1—Kötülüklerin en kötüsü, Allahü teâlâya inanmamak, ateist olmakdır. İnanılması lâzım olan bir şeye inanmamak küfr olur. Meleklerin ve insanların ve cinnin îmân etmeleri, inanmaları emr olundu. Muhammed aleyhisselâmm, Allahü teâlâ katından getirip bildirdiği şeylerin, bepsine kalb ile inanıp, dil ile de ikrâr etmeğe, söylemeğe, (îmân) denir. Söylemeğe mâni’ bulunduğu zeman, söylememek afv olur. Meselâ korkutulduğu, hasta, dilsiz olduğu, söyleyecek vakt bulamadan öldüğü zeman, söylemek icâb etmez. Anlamadan,-taklîd ederek inanmak da, îmân olur. Allahü teâlânın var olduğunu anlamamak düşünmemek günâh olur. Bildirilenlerden birine inanmamak, hepsine inanmamak olur. Herbirini bilmeden, hepsine inandım demek de, îmân olur. îmân hâsıl olmak için, islâmiyyetin küfr alâmeti dediği şeylerden sakınmak da lâzımdır, îslâmiyyetin ahkâmından ya’nî emr ve yasaklarından birini hafif görmek, Kuf’ân-ı kerîm ile, melekle, Peygamberlerden biri ile “a- leyhimüssalevâtü vetteslîmât” alay etmek, küfr alâmetlerinden- dir. İnkâr etmek, ya’nî işitdikden sonra inanmamak, tasdik etmemek demekdir. Şübhe etmek de, inkâr olur.
Küfr üç nev’dir: Cehlî’, Cühûdî ve hükmî.
- İşitmediği, düşünmediği için kâfir olanların küfrü (Küfr-i cehlî) dir. Cehl de iki dürlüdür. Birincisi basîtdir. Böyle kimse, câhil olduğunu bilir. Bunlarda, yanlış i’tikâd olmaz. Hayvan gibidirler. Çünki, insanı hayvandan ayıran, ilm ve idrâkdir. Bunlar, hayvândan da aşağıdırlar. Çünki hayvanlar, yaratıldıkları şeyde ileridedirler. Kendilerine fâideli şeyleri anlar ve onlara yaklaşırlar. Zararlı olanları da anlayıp, onlardan uzaklaşırlar. Hâlbuki bunlar, bilmez olduklarını bildikleri hâlde, bu çirkin hâlden uzaklaşmaz, ilme yaklaşmazlar.
[İmâm-ı Rabbânî “rahime-hullahü teâlâ”, (Mektûbât) kitabının birinci cildinin ikiyüzellidokuzuncu mektûbunda buyuruyor ki, (Bu fakire göre, dağda yetişip, hiçbir din duymayıp, puta tapan müşrikler, ne Cennete, ne de Cehenneme girmiyeceklerdir.