Osmanlı Yemen’e Niçin Gitti?

Kültür ve medeniyetimizde derin izler bırakan ve OsmanlI’nın güneydeki en uzak sınır noktası olan Yemen’e Osmanlı niçin gitti? O zaman gidenin geri döllemediği bu topraklarda Osmanlı’nın ne işi vardı… Bu gibi sorulara net cevaplar bulmak ve meseleyi tam manasıyla anlamak için konuya sadece OsmanlI’nın başşehri İstanbul’dan bakmak yeterli değildir. Aynı zamanda Yemen’den, İngiltere’den, İtalya’dan, Fransa’dan, Portekiz’den Hindistan’dan ve en önemlisi mukaddes şehirler Mckke-i Miikerreme ve Medine-i Miinevvere’nin bulunduğu Hicaz perspektifinden de bakmak gerekiyor. İngilizlerin Aden’e, İtalyanların Eritre’ye, Fransızların Cibuti’ye niçin ve hangi maksatla geldiklerini anlarsak, Osmanlı’nın Yemen’e niçin gittiğini de anlamış oluruz…
Bilim

İNGİLTERE’DEN BAKIŞ

Adamı Vasfında Misyonerlik Faaliyetleri

Ingilizlerin Yemen’le ilk temasları, 17. yüzyıl başlarında olmasına rağmen buraya askerî kuvvet göndermeleri, 18. yüzyılın sonlarına rastlar. Zamanla Yemenli mahalli sultanlardan bahriye hastanesi, ticarethaneler ve Hıristiyan mezarlığı imtiyazını koparan İngilizler 1820’de Moha’yı bombardıman ederek idaresini ele geçirdiler. Daha sonraki yıllarda Aden’i
(1839) ve Bâbü’l-Mendeb Boğazındaki Perim Adası’nı da işgal eden İngilizler, Kızıldeniz-Hint Okyanusu deniz yolunu kontrol etme imkânını bulmuşlardır. İngiltere, bundan sonra Güney Arabistan’daki yayılma faaliyetlerini daha da arttırdı ve topografik araştırmalar yapmak bahanesiyle gönderdiği misyoner ajanlar vasıtasıyla, bölgeyi iyice öğrendi. Aslında bu kâşif, seyyah veya topografların çoğu, Londra’daki Protestan Misyoner Merkezi’’ne bağlı idiler.