Çerenkov etkisi

Bir ortam içinden,o ortamdaki ışığın hızından daha büyük
bir hızla hareket eden, yüklü bir tanecik tarafından
yayınlanan elektromanyetik ışınım. Görelilik kuramına
göre, bir tanecik boşluktaki ışık hızı olan e=3X101() cm/
sn’den daha yüksek bir hız alamaz. Ama dielektrik (yalıtkan)
ortamda, ışık hızı c/n değerine indirgenir; burada
n, ortamın kırılganlık indisidir ve genellikle birden
büyük bir sayıdır. Yüklü bir tanecik yalnızca c’den biraz
küçük bir hıza yükseltilirse ve daha sonra,bir cam parçası
ya da plastik gibi dielektrik (yalıtkan) bir ortama
püskürtülürse, hızı o ortamdaki ışık hızını aşabilir ve Çerenkov
ışınımı yayınabilir.
Çerenkov etkisinin (ya da Çerenkov ışınımı’nın)
özellikleri, hızla yüklenmiş tanecikler için detektörlerde
yararlanılmasını sağlamıştır. Çerenkov sayaçları denilen
bu detektörler, yüksek kırılganlık indisli saydam
malzeme kütlesi (sözgelimi cam, plastik ya da su) verirler.
Işık parlaklığı fotoyükselticilerle kaydedilir. Ortaya
çıkan taneciklerin hızı,dışarı çıkış açısından belirlenebilir