ŞAHRUH MİRZA

ŞAHRUH MİRZA, Timurlu hükümdarlarının İkincisi.
Timur Han’ın oğludur, tslâm âlimi, astronom ve
Semerkand hâkimi Uluğ Bey’in babasıdır. 20 Ağustos
1377 tarihinde Semerkand’da doğdu. Küçüklüğünden
itibaren dînî, siyasî ve askeri tahsil, terbiye ve
eğitim görerek yetiştirildi. Timur Hân’ın Kıpçak
Seferi’nde merkezde kalıp, onüç yaşında devleti idare
etti. 1392’de Timurlu Ordusu’nda vazife aldı. Kal’a-i
Sefid muhasarasına katılıp düşman reisini öldürerek
üstün muvaflakiyyet gösterdi. 1393’de Semerkand ile
havalisinin valiliğine tayin edildi. Horasan, Sistan,
Mazenderan valisi sıfatıyla 1396’da İran, Suriye ve
Anadolu Seferi’ne 1402’de Ankara Muharebesi’ne
katıldı. Timur Hân’ın 1405’de vefat etmesinden 1409’
a kadar Horasan valisi kaldı. 1409’da Timurlu
hükümdan oldu. Hanedan mensuplanyla uzun süren
saltanat mücadelesinde bulundu (Bkz. Timurlular).
1415’de bütün Timurlu ülkesine hâkim oldu. Hindistan,
Şahruh’un yüksek hakimiyetini tanıdı. Saltanatı­
nın son yılları huzur içinde geçti. Şahruh, 12 Mart
1447 tarihinde Rey eyaletinde bulunan Fişâverd‘de
vefat etti. Oğul Uluğ Bey, Timurlu hükümdan oldu.
Şahruh, üstün kumandanlık, hükümdarlık
yanında güzel ahlâk sahibiydi. Vekarlı, iyi ve yumu­
şak huylu idi. Affetmesini severdi. Ülkesinin imanna
çalışıp, İktisadî refah seviyesini yükseltti.
Mâverâünnehir’in imarını başlattı. Merv şehrini yeniden
inşa ettirdi. Murgab Suyu’nun eski yatağı ve
bendlerini yeniden^tanzim edip, ziraî mahsülün artmasını
sağladı. Âlim ve san’atkârları koruyup,himaye etti. Muhteşem bir kütüphane yaptırıp, âlimleri
Herat’ta toplamaya çalıştı. Kendisi de ilme
meraklı olup, şair ve san’atkârdı. Devrinde Molla
Cami, oğlu Uluğ Bey, Seyyid Nimetullah Kirmanî,
Enveri gibi âlim ve şairler ile Nizameddin Şâmî, Şerefeddin
Ali Yezdî, Fasihi ve Abdürrezzak Semarkandî
gibi tarihçiler ile çoğrafyacı Hâfız-ı Ebru yaşayıp,
kıymetli eserler verdiler.