İSNAT veya İSNAD

iftira etme: Onlara iki iftira ve is nat damgasından biri vurulmak yolu tutul muştur (F. R. Atay). || Bir fikri veya bi konuyu bir kişiye veya bir sebebe dayan dırma, atfetme: Amerika’ya isnat olunaı gaibelerden birini buldu (H. Z. Uşaklıgil) || İsnat etmek, yüklemek, iftirada bulun mak: Millete zalimlik atıf ve isnat ediyor lar (Atatürk). Güzel sever dey e isnat eder ler / Benim H ak’tan özge sevdiğim mi va (Karacaoğlan). — Din. Kur’an’da hadislerin sırasıyl» kim tarafından söylendiğini bildirme. — Gram. Esk. Nesne ile yüklem arasında ki ilgi. — Huk. İsnat kabiliyeti, bir fiilin bir kişi ye bağlanabilmesi için, failde bulunmas gerekli olan niteliklerin bütünü. Bk. an SİKL. — ansİkl. Huk. Ceza hukuku alanında herhangi bir fiilin bir kişiye bağlanabilmes ve onun bu fiilden dolayı sorumlu tutula bilmesi için, bu kişinin yaptığı fiillerin so nucunu anlayabilmesi, diğer deyişle isna kabiliyeti’nin bulunması gerekir. Bu anla mıyle isnat kabiliyeti, failde bulunmas gerekli bir nitelik olarak ortaya çıkar. An cak bu niteliğe sahip olan kimselerin sorum lu tutulabilmesi mümkündür. Herhangi biı f i i l i n cıif* t*»elri1 p H in A tm p f lio i n r n h İ A m i il# İSPANYA karşılaşıldığında, bu suçun failinin isnat kabiliyetine sahip olup olmadığı, bu fiilin işlendiği zamana göre tayin edilir. Şayet fail, fiili işlediği zaman isnat kabiliyetine sahip değilse, bu fiilinden dolayı sorumlu tutulmamak gerekir. Ancak failin isnat kabiliyetini kendi isteği ve fiili ile kaldırabilmesi mümkündür. Hukuk düzeni bu harekete cevaz vermez ve bu şekilde davranan faili, fiilinden dolayı sorumlu tutar. Çünkü fail, daha önce kurduğu plan gereğince isnat kabiliyetini yok etmiş ve istediği sonucu gerçekleştirmiştir. Bunun klasik örneği failin suç işlemeyi tasarladıktan sonra, uyuşturucu madde veya alkol kullanarak isnat kabiliyetini kaldırmasıdır. Böyle bir halde, fail fiili işlediği sırada, kendisine malik olmadığını yani isnat kabiliyetine sahip olmadığını ileri süremez. Bunu önlemek için böyle bir durumda failde isnat kabiliyetinin fiilden önce aranacağı ileri sürülmüştür. Bu tip fiiller «sebebinde serbest hareketler» (actiones liberae in causa) terimi ile anlatılmıştır. Ceza, kanunları kişilerdeki bazı eksikliklerin ve zayıflıkların isnat kabiliyetini etkilediğini, bunu ortadan kaldırdığını kabul ederek, bu durumdaki kişilerin fiillerinden dolayı ceza sorumluluğu altında bulunmadıklarını belirtmişlerdir. Aynı şekilde Türk Ceza kanununda da bu yönde kurallar getirilmiştir. Bu kurallara göre, yaş küçüklüğü (md. 53-55), akıl hastalığı (md. 46-47), sağır – dilsizlik (md. 57 – 58), arızî sebepler (md. 48/1), gayrıihtiyarî sarhoşluk veya uyuşturucu madde tesiri (md. 48/11) isnat kabiliyetini ortadan kaldıran sebeplerdir. ♦ İsnadt sıf. Esk. Başkalarına yüklenen düşüncelerle ilgili. + tsn ad ât ve isnadiyat çoğl. i. Esk. isnatlar: Saliha’nın isnadı şimdi, sırf iftira görünüyor (V â-N û). || İsnat ile ilgili şeyler. (m ) İSNEYN sıf. (ar. işnân’dan işneyri). Esk. İki. || 1. Pazartesi. ♦ İsneyniyet i. Fels. Esk. ikilik. (M)