24- Yüce Allah ile ilgili olan, din yönünden pak ve temiz bulunan manevî büyüklüğü kazanan şeylere Mukaddesat (Kutsal şeyler) denir.
Yüce Allah mukaddes olduğu gibi, onun bütün isimleri de mukaddesttir. öyle ki, bir yüce ismi de “Kuddüs”dür.
Yine, Yüce Allah’ın kitabları, Peygamberleri ve velileri de birer kudsiyet kazanmışlardır. İslâm ibadetleri birer mukaddes görevdir. İslâm mabetleri de mukaddes ye mübarek yerlerdir.
25- Biz müslümanlar, bütün mukaddes aralıklara son derece saygı ve hür metle mükellefiz. Mukaddesata saygı ve hürmet etmeyen kimse, ruhu sönmeye başlamış, yüksek duygulardan yoksun kalmış, gaflet içine düşmüş bir insan de mektir. İnsanlık değerini kaybetmiş olur.
26- Mukaddesata yapılacak hürmet ve saygının şekli, mukaddesatm hüvviyet ve mahiyetine göre değişir. Biz burada bunların bir kısmma işaret edeceğiz. Şöyle ki:
27- Herhangi mukaddes bir ibadete veya hayırlı bir işe başlayacağımız za man, Yüce Allah’ın admı anarak Besmele okumamız gerekir. Bir hadis-i şerifde buyrulmuştur:
fl<ÜJIAlili IJttaJJL> jJ—OI X>/</ 0 st
J\‘|^
“Herhangi hayırlı bir işe Bismillâh sözü ile başlanmazsa, o iş ber
eketsizdir, güdüktür.”
28- Biz mukaddes mabudumuzun mübarek isimlerini anarken “Teâlâ, Celle Celâlühu” gibi bir ifade kullanırız. Allah Teâlâ, Hak Celle ve Alâ deriz. Veya “Rabbimiz Celle Celâlühü Hazretleri” deriz. Bunları söylemek, birer İslâm terbiyesi gereğidir.
29- Büyük Peygamberimizin yüksek isimlerinden biri anılınca salât ve selâm okuruz. “Hazret-i Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem,” deriz. Mübarek isim lerinden birini yazdığımız zaman da “aleyhissalâtü vesselâm, sallallahu aleyhi ve sellem” diye yazar veya okuruz.
Diğer Peygamberlerin mübarek adlarını da “Selâm” ile ananz. “Adem aleyhisselâm, İbrahim aleyhisselâm” deriz. İki peygamber anılırsa: “aleyhive- sellâm”, ikiden çok olurlarsa, “aleyhimüsselâm” denilir.
30- Peygamberlerden başka kimseler, yalnız başma oldukları zaman salât ve selâm ile anılmazlar. Ancak bunlar peygamberlerle beraber anılınca, salât ve selâm’a katılabilirler. Ebu Bekir aleyhessalâtü vesselâm veya aleyhisselâm, de meyiz. Yine Allah Teâlâ Ashab-ı kirama salât ve selâm buyursun, demeyiz. Ancak şöyle deriz: “Allah Teâlâ, Hazret-i Muhammed’e, onun âl ve ashabına salât ve selâm buyursun.”
Peygamberlerle onlara uyan ashabı kiramın aralarını ayırmak ve saygıdaki farka işaret etmek için böyle yapmak, İslâm adabından olarak bütün alimler ar asında kabul edilmiştir.
31- İsimleri yalnızca anılan seçkin ashab hakkında, “radıyallahü anh” deriz. Bunlardan iki kişi için, “radıyallahü anhüme” ve ikiden çok kimseler içen de, “radıyallahü anhüm” deriz.
Diğer alimler için, “rahmetullahi aleyh, rahmetullahi aleyhima, rahmetullahi alehim” denilir.
Evliya-i kiramdan tanınmış zatlar için: “Kaddesallahü Esrarehü, esrarehüma, esrarehüm” denilebilir. Bütün bunlar, İslâm adâbı gereğidir.
32- Bütün ashabı kiram ve din büyüklerini hayırla anmak hepsine karşı sevgi ve saygı göstermek, hiç birine dil uzatmamak gerekir. Onlar arasında geçen bazı olayları ileri sürerek haklarında hürmete aykırı sözler söylemek hiç bir müslümana yakışmaz ve asla caiz olmaz.
33- Kur’an-ı Kerim’i okumaya “Eüzü çekerek ve Besmele okuyarak” başlanır. Rabbimizin bu mukaddes kitabından gereğince yararlanmak için her halde yüce varlığına sığınmamız ve kendisinden yardım dilememiz lâzımdır.
34- Bir Kur’an-ı Kerim ele alınarak okunacağı zaman abdestli bulunmak gerekir. Okurken kıbleye dönmeli, toparlanıp saygılı bir duruma geçmelidir. Ab- destsiz kimse kılıfsız (bir mahfaza içinde olmayan) Kur’an-ı Kerim’i ele alamaz. Kutsal kitabı ancak temiz ve abdestli olan eller tutabilir.
35- Kur’an-ı Kerim, temiz yerlerde, avret yerleri kapalı olan kimselerin ya nında, onu dinlemeleri şartı ile, açıkça okunabilir, pis yerlerde veya avret yerleri açık olanlarla başka işle uğraşanlar yanında açıkça okunması mekruhtur.
Dışarda bulunup okunan Kur’an-ı Kerim’e karşı saygılı bir vaziyet ta kınmayacak kimselerin işitecekleri şekilde aşikâre Kur’an okunması uyğun değildir. Bu durum, Kur’an-ı Kerim’e saygısızlığı ve halk için de manevi sorumluğu ge rektireceğinden buna sebebiyet vermemelidir.
36- Hattat olan bir yazar, yazacağı Kur’an-ı Kerim’in yapraklarını yüksekçe tutup ince olmayan bir kalemle ve temiz bir mürekkeble beyaz kâğıt üzerine yaz malı, satırlarını seyrekçe bırakmaldır. Kur’an-ı Kerim nüshalarını en küçük boyda ince kalemlerle yazmak, tenzihen mekruhtur. Bu mübarek nüsahlann altm veya gümüşle süslenmesi, bir saygı ifade ettiğinden caiz görülmüştür.
37- Kur’an-ı Kerim’i, Hacer-i Esved’i, Kâbe’nin eşiğini hürmet için öpmek caizdir. Buna “Diyanet öpmesi” denilir. Mübarek bir adamın elini öpmeye de “Tahiyye öpmesi” denir.
(İmam Şafiîye göre ekmeği öpmek, mübah veya hasen olan bir bid’attır. Bu öpmek, Hanefilerce de mübah görülebilir.)
38- Kur’an-ı Kerim’le, diğer din kitabları ile, kaşında (yüzüğün taşında) Kur’an’dan bir şey yazılı yüzüğü elinde taşıyarak, bir zaruret bulunmadıkça, helâya ‘tuvalete) girilmez, hürmete aykırıdır. Bunları helâya girmeden önce çıkarmalı ve temiz bir yere bırakmalıdır.
39- Bir Kur’an-ı Kerim okunamayacak hale gelince, temiz bez parçası içine konup ayak basılmayacak bir yere gömülmelidir. Bu, Kur’an’ı bir küçümseme değil ona bir ikramdır. Bununla beraber üzerine toprak atılmamalı, tahtadan bir çatı yapılmalıdır. Bu gibi Kur’an-ı Kerimleri yakmak caiz değildir.
Kur’an’dan başka diğer din kitabları eskiyince hemen gömülebilir, hem de akar suya bırakılabilir, hem de içlerindeki mukaddes isimler silindikten sonra ya- kılabilirler. Bu gibi kitabların kâğıtlarına birşey sarmak dine ve ilme karşı hür metsizliği doğuracağında caiz olamaz.
Yine, içlerinde Yüce Allah’ın veya Resûl-ü Ekrem’in isimleri yazılı kâğıt parçalarına da, bu isimler silinmeksizin bir şey sarılması mekruhtur.
40- Mabedlere karşı saygılı olmak da vacib olan bir görevdir. Bir cami veya mescide hürmetle girilr. Bunların içinde edeb ve saygı ile oturulur. Biçimsiz ve yersiz hareketlerden gereksiz konuşmalardan kaçınılır.
(Mescidlere ait hükümler bölümüne bakılsın!..)
41- Kur’an-ı Kerim’e, din ve imana, Peygamberlerden herhangi birine Pey gamberin bir sünnetine, bir hadis-i şerife, bir İslâm mabedine -Allah korusun- sövmek, hakarette bulunmak veya bunlardan birini küçümseyip hiçe saymak kü fürdür. Bundan hemen tevbe etmek, Allah’dan mağfiret dilemek ve böylece imanı ve nikâhı tazelemek icab eder.
Bir insanın sarhoş halinde böyle çirkin bir işte bulunması, küfrünü ge
rektirmez. Çünkü küfür inanç bölümündedir; akim gitmesiyle beraber küfür ger çekleşmez. Böyle bir kimse için gerekli olan günahından tevbe etmek ve içkiye son vermektir. Böyle bir harama devam etmemektir.
42- İnsan, aslında en güzel şekilde yaratılmış olan muhterem bir yaratıktır. Hiç bir kimseye sövülmemesi gerekir. Hele ağıza sövülmesi büyük bir günahtır. (Hakimin takdir edeceği ölçüde) tazir cezasını ve tevbe etmeyi gerektirir. Öyle ki, bazı fıkıh alimlerine göre, bir mü’minin ağzına sövülmesi küfrü gerektirir; Çünkü müminin ağzı iman ve Kur’an yeridir. Onun ağzına sövülen, Kur’an’a dil uzatmış gibidir. Onun için böyle yapan kimsenin imanını ve nikâhını tazelemesi gerekir.
43- Kur’an-ı Kerim’i veya herhangi bir din kitabını bilerek temiz olmayan bir yere atmak, Kur’an-ı Kerim ayetlerini ve kelimelerini sihir (büyü) gibi bir maksadla temiz olmayan şeylerle yazmak ve yine bu maksadla hürmete aykırı sözler söylemek küfrü gerektirir. Onun için bu gibi sözlerden son derece kaçınmak gerekir.
44- Sihir (büyü), bedenlere, ruhlara ve gönüllere tesir eden, insanı hasta bırakan, öldüren, karı-koca arasını açan birtakım dökümlerden, yazı, dua ve ef sunlardan ibarettir ki, bütün din alimlerince (müctelıidlerce) kesinlikle haramdır. Böyle bir şey, fasık kimselerin ellerinden çıkabilir. Öyle ki, bazı müctehidlere göre, sihri öğrenip başkalarına öğreten kimseler, dinden çıkmış olurlar; öldürülmeleri gerekir. Ancak bu işin cevazına inanmayarak yalnız kendisini büyünün fenalığından korumak için sihir yapmayı öğrenen kimse, dinden çıkmış olmaz.
45- “Büyücüler ve şeytanlar her istediklerini yaparlar” diye bir inanca sahib olmak da küfrü gerektirir.
Sihrin (büyünün) bir gerçek tarafı var mıdır, yoksa bir sanattan, bir göz bağcılıktan ibaret midir? Üç İmama göre, sihrin gerçek bir yönü vardır. Bazı büyüler Yüce Allah’ın dilemesiyle tesir ederler. Fakat İmam Azam’da rivayet edildiğine göre, sihri ne hakikati vardır, ne de eşya üzerinde bir tesiri vardır. Bazı olaylar bir raslantı eseri olabilir. Bununla beraber sihrin çeşitleri vardır. Bir çeşidi sadece bir sanattan ibarettir, bir üstünlüğü yoktur.
46- Sihir yapanların tevbeleri, bazı müçtehidlere göre kabul olunur, ba zılarına göre olmaz. Muhakkak dünyada ceza görmeleri lâzımdır. Çünkü bu bir zındıklıktır.
47- Kehanette bulunmak (gaybdan haber vermek), yıldızlardan birtakım hükümler çıkarmak, “Remil” atmak da haramdır. İslâm dini bu gibi işleri kesinlikle yasaklamıştır. Bunlarla zaman öldürmek, aydın ve düşünen insanlara asla yakış maz.