WİTTELSBACH

Bavyera saray kontu Scheyernli Otto’nun soyundan gelen ve VVİttelsbach şatosu’na yerleşen (1124) Bavyera prens ailesi. Aslan Heinrich’i mülkünden yoksun bırakan Friedrich I Barba- rossa, yerine soyundan gelenlerden biri olan VVİttelsbach ailesinden OTTO’yu (1180-1183) geçirdi. Otto’nun oğlu LUD- WİG I (1183-1231), Ren saray kontluğunun mülkünü genişletti (1214). Ludwig l’in torunları LUDVVİG II (1255-1294) ve HEİN- RİCH, (1255-1290), VVittelsbachlar’ın mülklerini paylaşarak, birincisi Pfalz ve Yukarı Bavyera’yı (büyük kol), İkincisi Aşağı Bav- yera’yı aldı (küçük kol). 1340’ta son Aşağı Bavyera dükünün ölümü, Yukarı ve Aşağı Bavyera’nın, 1328’de imparator Bavyeralı Ludvvig IV adıyla imparator durumuna gelen LUDVVİG IV’ün (1294-1347) eline geçmesine yol açtı. Ancak Ludvvig IV Pfalz’ı, Pavıa aile ant- laşması’yla (1329) yeğenleri Rudolf II ve Rupert l’e bıraktığı için, Wittelsbach’ın mülkleri gene de yeniden birleşmedi Bavyera alt soysopu, öteki iki aile paylaşımına (1349 ve 1392) rağmen birliğini yeniden kurdu (Pragmatische Sanction von 1506), Ren saray kontunun elinden alınan Seçicilik görevini yeniden eline geçirdi (1623), VVestfalen antlaşmalarıyla kendisine verilen Yukarı Pfalz’ı mülklerine kattı ve ancak MAXİMİIİAN lll’ün (1745-1777) ölümüyle ortadan kalktı. Bunun üzerine VVit- telsbachlar’ın pfalz ya da rudolf alt soysopu, KARL-THEODOR’un (1777-1799) kişiliğinde Bavyera düklüğünü tevarüs etti VVittelsbachlar ailesinin bu dalı, 1329 paylaşımında Rheinland pfalzını ve Yukarı Pfalz’ı alarak, 1356 Altın mühürlü fermanıyla Seçicilik görevini eline geçirdi. Robert II (1390-1398), Seçici Pfalz’ın bölünmezliğini ilan etti (1395); bunun üzerine oğlu ROBERT İli (1398-1410), imparatorluk tacına kavuştu (1400-1410). XV yy.’dan başlayarak mülklerinin birçok dallar arasında bölünmesine ve Seçicilik görevinin geçici bir süre (1620/1623-1648) yitirilmesine rağmen, geçici olarak Bohemya (Friedrich V 1619-20) ve İsveç (Kari X Gus- taf, 1654-1660) tahtlarına geçen VVİttels- bachlar’ın pfalz alt soysopu, sırasıyla Heı- delberg (1559), Simmern (1685), Zvveı- brücken (1742) ve Sulzbach (1799) dallarının soyunun tükenmesi sahtesinde birliğini yeniden kurdu. Karl-Theodor’un kişiliğinde Seçici Pfalz (1742) ve Bavyera’yı (1777) tevarüs eden bu alt soysop, VVittels- bachlar’ın mülklerinin tümünü, Zweibrüc- ken dalının mirasçısı olan Maximilian I Jo- seph’e bıraktı (1799). Napolöon I, Maxi- milian I Joseph’e krallık unvanı verdi (1806) ve soyundan gelenler bu unvanı 1918’e kadar birbirine devretti