gezegehfer- fefcieki uygarlıklar tarafından naSıl kavfanılabrle- çektir?.. İşte birada, Sibernetik bilginleri, işe karışmaktadırlar. Sibernetik Bilginleri, könuyu, şöylec^ ortaya koymaktadırlar:

” — Uzak gezegenlerdeki varlıklara iletilecek bilgi, ne çeşit bir sembol (simge) ile iletij^ebliür? Hangi tüm sembol, çok uzak gezegenlerde yaşayan akıllı varlıklar tarafından kavramla- bilir?..”

, İlk bakışda çpk basit gibigörünen bu esas, “İfarşflfklı Bilgi Alış-Veriş Sistemi” nin, ana yapısını oluşturmaktadır.

ik SibersetikBtliroi/ortaya çıkmada ve Btektc#- nik Beykt Makinden ile bilgMIetimisşğlanmaı^yrı 4ok önce,insanoğlu* güneş;  içindeki

difergezegenlerdeki uariıktarlai rarşeküdefcügi aJiş-veHş. kumls&ieçe&m* d*süs>müşta. Bi^i Düpya S^aşın<ön^ce, Ritf W|gi^ bi% bilgi aiı$«ve«fmj**, “Geometri” yoM* »le sağlanabiif- ceğini ileri sürmüştü* Bu Astmnorni bilgini, Afrika’da Büyük Sahra’ya ve Sibirya’da geniş arazi özerine, çokbüyük geometrik şekiMecin {üçgen, dörtgen, dâire m v.b > çizilmesim ^enrnlşti, Ona göre, eğerAyda-ve Merih*de#tes) biıini’gfei şuurlu, akili*varlıklar yaşıyorlarsa ve eğer onlar da teleskop yapmışlar ise> bu şekiileri görecekler ve kendi gezegenleri yüzeylerine de ay ra jeNtteri çizeceklerdi. Böylece de, Yeryüzü şuurlu varlık­ları ile Ay’da&i ve Mars’daki şuurlu varlıklar ile “Geometri ybtu ile bilgi alt£-verişi” kurulmuş olacaktı.                              ^:

‘.^>J‘ Bilimin gelişmesi ölçüsünde, aşamalar gös­teren Science- Fiction (Hayal -SiHrn)yazarlar*da, âynı konu üzerinde *Jürmaya Ik^larroşlardı. Stanley C: Weinbabm, 1934 yılında yazdığı “A Marti an Ody&ey” (Bir MarSİVnîn »Macerası) adlı Hayal – Bilim hikâyesinde, Yeryüzünden Meri he gitmiş ^sbfr Döhyâh ^; (Dick JaviSy ile bir MarSİı (Tvfoeel) ritrt, birbirleri ile karfıfaştıkları “ Dünyalı’nm “Dillle Haberl^şfrıe”yolu ile MarsI ı’- ⁴ya bilgi iletimindi bulunarVıadfğmr anlatmaya ^c çakmaktadır. VVeinbauiH, hikâyestride, “Dünya- fının/föpmk üstündü bülünan çâkil taşlarını, bir, ikt, üç durumunda tbfrladfğm ı; sormada iki kefre ikf/ dfe^tör; ikîkerre üç/altıdır; dîye gösterebil- nteft îçin, bu çakıl taşlarını, ikili, üçlü ye¹ ddrtlü durumda dizdiğini ‘belirtmektedir. Dünyalı, böy­lece, ancak, “Matematik Sir Dil” ile^: Marslımla konuşabilmektedir. Bu hayal – bilim yazan, hikâ­yesinde, başka gezegenlerdeki şuurlu varlıklarla, ancâk ^Matematik Bir tHl” ile “Bilgtalış-verişin- de bulunabileceğinT ileri sürmektedir. – Günümüzün ünlü h^yal^Lbrlim yazan ve Biyoloji kliğini Prof. Isaac Asimov, “VVhereOo We Go Here” (Buradan Nereye GidiyorılrJ^İdlı kjtabında,Weinbaum ile birlikte onyedi hayal- bilim yazarının hikâyesini toplam işve bu hikâyeleri^ sonuna da, kendisi», bazj sorular yöneltrpiştir, Weinbaunrı’un hikâyesi sonunda, şu soruları sormaktadır ‘• _!f ,/_r_ , , _x

“..Dünyalı Diçk javiş ile Marslı Tvveel arasında modern’ bilgi alış-yşrişi biçimi, diğer gezegenlerdeki şuurlu. varlıklarla haberleşebil- menin, mümkün olabilecçğinj, göstermektedir. Sizin dilinizj _:.ye sizin ^jsktntz&a hiçbir şeyi bilmeyen, ,şuur|M b« .uz^yty varlık ile bilgi alış- verişin^ bulunabilmek İçin, radyo_sjnyaljefinj|i,