YERFISTIĞI,
baklagiller familyasından, yağlı tohumları için yetiştirilen bir tarım bitkisidir. Ortalama 45-60 cm arasında boylanan bitki (Arachis hypogaea) bazen dik, bazen de yatık
Yerebatan Sarayı İstanbul’da, Bizans döneminden kalma bir yeraltı.sarnıcıdır.
yönde 12, öbür yönde 28 sıra oluşturan, Korent düzeninde başlıklan olan 336 taş sütun üzerine oturur. 8 metre yüksekliğindeki bu sütunlar birbirlerine tuğladan kemerlerle bağlanmış, kemerlerin arası ise tuğladan tonozlarla örülmüştür. Sarnıcın kuzeybatı köşesinin yakınlarındaki 37 sütunu içine alan bir bölümün çevresi duvarla kapatılmıştır. Büyük bir olasılıkla burası bir deprem sonucu üstündeki i yapılarla çöktüğünden kapatdmıştır. 9.522 : m^’lik bir alanı kaplayan sarnıçtan OsmanlI İmparatorluğu döneminde Topkapı Şarayı’nın bahçesinin sulanmasında yararlanılırdı. Curnhuriyet döneminde belediyece müzeye dönüştürülen Yerebatan Sarayı’nm içi yakın zamana kadar suyla doluydu. 1985’te başlayan restorasyon çahşmaları 1987’de bitirilerek sarnıç ziyarete açılmıştır.
Yerfıstığı, çiçek saplarını toprağa sokarak meyvelerini toprağın altında geliştirir.
olarak büyüyen gövdesinin üzerinde dört yaprakçıklı bileşik yapraklar taşır. Yaprakların koltuğunda kelebek biçimli küçük, sarı çiçekler açar. Çiçekler döllendikten sonra çiçek saplan yere doğru eğihr ve ucundaki yeni oluşmakta olan meyveleri toprağa daldırır. Gelişimini toprağın içinde tamamlayan, bu sert kabuklu meyvelerin her birinde iki ya da üç tohum bulunur. Tohumlar kırmızı, zarsı bir kılıfla örtülüdür. Yerfıstığı en iyi, don görülmeyen ıhman bölgelerdeki hafif, kumlu topraklarda yetişir.
Anayurdunun Güney Arnerika olmasına karşılık dünyanın birçok yerine dağılmış olan yerfıstığı, bugün 40’ı aşkın ülkede büyük çapta üretilmektedir. Bunlardan Hindistan i Çin ve ABD ilk sıraları alır. Türkiye’de ise en çok Akdeniz Bölgesi’nde gerçekleştirilen yerfıstığı üretimi yılda toplam 80 bin tona ulaşır.
Yerfıstığının lezzetli ve besleyici; tohumlan yüksek oranda yağ ve protein içerir. Tohumlardan yemeklik yağ çıkarılır ya da kavrulup kuruyemiş olarak yenir; bazı ülkelerde yerfıs-tığından hazırlanan “fıstıkezmesi” çok sevilen bir yiyecektir. Tohumlar hasat edildikten sonra bitkinin geriye kalan yeşil bölümleri hayvan yemi olarak değerlendiriHr.