PANDA

PANDA; Aim. Panda, Fr. Panda, İng. Panda.
Familyası: Küçük-ayıgiller (Procyonidae). Yaşadığı
yerler: Büyük panda Tibet ve Batı Çin’de
küçük panda ise Himalayalarda yaşar. Özellikleri:
Çoğunlukla bambu kamışının filizleriyle beslenen,
sık ve yumuşak tüylü, sevimli memeli hayyanlardır. Büyük panda ayıya, küçük panda kediye
benzer. Çeşitleri: Büyük veya dev panda (Ailuropoda
melanoleuca) ve küçük panda (Ailurus
fulgens) olmak üzere iki türü mevcuttur.
Hindistan ve Çin’in bambu koruluklarında yaşayan
memeli hayvanlardan iki türün ortak adı. Büyük
pandanın vücut yapısı ayıyı andırdığından
“bambu ayısı” olarak da anılır. Küçük panda ise daha
çok kediye benzediğinden “kedi pandası” olarak
bilinir.
Büyük panda veya dev panda, bugünkü memeli
hayvanların en ilginçlerinden ve sevilenlerindendir.
Tibet ve Batı Çin’in kar ve sisle örtülü
yüksek kesimlerindeki bambu ve Alp Gölü koruluklarında
yaşar. Ayılara çok benzer. Uzunluğu
1-1,6 metre, ağırlığı 75-180 kg dolaylarındadır. Sık
tüylü postunun rengi, kısmen beyaz veya kremdir.
Kısa ve kalın bir kuyruğu vardır. Bacaklarında,
omuzlarında, kulaklarında ve göz çevresinde siyah
renkler hâkimdir. Ağaçlardan çok, yerde gezinir.
Genellikle yeni filizlenmiş bambu kamışı yer.
Önceleri pandanın sâdece bambu yiyerek yaşadığı
sanılıyordu. Hakikatte ise uzun süre bambusuz
yaşayabilir. Bambunun bulunmadığı şartlarda sulu
bitkilerle beslenir. Bâzan da böcek ve kuş yumurtaları
yerler. Esârette zaman zaman pişmiş et
bile yer. Hür olarak yaşarken bambu kamışı filizleri
asıl yiyeceğini teşkil eder. Yemini oturarak
ve ön ayaklarıyla tutarak yer. Bu esnâda dikkati
çekçek şekilde ön ayağının baş parmağı ile besini
kavrar. Hakikatte bu onun altıncı parmağıdır. Baş
parmak görünüşünde ve hareketliliğindedir. Bununla
besinlerini koparır. Böyle altı parmağı olan
tek memeli hayvandır. (Küçük pandada da bu altıncı
parmak mevcuttur.) Bu parmak el ayası kemiğinin
uzantısıdır.
Öğütücü dişleri yassı ve geniştir. Çene kasları,
sert yiyeceklerin çiğnenerek lapa hâline gelmesini
sağlayacak şekilde kuvvetlidir. Bitkisel gıdâsı
çok az protein ihtivâ ettiğinden yeterli besin
almak için günde 1 2 saat beslenmek mecburiyetindedir.
Yavaş ve salınarak hareket ederler. Kemikleri
kırabilecek derecede güçlü dişleri onun
savunma silahıdır. Kürkünün çevreye uyum sağlayan
renkleri de gizlenmesini kolaylaştırır.
Dev panda, üreme devresinin dışında yalnız
dolaşır. Genellikle nisan, mayıs aylarında eşleşir.
120-140 gün kadar sonra dişi iki yavru doğurur.
Her yavru takriben 140 gr gelir. Bu ağırlık yetişkin
panda ağırlığının sekiz yüzde biridir.
Küçük panda veya kedi pandası, Himalayaların
2300-4000 m yüksekliklerinde sık bambu kamışı
koruluklarında yaşar. Dev pandadan daha geniş
bir alana yayılmış olup Himalayalardan Nepal’e
kadar uzanan bölgelerde rastlanır. Çin’de “ateş tilkisi”
olarak anılır. Yumuşak, parlak, sık ve uzuntüylü kestâne kırmızısı kürkü vardır. 60 cm uzunluğundaki
kuyruğu, bol tüylü, mat portakal ve altın
sarısı halkalarla süslüdür. Yüzü açık kahverengidir.
Geniş ve tüylü tabanları ve yarı kıvrık
pençeleriyle sert hava şartlarına iyi uyum sağlar.
Ağaçlara tırmanabilir, buz tutmuş kayalara tutunabilir.
Ağırlığı 3-5 kg, kuyruğu ile berâber uzunluğu
80-112 cm’dir. Gececi bir hayvandır.
Gündüzleri kıvrılarak bir ağaç dalının çatalında
veya bir dal uzantısında yatar. Akşamları yiyecek
için ağaçtan inerek bambu korularına gider. Genç
filizleri, meyveleri ve rastladığı zaman küçük hayvan,
böcek ve kuş yumurtalarını yer. Yeme şekli
bambu ayısı gibi olup oturarak yer. Dişi 130 günlük
gebelik devresinden sonra, bir ağaç kovuğunda
veya bir kayanın girintisinde 1 – 2 yavru doğurur.
Yavrular bir gebelik devresinden sonra, ay boyunca
göremediğinden anneleri onları yalnız bırakmaz.
Uysal bir hayvandır. Yalnız kendini savunmak
için saldırabilir.