BEYLERBEYİ ÇEŞMESİ

Bu kapı civarında birkaç yıl önce yıkılmış bir burç vardı ki, Federatiler’e (925-1015) ait bir mezarlığın kapak taşlarıyla yapılmıştı. Tarihçi Alexios Comnenos, burada böyle büyük taşlar olduğunu yazıyor. Zira surların bu kısmını Nemit- ziler veya Keltoiler koruyorlardı. Yukarıda bahsedilen Beylerbeyi Çeşmesi bu askerî kapının tam karşısında ve Topkapı- Edirnekapı Caddesi üzerindedir. Bu çeşmeyi Rumeli Beylerbeyliği ile vezir olan Mehmed Paşa yaptırmıştır. Çeşmenin yan taraf kitabesini aynen yazıyorum:
Gûyiyâ bu çeşme bir sakkâ-durur Râh-ı Hak’da teşne eyler cüst-ü-cû
Su gibi ezberlemiş okur revân Mâcerâ-yı dehri Âlî sû-be-sû*
Önüne gelen der târîh için Mâ’-i Hüseyn’le Haşan aşkına su 998
Hâlbuki H. 1306 yılında, çeşmenin tamiri sırasında ön yüzüne, yan taraftaki kitabenin düzeltilmiş bir şekli konulmakla beraber tamir edildiğini belirten başka bir kitabe daha konulmuştur:
Bu ayn-ı can-fezâ üç yüz sene evvel olup cârî Mürûr-ı dehr ile ta’mîre şimdi teşne olmuşken
Hatîce Bahriye Hanım bu kere eyledi tecdîd Edip bânîsi Pâşâ’nın yine rûh-ı revânın şen
Bulunca eski âb u tâbını mecrâsını böyle Uyûnu teşnegân-ı dehrin oldu sû-be-sû rûşen
Dokuz def’a gelip Tal’at su içtim söyledim târîh İçin aynü’ş-şifâdır çeşme-i pâk-i Muhammed’den 1306
Feth-i Celîl-i Kostantiniye, bu kapının Avarlar Kapısı adıyla isimlendirilmesini Avarlar denilen Tatar soyundan bir kavmin eski zamanlarda bir ara buradan şehre hücum etmiş olmasından dolayı olduğunu, bazı tarihçilerin rivayetlerine göre belirtmektedir. Eski bir Türkçe haritada da Hücum Kapısı diye belirtilmesi, kuşatma sırasında şehre buradan da hücum edildiğinin en açık delilidir. Yerinde bizzat yaptığım araştırmada, H. 1281 yılında ortaya çıkan büyük bir kolera salgınında bu kapıdan bir günde birkaç bin cenaze geçirilmesinden dolayı uğursuz sayılarak bundan sonra buradan cenaze geçirilmemesi için sögeler arasına boylu boyunca yatay ve düşey demirler konulmuştur. Halk bu demir çubukların arasından gelip geçiyor. İşte bundan dolayı Örülü Kapı veya Sulukule Kapısı diye bilinmekte olup başlangıçta Pusaeus Kapısı adıyla anılmaktaydı. Kapının iç tarafında Neslişah Sultan Camii ve Sultan Mahallesi vardır.215 Yenibahçe Çayırı’na ve fakir Müslümanlara ait Valide Sultan Hastanesi’ne buradan gidilir.