SİNGAPUR CUMHURİYETİ

SİNGAPUR CUMHURİYETİ

GENEL BİLGİLER. Yüzölçümü: 618 km’. Başkenti vc en büyük kenti: Singapur (ülke, avrıavrı kentle­ri bulunmayan bir kent-devlettır).

TOPLUM YAPISI. Nüfusu (1992 tah.l: 2 800 000; nüfus yoğunluğu: Km-“ye 4 531 kişi. Nüfus dağılı­mı (1992): Kentlerde % 100. Yıllık nüfus artış hızı (1992): %1,4. Resmî dilleri: İngilizce, Malayca, Çince, Tamike. Başlıca dinler: Buddhacılık, tao- culuk, Islâm, hindu dini, hıristiyan.

EĞİTİM VE SAĞLIK. Okuma yazma oranı (19901: Yetişkin nüfusun %88’i. Üniversite sayısı (1992):

1. Hastane yatak sayısı (1988): 7 358. Hekim sayı­sı (1988): i 166. Ortalama ömür (1992′: Kadınlar­da— 77; erkeklerde— 72. Bebek ölüm oranı

(1991)      : 1 000 canlı doğumda h,7.

EKONOMİ. GSMIH (1990): 34,6 milyar dolar; kişi başına ulusal gelir: 12 700 dolar. Etkin nünü, dağı­lımı (1990i: Tic aret ve hizmetler— %62; sanayi— %27; yapı sanayisi— %6; devlet memurları ve bayındırlık— %5. Dış ticaret (1990): Dışalım— 60,6 milyar dolar; dışsatım 52,5 milvar dolar. Ti­caret yaptığı başlıca ülkeler: ABD, laponva, Ma­laysia. Para birimi: I Singapur doları — 100 cent. YÖNETİM. Türü. Cumhuriyet. \asama gurü: Par­lamento. Yönetim bölümlenmesi: Yok.

ULAŞIM. Demiryolları (1990): Toplam 26 km. Ka­rayolları (1989): Toplam 2 760 km. Başlıca liman­ları: 1. Başlıca havaalanları: 2.

Malezyaiılar ve PakistanlIlar müslüman, Hintlilerin ço­ğunluğu hindu, Avrupalı ve Avrasyalıların çoğuysa hıris- tiyandır.

Yıllık nüfus artış oranı Güneydoğu Asya’daki en dü­şük oran olan ülkede, bu sonuca devlet desteğiyle uy­gulanan ciddi aile planlaması programıyla ulaşılmış, ama 1990 yıllarının başında hükümet, görüş değiştire­rek, halkı daha çok çocuk yapmaya teşvik etmeye baş­lamıştır. Eğitimin zorunlu olmadığı ülkede, ilköğretim ücretsiz ve herkese açıktır.

EKONOMİ

Hong Kong, Tayvan ve Güney Kore’yle birlikte “As­ya’nın Dört Küçük Kaplanı” diye adlandırılan ülkeler­den biri olan Singapur, dünyada ekonomisi son yıllarda en hızlı büyüyen ülkelerden biridir. Ekonomideki başa­rılarını stratejik konumuna ve limanına borçludur. Baş­langıçta bir yük aktarma merkezi olarak kurulan lima­nından, XX. yy’ın başlarında işlenmek için hammadde -özellikle Malezya’dan getirilen kauçuk ve kalay- dışalı­mı yapılmaya başlanmasıyla, sanayi hızla gelişmiştir: Petrol rafinerileri, kauçuk işleyen tesisler, besin sanayi­si, elektronik gereçler yapımı, tersaneler, vb. Bağımsız­lığın ilanından sonra, gelişmiş bir altyapısı bulunan ülke, hükümet ile iş çevreleri arasında sıkı bir işbirliğiyle yö­netilerek, önemli bir sanayi ve finans merkezine dönüş­müştür. Limanı, aktarılan tonaj bakımından dünyanın en büyük limanlarından biridir.

Ticaretinin %45’ten çoğu ABD, Japonya ve Malay- sia’yla yapılan Singapur, Güneydoğu Asya Ulusları Birli- ği’nin (ASEAN) kurucu üyesidir ve günümüzde toplam ticaretinin yaklaşık %25’i öbür ASEAN üyeleriyle yapıl­maktadır. İşlenmiş ürünlerin dışsatım ve dışalımın yak­laşık %75’ini oluşturduğu ülkede, başlıca dışalım mad­deleri, çeşitli makineler ve ulaşım araçları, başlıca dışsa­tım ürünleriyse elektronik gereçler, büro makineleri ve arıtılmış petrol ürünleridir. Tarım ürünlerinin çoğu yurt dışından satın alınır. Balıkçılık sanayisi önemli ölçüde gelişmiştir; turizm de hızla gelişmektedir.

DEVLET YAPISI VE TARİH

Parlamenter bir cumhuriyet olan Singapur’da, Parla-

BRUNEI -w»r- /MALAYSIA^ J • “w~”’ •

Uluslararısı Sınırlar

• Kent Sınırı

■ Özel İlgi Yeri

Yalnızca Önemli Kentler Belirtilmiştir

mento’da en çok milletvekili bulunan parti, hükümeti kurar. 1959’dan 1990’a kadar başbakanlık yapan Lee Kuan Yevv’in başkanı olduğu Halk Eylemi Partisi (PAP) siyasete bütünüyle egemendir. 1991’de Anayasa’da yapılan değişikliklerle, cumhurbaşkanının yetkileri artı­rılmış ve halk tarafından seçilmesi ilkesi getirilmiştir. Hükümet, etnik topluluklar arasındaki uyumu, istikrarı ve ekonominin modernleştirilmesini yakından denetle­mektedir.

Eski tarihi konusunda yeterli bilgi bulunmayan Singa­pur’da, XI. yy’da Temasek adında bir kent bulunduğu bilinmektedir. 1819’da Sir Thomas Stamford Raffles adaya ulaşınca konumunun sağladığı avantajları anla­mış ve İngiltere’den bu toprakları satın almasını istemiş, 1824’te kurulan Singapur kenti, kısa sürede güneydoğu Asya’da önemli bir İngiliz ticaret merkezine dönüşmüş­tür. Çok sayıda Çinli ve Hintli tüccar, sözleşmeli işçi (Hintli) ve MalezyalInın gelmeye başlamasıyla, nüfusu da hızla gelişmeye başlamış, 1836’ya doğru Çinlilerin sayısı bütün öbür topluluklarınkini aşmıştır. 1830’da Straits Settlements adlı İngiliz ticaret merkezleri birliği­nin bir bölümünü oluşturan Singapur, Şubat 1942’de Japonlar tarafından işgal edilip, 1945’te ingilizler tara­fından ayrı bir İngiliz sömürgesine dönüştürülmüştür. 1959’da içişlerinde özerklik tanınmış, 1963’te Malaysia Federasyonu içinde yarı-özerk bir eyalet olmuş, 9 Ağustos 1965’te Malaysia’dan ayrılarak, İngiliz Com- monvvealthü üyesi bağımsız bir cumhuriyet olmuştur.

O tarihten bu yana Asya’daki yaşama düzeyi en yük­sek ülkelerden birine dönüşen Singapur’da (hükümet ekonominin yönetiminde önemli rol oynar), 1980 yılla­rı başlarında ekonomide hafif bir yavaşlama olması, hü­
kümetin uyguladığı siyasetlerin gün geçtikçe eleştiril­mesine yol açmış ve 1984 ile 1988 seçimlerinde muha­lefet partilerinin toplam oylarını % 35’in üstüne çıkar­malarının ardından, 30 yılı aşkın süre başbakanlık yap­mış olan Lee Kuan Yew, Kasım 1990’da istifa etmiş (ama kabinede kaldı), yerine Goh Chok Tong başba­kanlığa, Lee’nin oğlu Lee Hsien Loong da başbakan yardımcılığına getirilmiştir. 31 Ağustos 1991 seçimle­rinde PAP oyların %61’ini alarak Parlamento’daki 81 milletvekilliğinin 77’sini kazanmıştır. Ağustos 1993’te yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, On Teng Che- ong cumhurbaşkanlığına seçilmiştir.