AFYON İline, Konya, Eskişehir, İzmir, Denizli, Burdur ve İsparta cihetlerinden tren yolu ile gidilir. İl merkezinden Sandıklı ve D inar İlçelerine tren ve her mevsimde dört tekerlekli taşıtların işlediği yol vardır. Bolvadin’le Emirdağa da Çay Bucağına kadar tren ve karayolu ile oradan da her mevsimde işli- yen tekerlekli taşıtlarla gidilmektedir. (Afyonu diğer İl ve ilçelerle B ucaklara bağlıyan kara ve dem iryolları yol bahsinde büttln tafsilStiyle yazılmıştır).
COĞRAFÎ DURUMU
AFYON İli, Orta Anadoluyu Batı Anadoluya bağlıyan geçit alanının güneyinde bulunur. Bu İl, doğuda Konya, güneydoğuda İsparta, güneyde Burdur batıda Denizli ve Kütahya ile sınırlıdır.
ARAZİ DURUMU
AFYON bölgesinin denizden ortalama yüksekliği 1000-1500 metre olup yer yer, daha yüksek dağları da vardır. Arazinin çoğu püskürük kitlelerden meydana geldiğinden, dağlar intizamsızdır; en önemli olanları Sultandağları, Emirdağ, Kumalardağı, Ahırdağı,Beydağları, A kdağ ve Maymun Dağıdır.
Sultandağları: İlin doğu sınırları üzerinde bulunur. Torosların batı-] ya uzanmış son kısımlarını teşkil eden bu sıradağların en yüksek yeri,j Çay istasyonunun güneydoğusunda bulunan 2581 metre yükseklikteki Toprak Tepe dir. Emirdağı: Kuzeyde kendi adı verilen kasabanın güneyinde ve Bayat Yaylasının doğusundadır. Bu dağ Bayat Yaylasındaki ârızaların en önemlisini teşkil etmekte olup 2241 metre yüksekliktedir. Bu dağdan başka, kuzeyde Beydağlarının birer parçası olan Yazılıktepe ve Tavşantepe sırt- lariyle Elmadağ, Bayat Yaylasındaki belli başlı arızalan teşkil etmektedirler. Kumalardağı: İlin orta kısmında güneyden kuzeye doğru uzanan ö- nemli bir silsile olup, güney kısmına Kiıkiirtdağı denilmektedir. Bu dağ üzerindeki en yüksek nokta Sandıklı’nın güney doğusunda 2250 metre yükseklikteki Göktepe’dir. Bu dağların kuzeye uzanan kısımları 26 Ağustos. 19 22 de ilk topun atıldığı Kocatepe ve K alecik-Sivrisi ile Afyon Şehrinin pek yakınlarına kadar uzanır. Ahırdağları: İlin batı sınırları üzerinde bulunup en yüksek yeri 1898 metredir. A kd a ğ : Sandıklı, Dinar, Çivril İlçelerinin sınırları üzerinde bulunmaktadır. Bu dağın 2345 ve 2449 metre yükseklikte iki tepesi vardır. II arazisinin güneyinde ve Acıgölün kuzeyinde bulunan M aymundağları ile Söğütdağı ve Yandağı oldukça arızalı sıradağlardır. Bu dağlar arasında türlü yönlerde uzanan yer yer ovalar bulunmaktadır. Bıı ovaların ortalama yüksekliği 1000 metredir.
İ KLİ Mİ
AFYON çevresi Akdeniz’le Egedenizi’ne hem uzaktır, hem de bu denizlerden oldukça yüksek dağlarla ayrılmıştır, bu sebepten İlde şiddetli bir kara iklimi hüküm sürer. Genel olarak, kışlar soğuk, yazlar sıcak geçer. Ocak ayında ısının — 23° ye kadar düştüğü ve Temmuz ayında da +37° ye yükseldiği olursa da, ortalama, Ocak ayında ısı — 3°, Temmuzda +22,5° dir. Burada Poyraz, lodos ve batı rüzgârları hüküm sürer. Batıdan gelen nemli rüzgârlar, bu bölgeye biraz yağmur getirirler. Yağmur mevsimi, güzden bahara kadar sürerse de, en çok Nisan ve Mayıs aylarında ürünlere faydalı yağmurlar yağmaktadır. Yağış miktarı yılda ortalama 419 mm. kadardır.
SULARI
AFYON topraklarından çıkan sular, üç ayrı yöne akar: I – Sakarya sathı m aili: Bayat Yaylasındaki sular, genel olarak batıdan doğuya doğru akmakta olup Sakarya Irmağını beslemektedirler. Bunlardan, doğuda bulunan Çıldırım deresiyle bu dereye akan Koca dere ve daha diğer sular Emirdağ ilçesinden çıkarlar. Bayat Yaylasının batı yönündeki Künbetözü deresi, İl sınırlarını geçtikten sonra Seyitsuya adını alarak ikinci bir kol halinde Sakarya’ya dökülür. II – Akarçay ve göller sathım aili: İlin batı sınırındaki Ahırdağla- rından çıkarak doğuya doğru akan Akarçay kuzeyden Seyitler deresi. Eski eserler deyüp geçme, onlardan ilham al.güneyden de birkaç su aldıktan sonra, Çay İstasyonu ile Bolvadin arasındaki şosanın batısında bir bataklık yapar. Güneyden Kumalar dağın- dan çıkan A ğızkara, Çakırözü, Binin, Aydın derelerinin meydana getirdikleri Kalıçayı da bu bataklıkta Akarçay ile birleştikten sonra, Eber gölüne dökülürler. Bu gclün suları da bir ayakla Akşehir gölüne dökülmektedir. III – Menderes sathı m aili: Dinar İlçesi yakınından ve Kumalar dağından çıkarak batıya akan dereler, Büyük Menderes’in bir kolu olan K üfi çayını meydana getirirlerSincanlı Ovasının sularıyla meydana gelen Karadirik çayı da Gönü boğazından geçerek Menderes’e karışır. Gölleri: Akşehir, Eber, Acıgöl ve Dinarın güneyindeki Pınarbaşı ve Karamık gölleri vardır. Akşehir gölü : Konya ile Afyon sının üzerindedir. (Bu göle ait bilgi Konya ilinde vardır.) Eber gölü: denizden 995 metre yükseklikte olup yüz ölçüsü 104 Kırı, kareyi bulur. Göl Bolvadin İlçesinin güney doğusundadır. Bu göl Akarçay’ııı ve Çayderesi’ııin getirdiği sellerle kışın etrafa taşar ve geniş bir sahavı kaplar, taşma neticesi meydana galen bataklıklar, sazlarla örtülür. Bu sazlardan ora halkı hasır dokur ve toprak damların altına koymak suretile faydalanır. Kışın gölden balık tutulur ve ördek avlanılır. Acıgöl: Denizden 836 metre yükseklikte olup yüz ölçüsü 156 Km. kare kadardır. Bu göl Dinar İlçesinin Dazkırı Bucağının güneyinde bul