TEMİZ HAVADA PİRİNÇ LAPASI YEMEK

Japonya bir dizi teknik ve ekonomik önlemler alarak, hava kirliliğinin azaltılmasında önemli ilerlemeler kaydedilebileceğini kanıtlamıştır. Diğer gelişmiş sanayi ülkelerine oranla, Japonya, son yıllarda gerçekten insanları hayrete düşürecek arındırma tesisleri geliştirerek bu sanayi dalında diğer devletleri çok gerilerde bırakmış ve çevre kirliliğini önemli ölçüde azaltmıştır.

Oysa bir zamanlar, hiçbir ülkede çok sayıda hastalık ve ölüm olayları, Japonya’da olduğu kadar çevre kirliliğine dayanmamaktaydı. Ölenlerin çoğunluğuda çok acı veren hastalık dönemleri yaşamışlardı.

Japonya’nın bu kirli hava döneminde, endüstri artıklarından kaynaklanan toksit ağır metal ve kadmiyumun neden olduğu minimata ve itai itai hastalıkları dünya çapında tepki uyandırdı. Arşen, PCB ve hexachrom ze-
Batı Almanya’da bir kasabadaki çevre kirliliğini protesto yürüyüşü (üstte}.

Japonya’da minimata hastalığı nedeniyle yaşamlarını yitirenlerin akrabaları, kurbanların ölüm yıldönumlerini anıyorlar (altta.)
Berlinii bir grup bilim adamı yayınladık« lan bir raporda» Japonya’da yCirtitüton başarılı çevre politikası He İlgili bilgiler aktarıyorlar.
hirlenmeleri yaşamı ve sağlığı geniş ölçüde etkiledi.

Sanayi bacaları ve motorlu araçların egzoz gazları büyük kentlerin havasını zehirleyerek, solunum yolları hastalıklarının hızla artmasına neden oldu. Sanayinin kirlettiği hava, doğayı da geniş ölçüde etkiledi: Nehirler, göller ve deniz kıyıları lağımlara dönüştü. Bir zamanlar cennete benzeyen yöreler, beton yığınları ve yollarla kaplandı. 1960’lı ve 1970’li yıllarda, Japonya’da yerleşim yerleri ve yakın çevresindeki akarsular, göller ve topraktaki kirlenme ve zehirlenme endişe yaratacak ölçülere vardı. Tokyo ise en kirli kentlerin başında yer alıyordu.

Çevreyi kirletenlere karşı protestolar ve açılan davalar gittikçe arttı. Kişi başına düşen milli gelir İ 961 -1970 yılları arasında ortalama % 11 ‘lere fırlamasına karşın, bu başarı, her gün radyo, TV ve basında çıkan çevre kirliliği ve bunun neden olduğu felaket haberleri ile hep geri planda kaldı. Tam o sırada çevreciler büyük bir kampanya ile (Duman İçinde biftek yiyeceğimize, temiz havada pirinç lapası yiyelim daha iyi) sloganını ülke çapında yaygınlaştırdılar.

Başta Tokyo olmak üzere, çevre kirliliği yoğun olan büyük kentlerin milletvekilleri ve yerel yöneticileri, merkezi hükümet üzerindeki baskılarını gittikçe artırdılar. Sonuçta hükümetin tek yönlü büyüme ekonomisi’ stratejisine ters düşmesine ve sanayicilerin bazı yasal haklarının göz ardı edilmesine karşın çok etkili kanunlar ve kararnameler kısa zamanda yürürlüğe girdi.

Özellikle yedi büyük kent, merkezi hükümetin, egzoz gazlarının kısıtlanması hakkındaki kanun ve yönetmelikler konusundaki gevşek tutumuna karşı geldiler. Bu kentler “Yedi Kent Uzmanlar Grubu” adı altında toplanarak, kendi uzmanlarınca egzoz gazı standartları hazırlayıp uygulamaya koyduktan başka, hava kirliliği yoğun yerlere araba girişlerini yasakladılar, resmi kuruluşlarına egzozlarından fazla zehirli gaz çıkarmayan araçlar aldılar, havayı az kirleten motorlu araçların listelerini yayınlayarak reklâmlarını yaptılar.

Bazı yargıçlar, çevreyi kirleten işletmeleri faaliyetten alıkoyucu kararlar verdiler. Mahkeme kararlarıyla minimata, itai itai ve yokkaichi-astımı hastalığına neden olan işletmeler, hastalara ve ölenlerin ailelerine büyük miktarlarda cezalar ödemeye mahkum edildiler.

Özellikle, havayı en çok kirleten kükürt dioksitle mücadelede önemli ilerlemeler kaydedildi. Zaman zaman yıllık ortalama değerleri bir metreküp havada 150 mik-rogramı çok aşan kükürt dioksit miktarları çok aşağılara çekildi. Ve nihayet, ülke düzeyinde kurulmuş bulunan 1950 adet ölçüm istasyonunun % 99’unda, kükürt dioksit miktarları zararsızlık sınırları altında belirlenebildi.

Tokyo metropoliten alanında, temizlik kampanyası tam başarı sağladı. Kükürt dioksitle iyice zehirlenmiş hava, kısa zamanda dörtte üç oranında temizlendi. Bir