çavdar

Romalılar döneminden bu yana Orta Avrupa’da yetiştirilen,
buğdaygiller ailesinden, 3 türü bulunan bitki cinsi
(Bil. a. Secale). Yulaf gibi, tohumlarının Batı Asya’dan
gelen buğdayla farkına varmadan taşındığı sanılan çavdar
cinsi üyeleri, serin iklimlere, özellikle de soğuk kışlara
daha dayanıklı olduklarından, ayrıca çorak, asitli ve
kumlu topraklara, susuzluğa daha iyi uyarlanabildiklerinden, Orta Avrupa’da buğdaydan daha verimli olmuşlardır.
Cinsin örnek türü çavdar (Secale cereale),
başakları kılçıklı, uzunca tohumlu, biryıllık bir bitkidir.
Tanelerinin öğütülmesinden elde edilen esmer renkli
undan ekmek yapılmasının yanı sıra, yemlik bitki olarak
da yetiştirilir. Sonbaharda ekilen bir tahıl olduğu için,
tarlanın ilkbaharda otlak olarak kullanılmasına elverişlidir.
Ayrıca, taneleri bira, viski (ABD’de), cin (Hollanda’da)
yapımında da kullanılır. Ülkemizde yaklaşık 156
000 hektarlık bir alandan yılda 256 000 ton (1991) kadar
çavdar elde edilmektedir.