TAVUK KÜMESLERİNDE ISI KAZANDIRICI SİSTEM
Eşref YÜCELYİĞİT
| E |
nerji bedelinin her geçen gün hızla artması, enerji kullanan kuruluşları, çeşitli yollar arayarak, faturayı düşük tutmaya zorlamaktadır. Aşağıda tanıtılması yapılan sistem, tavuk kümeslerinde olduğu gibi, kalabalık salonların ve hatta evlerin bile, ısıtma giderlerinde önemli tasarruf sağlayabilecektir.
Bu sistem için basit bir benzetme, yapmak gerekirse, kullanılmış bir elbiseyi ters yüz ederek yenileştirmek gibi, kullanılmış olan ısı gücünün tekrar kullanılmasını mümkün kılmaktadır.
Tavuk kümeslerinde, yakıt masrafları, tavuk eti maliyetinde önemli bir yer tutmaktadır. Civcivin ilk 7 günü için, sıcaklığın 32-35 derece olması gerekmekte, bu sıcaklık, 45 güne kadar, 14 derece kadar düşerek devam etmektedir 2000 adet Broiler yetiştiren bir kümesin, kış aylarında, saatte 2000 m* taze havaya ihtiyacı vardır. Sağlanan taze havanın ise, ısıtılması ve uygun sıcaklığı bulması gerekmektedir. İşte söz konusu bu sistem, kümesten dışarı atılan sıcak ve kirli havanın, kümese içeri alınan temiz, fakat soğuk havayı ısıtmasını temin etmektedir
Sistemin açıklaması: Çeşitli endüstriyel alanlarda kullanılan “Heat-recovery system”, yani ısı kazandırıcı sistem, adapte edilerek, Ankara’nın Çubuk Ilçesi’nde, eskiden inşa edilmiş, klasik tipte bir Broiler kümesinde denenmiş ve neticede söz konusu sistemin, % 50’nin üzerinde ısı tasarrufu sağladığı gözlenmiştir
Prensip şemasının incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, kümesin içindeki binlerce tavuğun hızlı metabolizması sonucunda, kümes içi hava sıcaklığı yükselir ve hava kirlenir Bu kirlenen havan/r», -da değiştirilmesi gerekir. Ancak asıl amaÇj-,ıkftmesteki kirli havanın ısısını değil, bu hayad4kiikarbondioksit, su baharı, amonyak gibi kirli maddeleri değiştirmektir. Söz konusu sistemde, Iftiıg^irı içindeki sıcak ve kirli hava dışarı
atılırken, içeriye alınmakta olan, temiz, fakat soğuk hava ısınmaktadır.
Resimde görülen aletin içinde, mevcut ısı transfer edici yüzeylerin bir tarafından sıcak ve kirli hava dışarı atılmak üzere geçerken, dışarıdan alınan soğuk ve temiz havanın sıcaklığını yükseltmekte, böylece, ılınmış ve teriYİZ hava, kümesin içine basılmaktadır.
Denemenin kayıtlarının yapıldtği ‘ günde, çevre sıcaklığı, 5 derece iken, bu sistemle kümesin içine alınan havanın sıcaklığı II dereceye yükselmiştir.
Kümesteki tavuklar 20-25 günlük oiduğu zaman, yalnızca bu sistem çalıştırıldığında, ilave soba, kalorifer, v.s. gibi ısı kaynaklarına ihtiyaç olmamaktadır.
Sistemin faydası, çevre ile kümes içi arasındaki sıcaklık farkı büyüdükçe daha açıkça görülebilmektedir.
Sistemin maliyeti ve işletme giderleri: 750 adet tavuk için, yeterli bir ünite ısı kazandırıcı sistem, Kasım 1980 fiatları ile , 11.000-TL. ye mal olmuştur Bu rakamın içine, 50 watt gücünde iki adet aspiratör fiatı da dahildir. Âlet, 100 watt elektrik sarf etmektedir. Ancak bunu büyük bir sarfiyat olarak görmemek gerekir, çünkü bu sistem kullanılmamış bile olsa da, kümesin havalandırılması için aspiratör kullanılacaktır.
Bu sistemi kurmak için, 2000 piliç kapasiteli bir kümese göre gerekli yatırım, 25-30.000.-TL. civarında olacaktır