Avustralya teriyes

en yeni yetiştirilmiş teriye soylanndan biri, ilk kez 1885’te Avustralya’da ortaya çıkan bu hareketli ve sevimli köpeğin, bugün soyu tükenmiş olan, siyah ile sarımsı kahverengi kanşımı, kırpık tüylü eski İngiliz teriyesinden türediği söylenebilirse de, aralannda büyük olasılıkla Dandie Dinmont, Skye, İskoç ve Yorkshire teriyelerinin de bulunduğu daha başka birçok teriyeden kan aldığı sanılmaktadırYerden yüksekliği yaklaşık 25 cm, ağırlığı 5-7 kg kadar olan Avustralya teriyesi, uzunca gövdeli, sert tüylü bir köpektir; tepesinde daha yumuşak tüylerden bir tu
Âvustralya teriyesi Sally Anne Thompson-EB Inc.
tam bulunur. Gövde rengi genellikle mavimsi siyah ya da gümüş rengi-siyah karışımı, kafası ve ayaklan sanmsı kahverengidir; krem rengi ya da kırmızımsı kahverengi tüylü olanlan da vardır.
Avmstaiya YerUI dflSsrn, Tasmanya dışındaki bütün Avustralya kıtası ile Batı Torres Boğazı Adalannda yaşayan Yerlilerin konuştuğu yaklaşık 260 akraba dilden oluşan dil öbeği. Bilindiği kadanyla Avustralya dışındaki dillerle bir yakınlığı yoktur. Bu dillerin büyük bölümü 20. yüzyıl sonlannda yok olmuş ya da yok olmaya yüz tutmuştur. Hâlâ yaşayan dillerin çoğu da yalmzca birkaç yüz kişi tarafından konuşulur. En yaygın olanlar Batı Torres Boğazı Adalannda konuşulan Mabuiag dili ile Batı Çölünde konuşulan dildir. Yapılan son sınıflandırmaya göre, Avustralya Yerli dilleri 28 aileye aynlır. Bunlann 27’si, kıtanın sekizde birini kaplayan kuzey ve kuzeybatı bölgelerinde konuşulur. Pa- ma-Nyungan adlı öbür dil ailesiyse, Avustralya’nın geriye kalan sekizde yedisini kapsar. Dağılımdaki bu eşitsizlik, yaklaşık 5-6 bin yıllık bir geçmişi olan ve ortak Avustralya dili olarak nitelendirilen dilin, kuzeybatıdaki bir noktadan başlayıp kuzey ve kuzeybatı bölgeleri dışında kıtamn büyük bölümüne yayılmasına dayandınlır. Avustralya Yerli dilleri, dilbilgisi ve ses sistemi açısından büyük benzerlik göstermekle birlikte pek az ortak sözcüğe sahiptir. Gene de kıtadaki pek çok dilde, ortak Avustralya dilinin öğelerini oluşturan bazı ortak sözcükler vardır. Avustralya Yerli dilleri, dilbilgisi açısından genellikle karmaşık bir yapı gösterir. Bükün, esas olarak eklerle yapılır. Önek ve soneklere kuzey ve kuzeybatı bölgelerinde rastlamr. Kıtamn öteki yerlerinde daha çok sonekler kullanılır. Birçok dilde görülen önemli bir .özellik de, eylemin özne ve nesnesini belirtmek için tümcenin ilk sözcüğünün ya da eylemle bağlantısı olmayan özel ilgeçlerin sonek almasıdır. Geçişli bir eylemin öznesini göstermek için, ad ve adıllara iliştirilen, eylem ya da araç bildiren sonekler de yaygın olarak görülür. Başta kuzeydeki diller olmak üzere kimi Avustralya Yerli dillerinde cins vardır. Aynca ad smıflanna ‘dayanan sistemlere de rastlanır; sıfatlar, sayı adlan, gösterme sıfat ve adılla- n, adlann sınıfına göre, çoğu zaman da sayılanna göre özel biçimler alır. Avustralya Yerli dillerinin ses sistemleri birbirine büyük ölçüde benzer. Çoğunda,
dörtle altı arasında değişen eklemleme nok- talanndan oluşan, birbirine paralel kapantı- lı ve genizsil ünsüz dizileri vardır. Aynca çoğu dilde titreşimli ve titreşimsiz duraklar arasında aynm bulunmadığı gibi, sürtüşmeli ünsüz de yoktur. Üç harften (a, i, u) oluşan ünlü sistemi yaygındır