TOPKAPI
a halledildi. Böylece merminin ken-ii ekseni çevresinde dönerek jiros-kopik özellik kazanmasıyla merminin dağılması önlendiği gibi menzil de 2.000 m.ye kadar çıkabiliyordu. 1870 yıllarında yapılan yivli tunç döküm toplar yine ağızdan dolduruluyordu, ancak menzil 3 km.ye çıkmıştı. Almanların çelik sanayiinin gedmesine paralel olarak namluları çelikten dökmeye başlaması, mermilerin imla hakkının, dolayısıyla menzilin artmasına yol açtı. Bu arada mermilerin kuyruktan doldurulmasına, bunun için özel kapak sistemlerinin ve kundakların geliştirilmesine başlandı. 19. yüzyılın sonlarında kapak sistemi geliştirilmiş geri tepme problemi hidrolik frenlerle çözümlenmiş, dakikada 20 atış yapabilecek toplarla 4-5 km.lik etkili menzile ulaşılmıştı. I. Dünya Savaşı sırasında topların kundaklarıyla seri atış yapabilme sistemleri geliştirildi, menzilleri olağanüstü ölçüde artırıldı (Almanların “Gross Bertha” adlı topu Paris’i 120 km. mesafeden dövebiliyordu). II. Dünya Savaşı’nda tankların öneminin artmasıyla toplar da zırhlı araçlara monte edilmeye başlandı. Kundağı motorlu toplar geliştirildi. Menzil uzunluğundan çok hareket yeteneklerinin artırılmasına çalışıldı. Türk ordusunda kullanılan en büyük top 32 km. menzilli, kundağı motorlu 175 mm.lik ağır toplardır.
