AVRUPA TÜCCARI

Avrupa ile ahitnâmeli (antlaşmalı), tüccar statüsünde ticâret yapma müsâadesi verilen Osmanlı tebeası gayri müslim tüccarlara verilen ad. Osmanlı ülkesi sınırları içinde, ahitnâmeli devletler tüccarı ile Müslüman ve gayri müslim tebeadan olan tüccar farklı şartlarda ticâret yapardı. Ahitnâmeli tüccarın dış ticârette daha imtiyazlı durumda bulunması, yabancı elçilik ve konsoloslukların kullanacakları tercümanlardan cizye vb. vergilerin alınmaması gibi durumlar gayri müslim Osmanlı tebeasına çok câzip geldi. Bu gayri müslimler, İstanbul’daki yabancı devlet elçiliklerine ve diğer şehirlerdeki konsolosluklara başvurarak tercümanlık berâtı aldılar. Elçiliklerdeki ve konsolosluklardaki vazifeliler bu yolla bâzı menfaatler elde ettikleri için zamanla tercümanlık berâtı alan gayri müslim tebaa çoğaldı. Tercümanlık berâtı ile ilgili suistimalin önlenmesi için Osmanlı Devleti idârecileri bâzı tedbirler aldılar. Sultan Üçüncü Ahmed Han, Sultan Üçüncü Mustafa Han ve Sultan Birinci Abdül- hamîd Han bu konuyla ilgilenip yabancı elçilere notalar verdilerse de netice alınamadı.