MOR SALKIM (Wistaria sinensis); Aim. Wistarie Glyzinie (f), Fr. Glycine (f), İng. Wistaria. Familyası: Baklagiller (Leguminosae). Türkiye’de yetiştiği yerler: Kültür bitkisi olarak yetiştirilir. Boylan 20 m’ye varan odunsu sanlıcı bitkiler. Genç sürgünler ve yapraklar önceleri tüylü, sonra çıplaktır. Yaprakçıklan 7-13 kadar olup, yumur- tamsı-elipsi şeklindedir. Hafif güzel kokulu ve baharın müjdecisi olan çiçekler, mavimsi mor renklerdedir. Uzun bir eksen üzerinde sık salkım hâlinde yerleşmiş olan çiçek topluluklan aşağıya sarkar. İçlerinde 1-3 tohum bulunan meyveleri bakla şeklindedir. Üretilmeleri tohum veya çelikledir. Mor salkım gevşek, kireççe fakir, nemli fakat sıcak toprakları sever. Güneye bakan nemli kumlar üzerinde iyi yetişir. 65- 70 yaşında olanlar 40-50 m2lik bir çardağı örtebil lir. .
Vatanı Çin’dir. Fakat dünyânın çeşitli yerlerine dağılmıştır. Beyaz çiçekli formlan da bulunur. Kullanıldığı yerler: Bitki, glikozitler taşı** maktadır. Bütün bitki ve bilhassa dal ve gövde kabuğu zehirleme yapabilir. • r ,
MORA; Güney Yunanistan’ın büyük bir kısmım içine alan, dut yaprağı biçimindeki denize uzanan kara parçası. Morea, Lâtince “dut” mânâsına gelir. Eski Yunan devirlerinde bu kara parçasına Peloponese denirdi. Mora, Ege Denizine uzanan çok dağlık bir yarımadadır. Mora, ana karaya Korent Kanalı ile birleşir. Eski devirlerde Mora, ortada Arcadia, kuzeyde Ac- haia, batıda Elis, güneybatıda Messenia, güneydoğuda Loconia ve kuzeydoğuda Argolis olmak üzere altı bölgeye ayrılmıştı. Türk beylikleri Mora Yarımadasına on dördüncü yüzyıl başlarında akınlar yapmaya başladılar. İlk önemli akını yapan 1340 senesinde Umur Beydir. Yıldmm Bâyezid Han, Mora’yı vergi ödemeye mecbur etmişti. İkinci Murâd Han zamanında hem denizden hem karadan seferler yapıldı. Mora’nın kesin olarak Osmaniı hâkimiyetine geçişi, 1458* senesinde Fâtih Sultan Mehmed Han tarafından sağlandı. Bu târihten 1830 senesine kadar Mora, Osmaniı toprakları içinde kaldı. Bu târihte Yunanistan bağımsızlık kazanınca buralarda bu-1 lunan Müslüman Türk ahâli Anadolu’ya göç ètmek zorunda kaldı. (Bkz. Yunanistan)v
MOR SALKIM (Wistaria sinensis)
16
Eki