ALİ FUÂD TÜRKGELDİ; Tanzimât devri siyâset adamlanndan ve târihçi. 1867’de İstanbul’da doğdu ve 1935’te yine burada vefât etti.
Tanzîmât devri Dâhiliye müsteşarlarından Celâl Beyin torunu ve Tercüme odası Mühimme müdürü Cemâl Beyin oğludur. Soğukçeşme Askerî Rüşdiyesi ile lisan mektebini bitirdi. 1895’te ise Hukuk Mektebinden mezun oldu. Hindli Hoca İskender Efendiden Fârisî ve Fârisî edebiyâtmı öğrendi. 1881’de mülâzemetle Dâhiliye mektûbî kalemine girdi. Bu resmî vazifesi yanında tahsîline de devâm etti. Pekçok komisyonlarda çalıştıktan sonra, çalıştığı kaleme müdür; 1901 senesinde Dâhiliye Mektupçusu oldu. 1903 senesinden îti-bâren Dâhiliye müsteşarlığına vekâlet etti. Meşrûtiyetin îlânında bu iki vazîfeyi yapmaktaydı. 1908 senesinde Sadâret Mektupçusu, 1909’da Dâhiliye müsteşarı oldu. Bu vazîfedeyken Gâzi Ah-med Muhtar Paşa kabînesi, sonra Hüseyin Hilmi Paşanın Meclis-i vükelâ’da teklifi ve Sultan Re-şad’a tavsiyesiyle 1912’de Mâbeyn baş kitâbetine tâyin edilmiştir. Sultan Reşad’ın vefâtma kadar ve Vahdeddîn Hanm tahta geçmesinden sonra da bu vazifede kaldı. Sonra da Dâmâd Ferid Paşanın ikinci sadaretinde Kuvây-ı millîyeyi âsî îlân eden Hatt-ı hümâyûna îtirâzı üzerine sadrâzamla araları tamâmen açılarak Şûrâ-yı devlet. Mâliye ve Nâ-fiâ Dâiresi riyâsetine nakil sûretiyle 1920’de saraydan çıkarıldı. Tevfik Paşanın son defâ sadârete gelmesini müteâkib aynı sene içinde sadâret müsteşarlığına tâyin olunarak İstanbul hükümetinin ilgâsına kadar bu vazîfede kaldı.
Ali Fuâd’m târihle ilgili bâzı eserleri vardır. Bunlar; Ricâl-i Mühimme-i Siyâsiye, Ma’rûf Sî-mâlar, Mesâil-i Mühimme-i Siyâsiyye, Evdâr-ı Islâhât, Târihî Fırkalar, Âfâki Fırkalar ve Görüp İşittiklerim isimli hâtırâtıdır.
