Z Ü H R E V Î H A S T A L IK L A R

Alm. Venerische
Krankheiten, Gesch’echtskrankheiten (ipi.), Fr. Maladies
(f.pl.) vénériennes, İng. Veneral diseases. Başka
Zührevi hastalıkları
meydana
getiren frengi
virüsünün mikroskopta
büyü­
tülmüş şekli.
yollarla da bulaşabılen, fakat daha ziyade cinsi temasla
bulaşan hastalıklar grubu. Zührevi hastalıklar şu
şekilde sıralanabilir:
1- Sifiliz: Bkz. Frengi.
2- Gonore: Bkz. Bel soğukluğu.
3- Yumuşak şankır: Ducrey basili, hastalığın amilidir.
Ekseriye cinsel temasla, nadiren de meslekî olarak
geçer. Mikrobun yerleşebilmesi için deri veya mukazada
bir yara bulunması şarttır. Bu mikrop, sıcak ve
rutubetli muhiti sevdiği için hastalık daha ziyade sünnetsiz
erkeklerde görülür. 1-3 günlük bir kuluçka döneminden
sonra mikrobun girdiği yerde şiddetli kırmızı
bir leke meydana gelir. Bu leke gelişerek kısa zamanda
yara halini alır. Yaranın zemini yumuşaktır. Yaranın
büyüklüğü toplu iğrie başından el ayasına kadar değişir.
Bölgesel lenf düğümleri şişebilir. Yumuşak şankır genellikle
tenasül organları bölgesinde görülürse de nadiren
parmaklarda ve dilde de rastlamak mümkündür.
Tedavide en çok sülfonomid grubu ilaçlar kullanılmakta
ve şifa hasıl olmaktadır. Hastalıktan korunmada
evlilik dışı, cinsel temaslardan kaçınmak esastır.
4- Nicolas Favre Hastalığı: Cinsel temasla geçen bir
hastalık olup, erkekler kadınlardan fazla hastalanırlar.
Ortalama 10-15 günlük bir kuluçka döneminden sonra
virüsün girdiği yerde bir kabarcık veya yara meydana
gelir ve bir süre sonra kaybolur. Daha sonra bölgesel
lenf bezleri şişer cerahatlenir ve dışarı açılırlar. Hastalı­
ğın seyri esnasında kırıklıklar, başağrısı, ateş ve vücutta
döküntüler görülebilir. Hastalık genellikle çok uzun
sürer; tedavide istirahat ve sıcak tatbikat esas çlup,
streptomisin ve tetrasiklinler kullanılır.
5- Beşinci zührevi hastalık veya donovaniasis: Ekseriye
cinsel temasla bulaşan, kuluçka devri birkaç günden
üç aya kadar değişen ve orta derecede bulaşıcı bir
hastalıktır. Mikrobun girdiği yerde bir döküntü veya
yara meydana gelir. Giderek yayılır. 10-12 sene devam
eder. Tenasül organları bölgesinde ödemler ve idrar
yolu darlıkları, kansızlıklar meydana gelebilir. Tedavide
streptomisin veya kloranfenikol kullanılabilir.
6- AİDS: Son yıllarda tesbit edilen ve giderek büyük
bir önem kazanmaya başlayan virütik (virusla meydana
gelen) bir hastalıktır. Son tesbitlere göre bugüne kadar
ABD’de 12 bin kadar kişi bu hastalığa yakalanmış olup,
bunların yarısı ölmüş, yarısı da ölümü beklemektedir.
Gerçek rakam ise bunların çok üstündedir. Yurdumuzda
şu ana kadar henüz AİDS vak’ası tespit edilmemiştir. Fakat her yıl binlerce turistin girip çıktığı
memleketimizde gelecek bir AİDS tehlikesi sözkonüsudur.
(1985)
AİDS, ilk olarak 1980 senesinde Newyork’ta ortaya
çıkmıştır Zatürre teşhisi konan 9 hastada, bağışıklıklarının
çok azaldığı ve aynı belirtilerden ortaya çıktığı
gözlendi. Yapılan araştırmada hastalardan sekizinin
homeseksüel, birinin de damardan uyuşturucu kullandığı
tespit edildi. Araştırmalar giderek arttırıldı ve
AIDS kendine has bir kimlik kazanmaya başladı. Hastalık
homoseksüel ve damardan uyuşturucu kullananlardan
başka, hemofilik şahıslarda, hatta bebeklerde de
görülmeye başlandı. Araştırmalar sonunda hastalığın
Amerikalı homoseksüeller aracılığı ile Haiti adasından
ABD’ye geldiği ve hastalığın asıl anavatanının da Haiti
değil, Zaire olduğu ortaya çıktı. Zaire’de hastalık çok
yaygın durumda olup, araştırmalar halkın beşte birinin
AİDS virüsü ile temasta olduğunu göstermektedir. Bu
insanlara ise bölgedeki Yeşil Afrika maymunlarından
geçtiği sanılmaktadır. Yapılan incelemelerde bu maymunların
kanında AİDS virüsü tespit edilmiştir, fakat
bu maymunlar hastalanmamakta, sadece mikrobu
taşımaktadırlar.
Hastalığın bulaşıcı mukoza sıyrıklan veya damar
yolu ile olmaktadır. Anne rahminden çocuğa intikal
şeklinde de olabilir. Fakat homoseksüel erkeklerde
makat civanndaki mukaza sıyrıklanndan bulaşır.
Hastalık genellikle bir enfeksiyon belirtisiyle kendini
göstermektedir. Kendisine» has belirtisi yoktur.
Ateş, gece terlemesi, aşırı derecede halsizlik, iştahsızlık
ve kilo kaybı vardır. Boğaz ağrısı, öksürük, karaciğer ve
dalakta büyüme, lenf bezlerinde büyüme, durdurulamayan,
ishaller, kaşıntılı cilt belirtileri, menenjit bulgulan,
zatürre bulguları, gözde görme bozuklukları ve
iltihaplar gibi belirtiler gösterir Hastaların çoğunda
ölüm sebebi zatürredir. Bazı hastalarda Kaposi Sarkomu
denilen bir çeşit deri kanseri görülmektedir. Bazı
hastalarda görülen pamukçuk yemek borusu boyunca
yayılmaktadır. Bütün bu belirtilerin başlangıcından
sonuna kadar 2-2,5 sene geçmekte ve sonunda hasta
ölmektedir.
AİDS virüsü insan vücuduna girişinden sonra 5 yıl
ortaya çıkmayabilmektedir. Hastalığın ana tarifi; AİDS
amilinin, vücudu mikroplara karşı savunmakla görevli
olan beyaz kan hücrelerini, harap etmesi ve böylece
vücudun tabii bağışıklığının ortadan kalkması şeklinde
yapılabilir.
Hastalığın tedavisi bugün için mümkün değildir.
Fakat ileride mümkün olabilecektir. Fransa’daki Pastör
Ensititüsünde ve ABD’de yoğun çalışmalar yapılmaktadır.
Hastalığı tedavi edici ve koruyucu aşılar
üzerinde çalışmalar sürdürülmektedir.
Bugün yapılan tedavi AİDS’li hastada ortaya çıkan
enfeksiyon hastalıklan ve habis urlar ile mücadeleden,
ibarettir. Hastaların % 75’i iki sene içinde ölmektedir.
Batılılar AİDS için “günahlarımızın bedelini
ödüyoruz” demektedirler. Bununla seks, homoseksüellik,
uyuşturucu alışkanlığı gibi kötü alışkanlıklarını