Asırların Şahitleri Zincirli Servi

Anadolu’nun hemen her köşesinde çok zengin tarihî ve tabiî güzellikler vardır. Bu güzellikler kimi zaman tarihî bir yapıda, kimi zaman bir ağaçta kendisini gösterir. Binaların eskilikleri ve bakımları, ağaçların gösterişi ve canlılığı onları kıymetli kılar.

Nice asırları görmüş geçirmiş, ama hâlâ ayakta kalabilmiş bazı ağaçlar vardır ki, köklerinde can kalmamış, kurumuş ama payandalarla ayakta kalabilmişlerdir. Bu ağaçların kimisinin binlerce yıllık hikâyeleri anlatılır. Kimisinin kendisine mahsus bir hatırası, bir hikâyesi vardır ki dillere destan olmuştur. Kimisi sadece çok yaşlı olduğu için kıymedenmiştir. Birer tabiat abidesi olan bu ağaçlar, aynı zamanda birer tarih abidesi oldukları kadar, bazen onlardan da üstün değer taşır. Anadolu ve İstanbul bu ağaçlar bakımından oldukça zengindir. Fakat bunların çok kısmı gereği gibi korunamadığı için yok olmuştur.

İstanbul’un çeşidi yerlerinde bulunmuş ve yok olan ağaçların yanında ayakta kalabilen meşhur ağaçlar vardır. Bunlardan birisi de Kocamustafapaşa Camii ile Sünbül Efendi Türbesi arasında bulunan Zincirli Servi (Selvi)’dir. Bu ağaç Bizans devrinden kalma olup tarihi çok eskilere kadar gitmektedir. Buna göre 1350 yaşında olduğu söylenebilir. Bu serviye zincirli denmesinin sebebi, bir zamanlar dallarında bir zincirin asılı bulunmasıdır. Bu zincir, ağacın dalları artık taşıyamaz olunca bilahare sökülmüştür. Bugün ağaç, kuru bir halde de olsa ayaktadır ve adeta yok olmaya direnmektedir.

Dünyanın En Yaşlı Çınarı

Dünyanın en yaşlı çınarı olan Sarıyer Büyükdere çayırındaki çınar bu yok olmuş ağaçlardan biri olup tam 4 bin yıllık olduğu rivayet edilmektedir. Boyu 60 metre, toprağa yakın kısmındaki çapı 43 metre idi. Bu ağaç aynı noktadan yedi gövde olarak çıkıyor ve tek bir ağaç halini alıyordu. 1096 yılında Birinci Haçlı Seferi sırasında ordu komutanlarından Godefroy de Bouillon, ordusunu İstanbul’da topladığı zaman karargâhını bu ağacın altında kurdur- muştu. Sultan İkinci Mahmud Han da bu çınarın altında askerlere talim yaptırır, güzel sesli kimselere ezan okuturdu. Bu çayırı pek seven Lady Mon- taque de mektuplarında bu ağaçtan bahsetmiştir. 1940’lı yıllarda burada bulunan bir kahvehanede çıkan yangınla veya bahçıvanlık okuluna yer açmak için bu koca çınar da yok olmuştur.