SİHİRBAZLIĞIN PÜF NOKTALARI
Brigitte ROTHLEİIM
nir süre önce bir gösteriyi izlerken, programı ger-Dçekleştiren sihirbaz, izleyicilerin içinden “kurban” olarak beni seçti; istediği kol saatimi bir havanın içine atıp küçücük parçalara ayırdı. Şaşkın bir şekilde sağa sola bakınmaca başladım. Bir yandan bu kadar tanık önünde saatimin elimden alınamayacağının rahatlığını hissederken, diğer yandan, belki de bu gösteride sihirbazın başarıya ulaşamayacağı ve saatimi tekrar geri getiremeyeceği düşüncesi beni korkutuyordu. Bu gerilim altında beklerken, yardımcı kız içeriye bir ekmek getir. Ekmeği böldülerje şaşkın bakışlarım arasında saatimi içinden çıkardılar. Saatte hiçbir zedelenme yoktu. Sihirbazın bunu nasıl başardığını günlerce düşündüm sonradan.
Yüzyıllardır sihirbazlık gösterileri insanların en çok ilgi gösterdiği bir eğlence şekli niteliğini sürdüregelmiştir. Tabii bu arada sihirbazlar, bu hilelerin sırrını özenle saklamışlar ve yalnızca en güvendikleri sırdaşlarına açıklamışlardır.
Ancak ‘‘Sihisbazlık Sanatı” adlı kitabında Werner Waldmann en ilginç sihirbazlık hilelerini gözler önüne sermiş bulunuyor. Artık bu durumda herkes, bu kitabı okuyarak bir kadının testere ile nasıl ikiye ayrıldığını, diğer bir kadının boşlukta nasıl durdurulabildiğini, düşüncelerin nasıl okunduğunu ya da kol saatinin gözler önünde parçalanarak tekrar nasıl orijinal şekliyle ortaya çıkarıldığını öğrenebilir. İşte biz
Nesneleri birden bire yoketmek ve sonra umulmadık yerde yeniden ortaya çıkarmak; kadınları testere ile ikiye bölmek veya boşlukta durdurmak ve buna benzer birçok gösteri. Sihirbazlar bizi şaşırtan bu numaraların sırrını kesinlikle açıklamazlar. Ancak yazımızda bunlardan birçoğunu öğrenebileceksiniz. li
bunlardan birkaçını sizlere sunmak istiyoruz.
Las Vegas’ta 15 yıla yakın bir süre gösterileri aynı ilgiyle izlenen iki Alman yıldız boy gösteriyor: Siegfried ve Roy. Atraksiyonların birbirini izlediği ve olağanüstü gösterilerin bile normal sayldığı Las Vegas’ta bu ikilinin gördüğü büyük ilgi, onların ne denli başarılı olduklarını kanıtlıyor. Gösterilerinde boğa yılanını Flamingo’ya çeviriyorlar, genç bir kadını elektrikli testere ile kesiyorlar, kızları kertenkele haline sokuyorlar ve sonunda da sandığın içindeki bir kadını yok edip yerine vahşi bir kediyi ortaya çıkarıyorlar.
Bu son gösteri, sirklerde de sahnelenmektedir: Yüksek ayaklı büyük bir kafes piste getirilir. Ayaklar, izleyicilerin kafesin altını görebilmeleri açısından önemlidir. Kafesin arka duvarını bir perde kaplamaktadır. Gerektiğinde bu perde ile kafesin tümü örtülebilir. Bu yardımcı kız, kafesin önüne getirilen merdivene çıkarak kafese girer. Bu arada kafesin boş olduğu tüm izleyicilere gösterilir. Sonra kapı kapanır ve perde ile kafesin çevresi örtülür. Merdiven alınır, kafes yerle hiçbir bağlantısı olmaksızın sahnede tek başına kalır. İçerdeki kız için yerin içine girme olanağı kesinlikle yoktur artık. Hemen ardından perde çekilir ve kızın kaybolmuş olduğu gö-
üösteri umtçılan Siegfried ve Roy.. olağanüstü nu marnlarından biri olan “Boşluktaki Kadiri ‘< sergilerken goiiılûyorlar.
rülür. Onun kafesteki yerini, yetişkin bir yırtıcı kedi tır.
Vahşi bir hayvandan bu oyunda rol alması bekle Bu yüzden kedinin başlangıçtan beri kafesin içinde bu sı gerekir. Tabii bu arada kedi bu role alışmış, sakin l ı van olmalıdır. Çünkü en küçük bir miyavlama göster zabilir.
Kafesin geri planındaki duvar görünümünü veren arkasındaki gerçek duvarı saklamaktadır. İşte bu ikisin sındaki boşluk, kedinin baştan beri oturmakta oldu dir. Perde gerildiğinde, arka duvar öne doğru açılır ‘ vanın kafesin içine girmesini sağlar. Ancak daha ön’ kendini güvenceye almak zorundadır. Eğer kafesin tat teri kadar yüksek olsaydı, kızın buradan kaybolduğı şünebilirdik. Bu durumda da gösteri, inanılıriığından t yitirirdi; izleyiciler için kızın, kafesin tabanında sakla tahmin etmek zor olmazdı.
işte işin hilesi: Perde örtülür örtülmez, kız kü delikten öne doğru kayarak yürüyen bir merdivene Bu merdiven oyuk olup, yapısal olarak uçaklardaki way”leri andırır, ikinci aşamada kız, perdenin örtül ğu süre içinde rahatça bu merdivenin içinde dışarıyı İnsanların testere ile kesilmesi de yalnızca Las V sergilenen bir oyun değildir. Çok ünlü bir numara olı çok gösteride tekrarlanır. Amerika’lı Horace Goldin da en çok ilgi toplayan sanatçıdır. Onun gösterisini mesi gereken kız, gösteri sırasında görünür bir biçim makta ve solda ayakları, sağda kafası gözükmektedı din, meslektaşlarının bu gösteriyi sahnede sergilemisi keme kararıyla yasaklatmak için birkaç bin dolar yatırı Goldin’in bu gösterisinde, yardımcılar büyükçe ta sandığı içeri getirip bir masanın üzerine koyarlar.
mı. jı ıma-hay-v, bo-
Roy yırtıcı bir kedi
mI ‘te şöyle dönüşüyor:
.t* a önceden değiştiril rıh olan kafes duvarı rm arkasında, yırtıcı ke-ii’ülenmiş durumda-cfır, Kafesin ön tarafın-(fab. adam, perdenin yaıthmıyla merdivene geriyor ve oradan kayboluyor. Önceden değiştirilmiş duvar öne auu …..h bıyuan ortaya çıkıyor.
yukarıdan ve yandan açılabilmektedir. Sandığın içine bir sırtüstü uzanır; başını bir yandaki delikten, ayaklarını da ğer yandaki delikten dışarıya çıkarmıştır. Sandık kapatılır
Testere ile kesilen kadın aslında iki kadından oluşmaktadır. Bu iki kadın sandığın her iki bölmesine ijn irktirilir ki, birinin ualnu
‘ ’• ■.•iıp’tırm tV ,uı<ıkl,m qo ‘ S’M VİSt’
-…d…. —a ‘ – HU ili l l J_U_1j.1l İL 1
jOldin W VVJVVIV HV Wl I.UVIUI I UVIMI ıs* ■ • wu«u
onra Go^in’ kesilen yerde oluşan boşluğa iki tahta plaka okar vc ve ^atCa Onunla da yetinmeyip, masanın üzerinde ıcr iki parç^1 birbirinden ayırır.
gu jsIiikIh sanıldığı kadar imkânsız değildir. Çünkü Goldin >urada iki ayrı kız kullanmaktadır. İzleyicilerin varlığından laberdar olmadıkları ikinci kız, yeterince derin olan masalın içinde saklanmıştır. Masanın kusursuz dekoru ve uzun-amasına şekillendirilmiş olması, izleyiciyi kolayca yanıltabil-Ttektedir. Görünmeyen kız, sandık tabanındaki bir kapak araçlığıyla bacaklarını sandığın içine ve oradan da boşluktan dışarıya uzatabilmektedir. İzleyicilerin önünde sandığın içine ^atan kıza i* yalnızca bacaklarını göğsüne doğru çekmek kalır. Tüm bunlar yalnızca birkaç saniyede gerçekleştirilir. Goldin bu kısa sürede, seyirciler ile görünen kızın ayaklan arasına girerek pepeleme yapar ve değişim faricetmelerine engel olur.
En az “Testere İle Kesilen Kadın” kadar klasik olan bir diğer numara da “Boşlukta Duran Kadın”dır. Bu gösteri için birçok yenilikler uygulanmıştır, ama hepsinde de ana prensip aynıdır: Yardımcı kız önce bir şezlonga uzanır ve sonra yavaş yavaş yükselir; bir süre .havada kaldıktan sonra tekrar aşağıya süzülür. İ
gu gösterinin püf noktası ise şöyle: Kız ya dar bir tabla üzerinde uzanmakta, ya da boşlukta durduğu hissini veren bir korse taşımaktadır. Tabla veya korse son derece ince
Bıçak sandığı gösterisi için seçilen “kurban “ın us taca eğilip bûkülebilir bir uücuda sahip olması gen. kh dir. Burada sandığın ön duuarı bir camla bütünlenmiş tir. Böylece sandıktaki kadının 21 adet hdn atasında nasıl saklandığı görülebilmektedir Kuşkusu/ bu durum gösteri sırasında izleyiciler taralından larkedîlme
tellerle bağlanmış olup, bu teller kızın arkasında, sahnenin geri tarafında yukarıya ve aşağıya hareket ederler. Sahnenin arka planı, izleyicilerini bu telleri fark edemeyecekleri bir şekilde dekore edilmiştir. Kızı yukarıya kaldıran mekanizma sahnenin arkasında gizlidir. Tabii burada mekanizmanın oldukça dayanıklı bir yapıya sahip olmasına özen gösterilmelidir.
Bu illüzyonun en heyecan uyandırıcı noktası kuşkusuz kızın hiçbir yere dayanma olasılığının olmadığının sihirbaz tarafından izleyiciye kanıtlanmasıdır. Ve işte gösterinin hilesi de buradadır. Sihirbaz, çemberi kızın süzülen vücudundan tam anlamıyla geçirmez. Kızın vücudu ortadan tel hatla bağlı olmayıp, vücuda parelel “S” biçiminde bir metal çubuk üzerindedir. Sihirbazın çemberi kusursuz olarak nasıl geçirmesi gerektiği, şekilde görülmektedir.
Şu ana kadar açıkladığımız sihirbazlık örneklerinde daima büyük ve pahalı düzenlemelere gereksinme duyulmaktadır. Yani bu gösteriler daha küçük çevrelerde sergilenmeye uygun değildir. Ancak herkesin birkaç alıştırma ile kendi kendine öğrenip uygulayabileceği numaralar da vardır. Burada sizler için, uzun süre alıştırmaya gerek kalmadan öğrenilebi-Icn birkaç hokkabazlık örneğini sunmak istiyoruz.
bir eğlence partisi için idealdir. Hokkabaz, konuk ardan birine herhangi bir kartı seçtirir. İzleyicilerden biri, seçilen bu kartı dört parçaya böler. Hokkabazın topladığı bu dört parçadan birini diğer bir izleyici alır ve kalan üç parçayı yakar. Bir süre sonra, hokkabaz, ev sahibinden tepsi içinde bir ıriuz parçası getirmesini rica eder. Gelen buz kalıbının içinde, dörtte biri eksik olan bir iskambil kartı, donmuş bir şekilde görünmektedir. Konuklar buzu eritip kartı çıkarırlar. Saklanmış olan çeyrek parçayı bu eksik kartla birleştirdiklerinde, bu iki parçanın birbirini tam anlamıyla bütünlediğiııi şaşkınlıkla görürler.
Bu numara, uğraştırın bir ön hazırlık gerektirir. Gösteriden birkaç saat önce, konuğa seçtirilecek olan kaııt belirlenir. Bunun aynısı olan ikinci bir kartın dörtte biıi yırtılıp özenle saklanır. Kartın kalan dörtte üçlük parças ise önce-küçük bir buz kalıbına oturtulur ve bu daha sonra büyükçe bir buz kalıbının içinde dondurulur.
Konuğun daha önce belirlenip dörtte üçlük kısmı buzdolabında beklemekte olan kartın aynısını seçm?sini sağlamak yeterli oluyor böylece. Tabii konuk kendi stediği bir kartı seçtiğinden kuşku duymamalı. Bunu sağlamak için de küçük bir hile yapmak gerekiyor. Örneğin konuk kartları keserken, el çabukluğuyla çekilmesi istenen kartın acısından oluşan hileli kart destesiyle değiştirmek gibi.
Konuk istenen kartı çekip dört parçaya ayırır ayırmaz bu parçalar elinden alınır ve belli etmeden buzluktaki kartın dörtte biri olan parça ile, çekilen kartın eş parçası değiştirilir. Diğer üç parça yakıldıktan sonra da konuğu şaşkına çevirmemek için hiçbir neden kalmamıştır artık.
Gelelim patlamayan balona: Uçan balonlar hemen patlamaya hazırdır. Ama bir sihirbazın elindeki balon, alışılagelmiş uçan balonlardan daha sağlamdır. Sihirbaz metal iğneyi soktuğunda patlamayan bu balon, izleyicilerden herhangi bi
rinin ilk denemesinde hemen patlar. Çünkü balor balonlardan daha dayanıklı oluşu, bu durumda pa engellemez. Bu dayanıklılık sihirbaz için yalnızca e vence niteliğindedir.
Gösteriden önce balon iyice şişirilir ve sonra bir his verene kadar havası indirilir. Ardından yakla: uzunluğudaki iki şeffaf yapışkan bant, balonun kar
tarafına yapıştırılır. Gösteri sırasında metal iğne yjkarıdan aşağıya doğru ve yapıştırılmış olan bantların tam ortasından geçecek şekilde balona batırılır. Görünüşte hiçbirşe^ olmaz çünkü yapışkan bantlar balonun delinen kısımlarını örtmüşlerdir. Yalnız, açılan deliklerden az miktarda hava kaçar. Hemen ardında iğne süratle çekip çıkarılır ve balon hafifçe havaya itilerek uçması sağlanır. Böylece balonun h çbir değişikliğe uğramadığı seyirciye kanıtlanmış olur. Ait k sıra balonun gerçekten patlatılmasına gelmiştir. Çünkü yavaş yavaş hav.ı k.nımukı,ı ol,m balon gittikçe küçülecektir.
un diğer lamasını < bir gü-
ı’umuşak ık 3 cm. ılıklı iki
İsterseniz şimdi de başta sözünü ettiğim ve beı rol almış olduğum saat numarasına değinelim: Bur: rekli olan en önemli malzeme, saat çeşitlerinin birer sidir. Özellikle insanların in çok kullandığı saat tiple bulundurmak gerekir. Bu kopyelerden bir tanesi fırır mek içine yerleştirilir. Gösteri başlarken, izleyicilerin rındaki saatler dikkatle ve tabii belli etmeden inceler meğin içindeki saatle aynı özellikleri taşıyan saatin sahi neye davet edilir. Bu arada saatin kayışına da dikkat gerekir.
Oyuna katılan izleyicinin saati, kendisinin denet tepsi içinde getirilen havanın içine konur. Aslında h içinde önceden parçalanarak yerleştirilmiş saat kırıkl: lunmaktadır. Gerçek saati ise sihirbaz sol eli ile çokt; lamıştır bile. Göstermelik parçalama işlemi bittikten bir yandan sihirbaz salondaki tansiyonu yükseltirken yandan getirilen ekmek bir izleyiciye verilir ve onu b istenir. Ortaya çıkan saati sihirbaz sağ eline alır; bu el karıya kaldırarak gerçek saati sol eline aktarırken sah nını sağ eline alıp kaybeder. Sonunda izleyiciye sol eli atini geri verir.
Tüm bu gösterilerin hilelerini, sihirbazlık numara püf noktalarını öğrendikten sonra, artık bunlar kar şaşırmamız ve yapanları alkışlamamız gerekmez diye nülebilir. Ancak bir sihirbaza inanmaya niçin seve sevi olduğumuz sorusunun yanıtını, aslında kendi içimizin liklerinde bulabiliriz.
Sihirbazlığın Püf Noktaları
22
Ara