(TİGEM), tüzel kişiliği olan, çalışmalarında özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir kamu iktisadi kuruluşu. İlgili olduğu bakanlık, Tarım ve köyişleri bakanlığıdır. Tarım ve tarıma dayalı sa
nayinin gereksinimi olan temel mal ve kendi kendine yükleme yapan hizmetleri üretmek amacıyla kuruldu, tanm arabası Başlıca görevleri şunlardır: ülkenin bitkisel ve hayvansal üretimini artırmak, çeşitlendirmek ve ürünlerin niteliğini iyileştirmek amacıyla yetiştirdiği damızlık hayvan, tohum, fidan, fide vb. ile ürettiği spermaları yetiştiricilere aktarmak; işletmelerinden elde edilecek hayvansal ve bitkisel ürünlerle, çiftçilerden alacağı ürünleri değerlendirmek için tesisler kurmak; ürünlerin yurtiçinde ve gerektiğinde yurtdışında dağıtımını sağlamak; çevre çiftçilere, tarımsal teknoloji ve girdi kullanımı konusunda öncülük ve öğreticilik yapmak; işletmelerinde kullanılmak üzere her çeşit bitkisel ve hayvansal damızlık sağlamak, bunları pazara hazırlayarak yurtiçinde ve yurtdışında satmak; yurtiçi ve yurtdışı firmalarla lisans, teknik beceri vb. anlaşmalar yapmak, bilgi ve teknoloji satmak ve satın almak, vb. Tl- GEM’in Merkez kuruluşu Yönetim kurulu ve Genel müdürlük’ten; Ana hizmet birimleri ise Bitki üretim dairesi, Hayvancılık dairesi, Makine ve ikmal dairesi; İnşaat ve kültür teknik dairesi ve Ticaret dairesi başkanlıklarından oluşur. Tanm işletmeleri genel müdürlüğü 1950’de kurulan Devlet üretme çiftlikleri (DÜÇ) genel müdürlüğü ile Cumhuriyet döneminden önce, Saray’ın binek atı, et, süt, yapağı vb. gereksinimlerini karşılamak üzere kurulmuş olan hara ve inek- hanelerin 20 mayıs 1983 tarihli ve 60 sayılı kanun hükmünde kararname ile birleştirilmesiyle kuruldu. Daha sonra 8 haziran 1984 tarihli ve 233 sayılı kanun hükmünde kararname’yle kuruluşu yeniden düzenlendi. TİGEM’e bağlı tarım işletmeleri şunlardır: Acıpayam (Denizli), Alpaslan (Muş), Altınova (Kadınhanı- -Konya), Altındere (Erciş-Van), Anadolu (Mahmudiye-Eskişehir), Atatürk (Yalova), Balâ (Ankara), Boztepe (Antalya), Cey- lanpınar (Şanlıurfa), Çiçekdağı (Yerköy- Yozgat), Çukurova (Ceyhan-Adana), Dalaman (Muğla), Gelemen (Samsun), Gökçeada (Çanakkale), Gökhöyük (Amasya), Göle (Ardahan), Gözlü (Sara- yönü-Konya), Hafik (Sivas), Hatay (Reyhanlı), İnanlı (Muratlı-Tekirdağ), Kahramanmaraş (T ürkoğlu-Kahramanmaraş), Karacabey (Bursa), Karaköy (Bafra- Samsun), Kâzımkarabekir (Aralık-lğdır), Kazova (Turhal-Tokat), Kocaş (Aksaray); Konuklar (Sarayönü-Konya), Konya, Kumkale (Gökçalı-Çanakkale), Manisa, Malya (Boztepe-Kırşehir), Polatlı (Ankara), Sakarya (Karasu-Sakarya), Sultansü- yu (Akçadağ-Malatya), Tahirova (Gö- nen-Balıkesir), Turunçgiller (Döıiyol- Hatay), Türkgeldi (Lüleburgaz-Kırklareli), Ulaş (Sivas), Kuruluşun ayrıca Manisa’da Manisa Tohum üretme, Ankara’da Merkez imalat ve ikmal işletmesi müdürlükleri bulunmaktadır. TİGEM’e bağlı tüm işletmelerin toplam arazi varlığı 386 483 ha’dır. Bu arazi varlığının % 16,7’si (64 384 ha) kültür dışı, % 83,3’ü de (322 099 ha) kültür altı arazilerdir. Kültür altı arazilerin kendi içindeki dağılımı ise şöyledir: % 53,8’i tarla arazisi (208 055 ha), % 22,1 ‘i çayır-mera arazisi (85 615 ha), % 5’i yem bitkileri arazisi (19 308 ha) ve 2,4’ü bahçe arazisi.
Tarım işletmeleri genel müdürlüğü
21
Oca