Avignon Okulu

Avignon Okulu, 14. yüzyılın ikinci yansıyla
15. yüzyılın ikinci yansı arasında Fransa’
nin güneydoğusundaki Avignon kenti ve
çevresinde ortaya çıkan Geç Gotik resim
okulu. O dönemde tümüyle Flaman özellikleri
gösteren Kuzey Fransa sanatından farklı
olarak hem İtalyan, hem Flaman etkisi
altında kalan Avignon ve yakınındaki Aixen-
Provence ile Provans bölgesindeki öteki
şım, Siena resmindeki aşın kalabalık kompozisyon
anlayışının tersine, ferah bir anıtsallık,
özgün ikonografik tipler ve aynntılann
işlenmesinde oldukça güçlü bir doğa
sevgisini açığa vuran bir tazelik ve incelikle
ifade ediliyordu. Avignon Okulu’nun 15.
yüzyıldaki en ünlü sanatçılan Enguerrand
Charonton, Simon de Chalons ve Nicolas
Froment, başyapıtı ise, ressamı bilinmeyen
“Avignon Pietâsı” Avignon Okulu’na
ait bir yağlıboya, 15.yy Louvre Müzesi, Paris
EDI Studio, Barselona
merkezler, Fransız Gotik resmindeki en
önemli gelişmelerden bazılanna sahne
olmuştur.
Avignon Okulu ilk ürünlerini, papalık
merkezinin Roma dışında bulunduğu Avignon
papalığı döneminde (1309-77) verdi.
Papalığın sanatı büyük ölçüde desteklemesi,
başta Italyanlar olmak üzere birçok sanatçıyı
Avignon’a çekti. Bunlann en ünlüsü,
1335-40 arasmda Avignon’da çalışmış olan
Sienalı usta Simone Martini’ydi. Onun ve
1342-53 arasında Avignon’da bulunan Matteo
di Giovanetti de Viterbo’nun yönetiminde,
Avignon’daki papalık sarayı ile kent
çevresindeki bazı sivil yapılar fresklerle
bezendi. Böylece İtalyan, özellikle de, Siena
resim geleneği Provans’a yerleşmiş oldu.
El yazması kitap bezemelerinden ve vitraylardaki
minyatür sanatından esinlenen o
dönem Fransız resmine özgü, oldukça çizgisel
ve ölçülü zarifliğe tümüyle yabancı olan
bu gelenek, ana çizgilerle aynntılarda dekoratif
bir inceliğe, başanyla biçimlendirilmiş
ço k . sayıda zarif figürün zorlanmadan ve
uyumlu bir biçimde işlenmesine ve en
önemlisi figürlerin yorumunda Klasikçilikten
kaynaklanan bir anıtsallığa dayanıyordu.
Avignon’da kurulan güçlü İtalyan geleneği
aslında, İtalyan anıtsal klasikliliğinin
(15. yüzyıldaki anıtsal Flaman resminin
öncüsü olarak), 1400’den önce kuzeye aktanlmasmı
sağlayan önemli araçlardan biri
oldu.
Avignon ve Aix, papalann 1377’de buradan
aynlmalanndan sonra da önemli birer
sanat merkezi olmaya devam etti. Kuzey
Fransa’da daha önce yerleşmiş olan Flaman
etkileri, 15. yüzyıl başlannda Avignon’a
ulaşmaya başladı. Aynntılara büyük önem
veren, canlı, ritmik çizgilere, duyarlı renklere
dayanan kusursuz Flaman gerçekçiliği,
bu resme özgü gerginliği ve köşeliliği yumuşatma
eğilimindeki İtalyan geleneğiyle birleşti.
Avignon’da yaşamış birçok ressamın
yapıtlanrida her iki etki de çeşitli ölçülerde
görülür. Bu iki geleneğin gücüne karşın bu
sanatçılar, Fransız sanatına özgü bağımsız
bir yaklaşımı da korumuşlardır. Bu yakla“
Avignon Pietâsi’dır (Louvre Müzesi, Paris).
Bazı uzmanlarca Charonton’a ait olduğu
ileri sürülen tablo, 1457’den önce Villeneuve-
les-Avignon’da yapılmıştır. Bu özgün
yapıt, anıtsallık ile etkileyici gerçekliğin
yoğun bir tinsel bileşimidir.
Okulun baştaki canlılığının yerini 15. yüzyılın
ikinci yansında, gittikçe gelişen bir
ustalık almıştır. Avignon sanatım belirlemiş
olan güçler ise 15. yüzyıl sonunda ve 16.
yüzyılda Fransız resminin ana gelişme çizgisini
etkilemiştir.