Tamir Kitabesi

Mescidi Nebevî’nin tamir kitabesi için hazırlanan Arapça ve Türkçe on manzumeden, Raşid Efendi’nin yazdığı tarih şöyledir:

Mescid-i Hazret-i Fahr-i Rusul’ü kıldı bina Yeniden vaz 4 esas eyleyerek Şah Mecîd Dâhili ravza-i cennetdir anın eyle nazar Hücre vü minber ü mihrâb-ı şerif anda bedîd UstüvânâM şerife arasında bulunup Kıl namaz eyle dua padişehe medd-i medîd Muntazam u muhkem ü a’lâ yapılıp her tarafı Raşid itmamı akîbinde dedim hayr-ı müfîd Geldi bir ehl-i kulûb söyledi tarih-i güzîn Oldu âhir harem ikmâlile zîbâ vü cedîd Sene 1859

Mescid-i Nebevî’nin ilk yapılısı sırasındaki alanı

I I Hayber Gazvesi sonrasındaki ikinci imarında yapılan ilave

I I Hz. Ömer’in ilavesi ı ı Hz. Osman’ın ilavesi I I Emevî Halifesi Velîd’in ilavesi ı ı Abbasi Halifesi Mehdi’nin ilavesi

ı ı Kayıtbay’m ilavesi

L…. .. I Sultan Abdülmecid’in ilavesi

Suud Kralı Abdülaziz’in 1952’de yaptırdığı ilave I I Kral Fehd b. Abdülaziz’in yaptırdığı ilave ı ı Kral Fehd’in iman sırasında Mescid’i Nebevî’nin çevresinde oluşturulan acık avlu

Mescid-i Nebevî Zamanla Genişledi

Mescid-i Nebevî ilk inşâsından itibaren pek çok tamirat ve genişletme görmüştür. Hz. Ömer, Hz. Osman, Emevîlerden Velid b. Abdülmelik, Abbasilerden Mehdi, Mu tasım Billah, Memlüklerden Melik Kalavun, Eşref Barsbay, Melik Zahir Çakmak, Melik Kayıtbay, H. 980 senesinde Sultan II. Selim, H. 1233 ve 1255 senesinde Sultan İkinci Mahmud, H. 1265^,te Sultan Abdülmecid en etraflı tamiratı yaptırmışlardır.

Peygamber Efendimiz’i s.a.v.) Hoşnut Etmek İçin Her An Uyanık Olmalıdır

Mescid-i Nebevî’nin tamiri için, dokuz maddelik bir nizamname hazırlanır. Nizamname, OsmanlI’nın çalışma usûlü ve mukaddesata hürmetinin belgesi niteliğindedir…

Mescid-i Nebevî’yi Tamir Nizamnamesi

Mescid-i Nebevî Şeyhülharemi Hafız Dilaver Paşa bu meclisin merciidir. Ebniye-i Aliyye Memuru Edhem Paşa reis olup azası tamirat yardımcısı Hurşid Efendi ve Ebniye-i Aliyye Muavini Salih Efendi ile Şeyhülharem’in kethüdasıdır. Meclis ayrıca Ebniye-i Aliyye Kâtibi Esad Efendi, Yoklamacı Bedri Efendi, Mühendis Salih ve Mehmed Efendiler, Başmutemed ve taşçı ustalarından oluşmaktadır.
2- Meclis haftada tayin olunacak iki günde bir Ebniye-i Aliyye Memuru Edhem Paşa’mn konağında toplanacak ve acil bir durumda ise bu iki gün hazır olunup diğer günler icabına göre toplanıp işlerin halli için çalışmalar yapılacaktır.
3- Meclise Şeyhülharem merci olduğundan, tamirle ilgili bir hususta ittifak veya çoğunluk sağlanamadığı takdirde, Şeyhülharem bir kıta tezkere ile durumu bildirecektir. Edhem Paşa ile muavinler birlikte gidip şifahen mevzu görüşülecek, Şeyhülharem de Hazine Müdürü Kenan Efendi ile Medine-i Münevvere Kadısı’nı çağırarak hepsi o madde üzerinde görüşüp bir karara varacak ve o karar mucebince hareket edilecektir.
4″ Meclisin en önemli vazifesi, fermanda da sıkıca tenbih buyurulduğu üzere, Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) mübarek ruhlarını hoşnut edecek surette hareket edilmesini temin etmektir. Gerek memurlar gerekse amele, son derece hürmetkâr hallerini daima muhafaza etmelidir. Reis ve azalar ref -i asvât (ses yükseltmek) gibi âdâba mugayir hareket edilmemesine ve amelenin tahâretine (maddi-manevi temizlik) fevkalade dikkat etmek mecburiyetindedir. Bu hususların hilafına hareket müşahede ederlerse hemen uyarıp bir daha olmaması için sıkı tedbirler almalıdır.
5- Meclisin bir diğer önemli vazifesi, tamir için gerek İstanbul ve Mısır’dan gönderilen eşya, mühimmat ile gerek Medine-i Münevvere’de tedarik edilen tuğla ve diğer eşyayı her türlü telef ve hırsızlıktan korumaktır. Mesafe uzak olduğu için eşyaların tedariki ve getirilmesi çok meşakkatlidir. Ayrıca Abdülmecid Han bu hayırlı tamiratın bir an
evvel tamamlanmasını arzu etmektedir. Bunun için malzemeler korunmalı ve küçük büyük kim olursa olsun para karşılığında bile olsa eşya satmak zinhar yasaktır.
& Bu övünülecek tamiratta çalışmak üzere Maliye’den ödenek ayrılarak gönderilmiş olan taşçı, doğramacı, nakkaş, dökmeci, demirci, tuğlacı gibi usta ve ameleler, Osmanlı Devleti’nin bizzat maaşlı işçileri oldukları için başka yerlerde yevmiye ile çalışmaları veya çalıştırılmaları katiyyen yasaktır. Bu işçilerin nasıl hareket edecekleri ve haklarında uygulanacak muamele evvelce kendilerine güzelce ve etrafıyla ilan ve beyan edilecektir. Bunlar diğer yevmiye ile işleyen amele gibi her gün Yoklamacı Efendi ve Başmutemed tarafından yoklanacaktır. Bulunmayanlardan hasta olan yahut geçerli özrü bulunanlar hususi deftere kaydedilecektir. Bu aylıklı işçilerden bazıları hastalık veya buna benzer sebeplerle işe devam edemezlerse aylıklarına dokunulmamak kaydıyla, bunlar hakikaten çalışmaya müsait midir değil midir araştırılıp meclise haber verilecektir. Eğer hiçbir özrü olmayıp ötede beride gezmiş veya gizlice başka yerlerde çalışmışsa uyarılacak ve işe gelmediği günler yevmiyesinden kesilecektir. Tekrarı halinde yine yevmiyesi kesilip sıkıca ikaz edilecek ve arkadaşları da bunlara kefil tutulacaktır. Hasta ve halsiz olanların ise doktorlar tarafından vakitlice tedavi ettirilmesi yine bu meclisin vazifesindendir.
7″ Tamir için lazım olan eşyadan Medine-i Münevvere’den tedarik edilebilecekler belirlenip satın alınması gerekenler, meclisçe fiyatı belirlenip satın alınacak ve yapılan işlemler deftere kaydedilecektir. Her ay meclis azalarmca mühürlenen masraf defterleri Hâzineye teslim edilecektir.
8- Bu tamir, mükâfatı büyük bir iş olduğu kadar, âdâbma riayet edilmediği takdirde cezası da çok şiddetlidir. Meclisin en başında bulunan paşasından en hafif iş gören amelesine kadar, tembellik gösterip usûl ve âdâba dikkat etmeyenlerin dünya ve ahirette yakayı kurtarmaları zordur. Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) ruh-ı muallâlarım hoşnut etmek için her an uyanık olunmalıdır. Bu husus bizzat padişahımızın fermanıdır.
9- Bu nizamname, hem Şeyhülislamlık hem de Meclis-i Vâlâ’da yapılan toplantılar neticesinde hazırlanmıştır.