Cenazeyi Kıbleye Çevirmek, Telkin ve Yasin Okumak

Tevcih :
Hâlet-i ihtizâr denilen durumda; yani hastada ölüm alâmetleri görüldüğünde -eğer güçlük yoksa- onu kıbleye çevirmek sünnettir. Cumhûra göre bu müslümanlann yatarken aldıklarıvaziyette olacaktır; yani sağ tarafına yatırılacak ve yüzü kıbleye gelecektir. Hz. Fâtıma’nın vefatından önce bölye yaptığı rivayet edilmiştir.
İmam Şafii’ye göre ayaklar kıbleye gelecek şekilde sırtüstü yatırılacak ve baş biraz kaldırılacaktır. (14)
Telkin:
Memleketimizde telkin deyince anlaşılan definden sonra kabrin başında malûm şekliyle yapılan telkindir. Halbuki bizim burada arzetmek istediğimiz ve sünnet olan telkin o değil, ölmek üzere olan müslümamn yatağı başında yapılan telkindir. Tamamen komaya girmemiş, söyleneni anlayıp tekrar edebilecek olan hastanın yanında münâsip birisi, zaman zaman «lâ ilâhe illallâh Muhammedün Rasûlullâh» der. işte bu telkin şu hadislerden dolayı sünnettir.
1. «Ölülerinize (ölmek üzere bulunan hastalarınıza) lâ ilâhe illâllah… Sözünü telkin ediniz.» (Müslim, Ebû Dâvud, Tir- mizi)
2. «Kimin son sözü lâ ilâhe illâllah… olursa cennete girer.» (Buhârı, Ebû Dâvud)
Bu telkin yapılırken bağırmamak, hastaya «sende söyle» diye teklif ve ısrar etmemek gereklidir.
Birinci hadiste, geçen «ölülerinize» tâbirini İslâm ulemâsı mecaz manâsıyla almış ve «ölmek üzere olan hastalarınıza» mânasını vermişlerdir. Bu anlayışın mesnedi ölülerin dirileri duymayacaklarını ifâde eden nasslar ile Hz. Peygamber ve as- hâbmın tatbikatıdır. Çünkü bunlar bahis mevzuu telkini, son demlerini yaşayan hastalara yapmışlardır. İkinci hadis de bunu desteklemektedir.
Kabir başında yapılması âdet olan telkini ilerde inceleyeceğiz. (15)Yasin Okumak:
Halet-i ihtizarda bulunan hasta üzerine «Yâsin» sûresinin okunması faydalıdır ve Hz. Peygamber (s.a.) tarafından tavsiye edilmiştir. Ölü ve kabir üzerine de bu sûreyi okumanın cevazı tartışılmıştır. Şevkânî «birbirini takviye eden rivayetler bunun da caiz ve faydalı olduğunu ifade etmektedir» diyor. (16) Ma’kıl b. Yesâr’m rivayetine göre Rasûl-i Ekrem (s.a.) şöyle buyurmuştur: «Yâsin Kur’an’m kalbidir Allah’ı ve âhiret gününü niyetine alarak (maddi menfaat beklemeden) hiçbir kimse onu okumaz ki bağılşanmasm. Onu ölülerinize okuyun. (Ebû Dâvud, Nesâî)
C — Ölüm Haberi, Teçhiz ve Defin:
Buraya kadar ebediyet yolcumuz hayatta idi. Ecel gelip çevresindeki din kardeşleri ve yakınlarının tevhid telkinleri ve Yâsin kıraatleri içinde kıbleye dönük olarak dünyaya veda edince onun gözlerini kapamak, çenesini bağlamak, üzerine boylu boyunca bir örtü çekmek ve bundan sonraki vazifeleri acele ile ifâ eylemek sünnettir; bunlar Hz. Peygamber tarafından tavsiye edilmiş, selef-i sâlihin tarafından da tatbik edile- gelmiştir.