BALEAR ADALARI
DEVLETİN ADI……………………..Balear Adaları
BAŞŞEHRİ…………………………………………Palma
NÜFÛSU………………………………………….675.400
YÜZÖLÇÜMÜ…………………………….. 5.014 km2
RESMÎ DİLİ……………………………Islah Balearen
DÎNİ…………………………….Birçok dinler bulunur
PARA BİRİMİ………………………………………Pezo
Batı Akdeniz’de, İspanya’nın 80 ilâ 360 km doğusunda
yer alan beş büyük ve çok küçük adalar
topluluğu.
Târihî
Târihî kaynaklara göre 2600 senedir insanların
buralarda yaşadığı bilinmektedir. Târihte muhtelif
zamanlarda Balear Adaları Romalıların, Kartacalıların,
Cezâyir ve İspanyolların idâresinde
kalmıştır. M.Ö.122 senesinde adalar, Romalıların
eline geçmiş, 466’da Vandallar hâkim olmuştur.
Vandallaria Doğu Roma İmparatorluğu arasında
devâm eden mücâdeleden sonra, adalar Doğu Roma
İmparatorluğuna dâhil oldu. Sekizinci yüzyılda
adalar, Arapların eline geçti. Balear Adaları
903’te yapılan antlaşmayla Emevî Devletine
dâhil oldu. 400 seneye yakın Müslümanların elinde
kaldı. 1230’da Aragonların saldırısına uğrayarak
istilâ edildi. İngilizler buraları her ne kadar
elde etmeye çalıştıysa da muvaffak olamadı.
1802’de yapılan son bir anlaşmayla İspanya’ya
bağlı bir eyâlet hâline geldi. Hâlen de İspanya’nın
bir eyâleti durumundadır. Ticâret ve stratejik yönden
Batı Akdeniz’in son derece önemli takımadalarındandır.
Fizîkî Yapı
Balear Adaları, jeolojik yapı olarak Sierra Nevada
Dağlarının devâmıdır. Bu adalar önemli deniz
çöküntüsüyle birbirinden ayrılıp su yüzüne
çıkmış kısımlardır.
Balear Adalarının önemlileri; Minorka, Palma,
Mayorka, İbiza, Formentera’dır. Bu adaların etrafında
küçük adalar vardır. Genellikle yükseklikleri azdır.
Sâdece Mayorka Adasındaki dağların yüksekliği
1400 metreyi bulmaktadır. Mağaralar çoktur. Bilhassa
Ejderha Mağaralar çok meşhurdur. Bunların
içinde yazın konser verilen salonları bile vardır.
İklim ve Bitki Örtüsü
Balear Adalarında Akdeniz iklimi görülür. İklim
oldukça yumuşaktır. Kışı yağmurlu, yazları
ise oldukça sıcaktır. İklim bakımından adalar arasında
farklılık vardır. Minorka’da koruyucu yüksek
dağlar olmadığı için, kışın daha soğuk ve yağmurlu,
yaz mevsiminde diğer adalardan daha fazla
hissedilir sıcaklık vardır. Mayorka’ya ocak ve
mart aylarında iki üç hafta kar yağar. Diğer adalara
nâdiren kar yağar. Adalarda en fazla sıcaklık temmuz
ve ağustos aylarında olur.
Balear Adalarının düzlüklerinde az da olsa
otlak sahalar vardır. Tepe olan yerler zirâate elverişli
değildir. Minorka’nm açık kuzey sahaları bodur
tipi ağaçlarla kaplıdır. Kapalı kalan güney dereleri,
bâzı çamlıklar ve yan tropikal bitki örtüsüne
sâhiptir. Adaların kıyı kesimlerinde Akdeniz tipi
ağaçlara rastlanır.
Tabiî Kaynaklar
Adaların en önemli mâdenleri; taşkömürü,
mermer, demir, bakır, kalaydır. Mâdenlerin belirli
bir kısmı işletilir, diğer kısmı ihrâç edilir.Nüfus ve Sosyal Hayat
Nüfûsun % 80’den fazlası Mayorka’da yaşar.
Bütün Balear Adalarının nüfûsunun 1/3’ü ise başşehir
Palma’da ikâmet eder. Mayorka ve Minorka’da
yaşayanların çoğu şehirlidir. İbiza ve Formentera’da
yaşayan halkın 1/3’ü köylülerdir. Nüfus
yoğunluğu bölge bölge değişir. Bâzı yerlerde
metrekareye 38 kişi düşer. Adalarda hemen hemen
her milletten azınlıklar mevcuttur.
En çok konuşulan diller Arapça, Fransızca ve
İngilizcedir.
İdare: Bütün adaların başşehri Palma’dır ve Ispanya’nın
bir eyâleti durumundadır. Palma aynı zamanda
askerî ve dînî merkezdir. Mayorka toplumu
üç bölgeye ayrılmıştır. Mahallî idâre komünler
vâsıtasıyla yürütülür. Mayorka 52, Minorka 7, İbiza
ise 6 yardımcı bölgeye ayrılır.
Ekoîîomâ
Mayorka ve İbiza adalarında ağaç ve fidan,
Minorka’da en kaliteli portakal türleri yetiştirilir.
Hububatlardan baklagiller ve hayvan yemleri, bâdem, fasülye, incir, zeytin ve şeftali yetiştiriciliği
ile bağcılık ileri bir seviyededir.
Bütün adalarda beslenen hayvanların en
önemlisi koyun ve keçidir. Ürünlerin ve hayvanların
pazarlama yeri İbiza’dır. Bâdem, incir, şeftali,
portakal, balık ihraç edilir. Tavukçuluk yeteri
kadar yapılır. İbiza’da çok eskiden beri deniz
tuzu elde edilir.Senede 70.000 ton işlenerek ihraç
edilir.
Balear Adalarında iklimin çok iyi olmasından,
İngiltere ve Avrupa ülkelerinden fazla miktarda turist
gelir. Özellikle tâtillerini burada geçirirler.
BALEAR ADALARI
28
Eki