Yabancı türkologların çalışmaları
Avrupa’da Türk dili üzerindeki çalışmalara kidir. Alman H. Megiser’in «Türk Dilimi’,
Linguae Turcicae Libri ûuatuor, 1612) adlı eser: meyen * Türkçe Dilbilgisi veya Türk Dilini Oğ’C’-r~:-sit Yöntem» (Grammaire Turque ou Methcce C: Apprendre la Langue Turque,1732) adlı bir eser dir. Avrupa, SSCB ve ABD üniversitelerince.*! -Türk dilleri bölümlerinde Türk lehçelerinin ve r Türkçesi’nin dilbilgisi öğretilmiş ve 1940’tar. s;-; çe dilbilgisi kitapları yazılmıştır. Bunlardan baz., lerine göre şunlardır: J. W. Redhouse. ;.
Bilgisi» (A Simplified Grammar of Ottomar. – T. 1884); ]. Deny, «Türk Dili Dilbilgisi, Osma:. de la Langue Turque Dialecte Osmanlı. 1912 , çe Dilbilgisi» (Türkische Grammatik, 1916: :.r.
Dili Kılavuzu» (Manuale di Lingua Turca, 1“
ichenden Grammatik der İndogermanischen Sprachen, 862) adlı kitabında Hint-Avrupa dilinde bir masal yazma-denedi.
ın düşünce sistemini yansıtan bu değişik araştırmalar, dil-/rimleriyle ilgili bilgilerin gelişmesini sağlamıştı ama bu bil-de ses değişikliği ve evrimiyle ilgili iç yasaların incelenme-ınırlı kalmasına yol açmıştı. Nitekim Schleicher de değişik-evrimdeki iç yapıları inceleyerek dilleri üç grupta smıflan-;atmlayan diller (Çince), bitişimli diller (Amerika yerli dilleri, i) ve bükünlü diller (Hint-Avrupa dilleri).
’. yy’m ikinci yarısında, kendilerine yenigramerciler adını kimi Alman dilbilimcileri (A. Leskien, K. Brugmann, H. Ost->u karşılaştırmacı yaklaşımı ele alarak yeni bir açıklama ge-’t çalışıyorlardı: dilsel değişiklikleri betimlemekle yetinmi-konuşan kişilerin etkinliğinin bu değişiklikleri anlamaya :atkıda bulunduğunu göstermeye de çalışıyorlardı. Böylece salarına fizyolojik bir açıklama getirilmiş, morfolojik (bi-imsel) değişiklikler de bir örnekseme (analoji) ilkesine bağ-; oluyordu (örnekseme ilkesine göre, daha önce var olan bir k örnek alınarak yeni bir ad veya bir fiil türetiliyordu).