Kocher, Emil Theodor
(d. 25 Ağustos 1841, Bern – ö. 27 Temmuz 1917, Bern, İsviçre), İsviçreli cerrah. Tiroit bezi konusundaki çalışmalarıyla 1909 Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’nü almıştır.
Bern Üniversitesi’nde cerrahi profesörüyken (1872-1917), guatrı tedavi etmede 1876’da ilk kez ameliyatla tiroit bezini
ifîsr.
JS
Kocher, y. 1900
Archıv fur Kunst und Geschıchte, Batı Berlin
alma yöntemini uyguladı. 1883’te tiroit bezi tümüyle alınmış hastalarda kretenizme benzer yapı ve işlev bozukluklan gözledi; bezin bir bölümü vücutta bırakıldığında bu bo-zukluklann geçici olduğunu saptadı. 1912’ye değin 5 bin kadar tiroit ameliyatı yaptı; bu ameliyattaki ölüm sıklığını yüzde 18’den yüzde 0,5’e düşürdü. Cenahiye katkılan arasında omuz eklemindeki çıkığı yerleştirme tekniği ile mide, akciğer, dil, kafa sinirleri ve fıtık ameliyatlarına getirdiği yenilikler sayılabilir. Aynca Joseph Lister’m asepsi ilkelerini cerrahide uyguladı, birçok cerrahi teknik, aygıt ve uygulama geliştirdi. Adını taşıyan forseps ve safrakesesi ameliyatı yöntemi günümüzde de yaygın olarak uygulanmaktadır. Chirurgische Operationslehre (1892; Cerrahi Ameliyat Bilgisi) adlı kitabı birçok dilde yayımlanmıştır.
Kochia, ıspanakgiller (Chenopodiaceae) familyasından, anayurdu Avrasya olan bir-
Kochia
Derek Fell
Kochowski, Wespazjan 418
yıllık bitkilerin oluşturduğu cins. Bu cinsin en iyi tanınan üyelerinden Kochia scoparia bahçelerde yaygın biçimde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Bu amaçla özellikle çok sayıdaki sık dallarıyla küremsi bir görünüm sergileyen K. scoparia trichophylla çeşidinden yararlanılır; bitkinin güzün morumsu bir renk alan sarı, kırmızı ya da yeşil renkli, genellikle tüylü ve dar yapraklan vardır.
Türkiye’de, K. scoparia ve K. prostrata özellikle İç Anadolu’da arsız tarla bitkisi olarak yetişir.
Kochowski, Wespazjan (d. 1633, Gaj – ö. 6 Haziran 1700, Krakôw, Polonya), PolonyalI şair ve tarihçi.
Orduda bulunduğu sırada (1650-61) Kazaklara ve İsveçlilere karşı savaştı. Daha sonra Kral III. Jan Sobieski’nin saray tarihçisi oldu ve onun 1683’te Viyana’da OsmanlIlara karşı zafer kazandığı çarpışmada yer aldı. Yapıtlannda, en güzel anlatımını epik şiiri Psalmodia polska’da (1695; Polonya Mezmurları) bulan derin bir yurtseverlik duygusu geliştirdi. Dünyanın kurtuluşunda Polonya’nın oynayacağı kurtancı rol, Psalmodia’daki 36 mezmurun ana temasıdır. Sanatsal değeri az olmakla birlikte bu mezmurlar, 19. yüzyıl Polonya edebiyatına egemen olan romantik milliyetçiliğin esin kaynağı olmuştur.
Kociki (Japoncada “Eski Konular Derlemesi”), Nihon şoki (720; Japonya Vakayinameleri) ile birlikte ilk yazılı Japonca kayıt. Bir bölümü Şinto dininin kutsal metinlerinden biri olarak kabul edilir. 712’de sözlü gelenekten yararlanarak derlenmiştir.
Kociki eski Japon törenleri, gelenekleri, kehanetleri ve büyü uygulamalan konusunda önemli bir kaynaktır. Kuruluşunun ilk günlerinden İmparatoriçe Suiko döneminin sonuna (628) değin imparatorluk sarayına ilişkin mitoslan, efsaneleri ve tarihsel kayıtlan içerir. Şinto düşüncesinin büyük bölümü Kociki’de yer alan mitolojinin yorumlanmasına dayanır. O dönemde Japonya’nın biçimlenmekte olan konuşma dilini yazıya dökecek bir alfabe geliştirilmemiş olduğundan, Kociki Japonca seslere denk düşen Çin harfleri kullanılarak yazılmıştır. Moto-ori Norinaga’nın (1730-1801) 49 ciltten oluşan Kociki Üzerine Notlar adlı yapıtında dinsel ve ahlaki önemim yeniden ortaya koyarak değerlendirdiği Kociki, İngilizceye ilk kez 1882’de çevrildi.
