ölçü işareti

ölçü işareti, nota yazımında bir bestenin
ölçüsünü gösteren işaret. 2’ 4’ î ’ gibi
alt alta yazılmış iki rakamdan oluşur. Alttaki
rakam, parçanın ritminin birimi olan nota
biçimini gösterir. Yukarıdaki örneklerde bu
nota biçimleri sırasıyla ikilik, dörtlük, sekizlik
ve on altılıktır; Üstteki rakam, bir ölçü
içinde bu nota biçiminden kaç tane olacağını
belirtir. Bu durumda yukarıdaki örnekler iki
ikilik, üç dörtlük, altı sekizlik ve on iki on
altılık diye okunur. Bunu daha iyi anlatabilmek
amacıyla çocuklar için basılmış bazı
notalarda ölçü işareti l , 3, £. xl gibi gösterilir.
\ \ V V
Ölçü işareti \ olan bir parçada her bir
ölçü, toplamı dört tane dörtlük değerinde
olan nota biçimleriyle kurulmuştur.
Bugün kullanılan nota yazım sisteminde
genellikle % ölçü yerine C, \ ölçü yerine
$ yazılır. Her iki işaret de 1250’den 1600’e
değin kullanılan ve modern sistemi haber
veren mensürel nota sisteminin(*) simgelerinden
kaynaklanır. 4 ’ g gibi aksak ölçülerin
ise bazen, bünyesindeki ikişerli ve
üçerli öğelerin hangi vuruşa geldiğini göstermek
amacıyla, 3 +2 • 2 + | + 3 biçiminde
yazıldığı olur.
Ölçü işareti, portenin başında yer alan
anahtardan ve tonalite işaretinden sonra
konur.