Bu âdetler karşısında önce naslara, sonra da İslâm alimlerinin açıklamalarına bakalım: a) Zeyd b. Sâbit rivayet ediyor: Osman b. Maz’un, Ansâr’- daıı Ummu’l-alâ isimli hanımın evinde vefat etmişti. Rasûlullâh (s.a.) ölünün yanma geldi. Ümmü’l-alâ anlatıyor: — Ey Ebû Sâbih (Osman b. Maz’un) Allah sana rahmet eylesin. Ben üzerine şahidlik ederim ki Allah sana ikram eylemiştir. Dedim. Rasûlullâh: — Allah’ın ona ikram eylediğini nerden biliyorsun? — Babam yoluna kurban yâ Rasûlullâh! Allah ona ikram etmezse kime eder? — O gerçeğin tâ kendisiyle karşı karşıya gelmiştir. Vallahi ben de onun için hayır umuyorum. Vallahi Allah’ın Rasûlü olduğum halde bana ne yapılacağını bilmiyorum! — Allah’a yemin ederim bundan sonra ebediyyen kimseyi tezkiye etmeyeceğim. b) Enes b. Mâlik rivayet ediyor: Sahâbe bir cenazeye rastladı ve iyiliğini söylediler. Rasûlullah (s.a.) «gerekli oldu» buyurdu. Sonra bir başka cenazeye rastladı, onun da kötülüğünü söylediler; Hz. Peygamber gene «gerekli oldu» buyurdu. Hz. Ömer «gerekli olan nedir?» diye sorunca Rasûl-i Ekrem: «Onun iyiliğini söylediniz, övdünüz de cennet ona gerekli oldu; berikinin kötülüğünü söylediniz, yerdiniz de ateş ona gerekli oldu. Siz yeryüzünde Allah’ın şahidlerisiniz» buyurdu c) Hz. Ömer’in rivâyet ettiğine göre Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştu: Hangi müslümanın iyiliğine dört kişi şahidlik ederse Allah onu cennete cokar, Sahâbe üç ve iki şahidi de sormuşlar ve aynı cevabı almışlardır. d) Hz. Âişe’nin rivâyet ettiğine göre Nebiyy-i Ekrem (s.a.) şöyle buyurmuştu: Ölülere sövmeyiniz; çünkü onlar ettiklerini bulmuşlardır. e) İbn Abbas, Ebû Leheb’den bahsederken «Allah lâ’net etsin» demiştir. (34) Birinci hadis bir ölü hakkında kesin olarak «cennetliktir, kurtulmuştur» demenin caiz olmadığım ifade ediyor. İkinci hadis müslümanlar içinde iyi intiba bırakmış, iyiliği söylenen ölülerin bıraktıkları bu intiba ve haklarında yapılan iyi şahidlik sebebiyle af ve rahmete nail olacaklarını, kötü in
İSLÂM’IN IŞIĞINDA GÜNÜN MESELELERİ
12
Ara