ÇEŞİTLİ KOMBİNE VALVÜL LEZYONLARI
Kombine Mitral Hastalığı
Evvelce belirtildiği gibi mitral lezyonu ekseriya yetersizlik ve darlığın kombinasyonu şeklindedir. Fakat bunlardan bir tanesi klinik tabloya hâkim olabilir. Mitral stenozu ile beraber hafif bir yetersizlik veya mitral yetersizliği ile beraber bulunan hafif bir stenoz klinik bakımından ehemmiyetli değildir. Bunlar saf mitral darlığı veya saf mitral yetersizliği şeklinde mütalâa olunur. İkinci lezyonun hemodina- mik olarak bir değişiklik meydana getirebileceği bir dereceyi bulması, önem kazanır ve bilhassa son yıllarda çok genişlemiş olan cerrahi endikasvonlar bakımından tesbit) ve değerlendirilmesi icab- eder.
Mitral valvülün, kısalmış ve büzülmüş, korda tendinea tarafından ventrikül istikametinde çekilmesi neticesi mitral yetersizliği meydana gelebilir. Aortik valv yani ön mitral valv mobilitesini ve bükülme kabiliyetini muhafaza edebilmişse mitral açılma ve kapanma sesleri, aşikâr olarak duyulabilir. Böyle vak’alarda mitral yetersizliği veya mitral stenozundan hangisinin hâkim olduğu söylenemez.
Bahsettiğimiz mitral lezyonuna mobil anterior valvül sendromu denir. Operasyon endikasyonu bakımından böyle vak’aların teşhisi çok mühimdir. Bilhassa mitral opening snap’ımn bulunması mitral yetersizliğinin bir annüloplasti ameliyatı ile bertaraf edilebileceğine delâlet eder.
Kombine mitral lezyonunun ikinci bir şekli, her iki valvülün kısalması, birbirine yapışması ve immobil bir diafram veya huni biçimini alması ile meydana gelir. Stenoz bölgesinde kalan açıklık, sistolde kapana- madığı için bir yetersizliğe sebep olabilir. Kombine lezyonlarda eğer stenoz dominant bir vasıf taşıyorsa diastolik rulman yanında gecikmiş sertçe bir birinci ses ve mitral opening snap bariz olarak duyulur. Eğer kombine lezyonlardan yetersizlik dominantsa oskültatuar olarak holosistolik bir suflün yanında, hafif bir birinci ses duyulur. Çok defa mitral opening snap işitilmez. Fakat buna mukabil üçüncü kalb sesi duyulur. Oskültatuar bulguların yardımı ile mevcut lezyonların derecesi hakkında karar verilemez. Apekste sistolik bir suflün duyulmasına rağmen operasyonda mitral yetersizliği görülmeyen vakalar vardır.
Sol ventriküle yapılacak kontrast zerkini müteakip alınacak sineradyogramlar yardımı ile aortik ve mitral kapakçığın durumu, hareket kabiliyetleri ve regürjitasyon derecesi hakkında oldukça kesin bir kanaat elde edilebilir.
Kombine Aort Lezyonu
Her aort yetersizliğinde romatizmal proçes dolayısiyle valvüllerde birbirine yapışma temayülü vardır. Buna bağlı olarak yetersizlikle beraber muhtelif derecede stenoz da teşekkül edebilir. Valvüler disfonk- siondan birinin hâkim olmasına rağmen, diğer lezyon bunun hemodinamik etkisini arttırır. Sistolik ve diastolik sufllerin şiddeti valvülün durumu hakkında kesin bir fikir vermez. Aort stenozu ve aort yetersizliği bahislerinde anlatıldığı gibi stenozda diastolik, yetersizlikte de sistolik sufl duyulabilir. Sistolik-diastolik tazyik farkları, yukarı bahiste anlatılan nabız traseleri hâkim lezyonun tipini tayin etmeye yardım eder. Retrograd aortografi aort valvüllerinin durumu ve regürjitasyon hakkında kesin fikir verir.
..
Şekil: 3-70 Kombine aorta lezyonu vak’asmda fonokar- diyografi. Sistolik ejeksiyon suflu, hafif ikinci ses decrescendo vasfında erken diyastolik sufl görülmektedir.
Kombine Triküspid Lezyonu Başka valvüler hastalık olmadan tek başına kombine triküspid lezyonu son derece nadirdir. Ekseriya diğer romatizmal kapak hastalıkları ile beraber bulunur. Hemodinamik şartlar kombine mitral lez-
sisi’ -ö/ast-
Şekil : 3-71 Aynı vak’ada carotis nabız trasesi. Çıkar, kolda bariz çentikler (anakrot), dikrot dalganın belirsiz oiuşu görülmektedir.
yonunda so! kal’b için mevzubahis olanlara benzer ve yetersizlik ve stenoz arasındaki iştirak nisbetine bağlıdır, Yetersizliğin hâkim olduğu vak’alarda triküspid yetersizliği bahsinde anlatılan şartlar hâkimdir, zamanla teessüs eden sağ ventrikiil yetersizliği neticesi sağ ventrikiil diastolik ve end diasto- lik basıncı yükselir. Kombine triküspid lez- vonunu klinik olarak tesbit etmek çok güçtür. Çok defa aynı zamanda mevcut olan diğer valvül lezyonlanna ait belirtiler tabloya hâkimdir. Oskültasvonla hangi lezvo- nun hâkim olduğuna karar verilemez. EKG ve radyolojik bulgular bu hususta fazla yardımcı değildir. Kalb kateterizasvonu ile sağ ventrikü) ve sağ atrium basınçlarının kaydedilmesi aydınlatıcı fikir verir. Stenoz hâkimse sağ atrium ile sağ ventrikiil arasında diastolik bir gradieni bulunur. Eğer yetersizlik hâkimse sağ atrium »asesinde, ventrikül sistolü esnasında bir tazyik yükselmesi meydana gelir.
Kombine Mitral – Aort Valvül
Lezyoniarı
Aort ve mitral hastalıklarının beraber oluşu sık görülür. Akiz valvüler kardiopati- lerin 1/3 ‘inde bu tip kombine iezvonlara rastlanır. Hangi lezyonun hâkim olduğunun gösterilmesi ve hastalığa iştirak eden valvülün kesin olarak tayini operasyon bakımından çok önemlidir.
Mitral Stenozu İle Aort Stenozu Mitral stenozu dolayısıyla sol ventrikii- le jpelen kan kitlesi azaldığından aort ste- nozuna ait oskültasyon bulguları zayıflar. Klâsik mitral stenozu bulgulan yanında bir sol ventrikü! hipertrofisinin mevcudiyeti, bir aort stenozunun da mevcudiyetini düşündürmelidir. EKG mitral stenozu vakasında mitral yetersizliğinin klinik belirtileri olmadan, sol hipertrofi gösteriyorsa aort stenozu akla gelmelidir. Hangi lezyonun hâkim olduğuna karar vermek için daha iieri tetkikler icabeder. Pulmoner tansionun yüksek oiuşu, mitral stenozunun hâkimiyetini gösteren bir yardımcıdır. Sol ventrikül hipertrofisi daha çok aort stenozunun hâkimiyetini gösterir.
Mitral Yetersizliği ve Aort Stenozunun Beraber Olusu
Böyle vak’alarda aorta ve mitral odağında duyulan sistolik sufiün karakterlerinin ayırt edilmesi teşhise vardım eder. Aortadaki sistolik sufl dana haşindir. Apekste duyulan mitrale ait sufl ise daha yüksek frekanslıdır. Ve hemen birinci sesie beraber başlar ve bütün sistolü doldurur. Hattâ bazen aortik komponentten sonra da devam eder. Aort stenozuna ait sistolik sufl ise birinci sesten aşikâr olarak sonra başiar. ikinci sesten evvel sona erer. Aort stenozu dolayısivle sol ventrikülde artan tazyik ventrikül sistolünde sol atriuma olan regürji- tasvon miktarını arttırarak mitral yetersizliği belirtilerini şiddetlendirir. Sol kalb- deki tazyiklerin ölçülmesi hâkim lezyon hakkında fikir verebilir. Aorta tazyikinin çok düşük, fakat sol ventrikül tazyikinin çok yüksek oluşu aorta stenozunun hâkimiyetine delâlet eder. Diğer taraftan mitral yetersizliğinin aorta stenozuna bağlı fonksiyonel bir yetersizlik olup olmadığına karar vermek çok güçtür. Konservatif tedaviden sonra mitral yetersizliği belirtilerimn azalması bunun fonksiyonel olduğu lehine bir bulgudur.
Mitral Stenozunun Aorta Yetersizliği İle Beraber Bulunması Her iki lezyona ait diastolik sufllerin lokaiizasvon ve karakterleri ayırıcı teşhise yardım eder. Aorta yetersizliğinde diastolik sufl decrescendo vasfmdadır ve sternum sol kenarında en iyi duyulur. Mitral stenozunun diastolik sufiü ise yainız apeks bölgesinin lokalize bir kısmında duyulur. Mühim olan aorta yetersizliğindeki Austin-Fiint rulmanının mitral stenozu rulmanından
ayırt edilebilmesidir. Bunun hakkında aorta yetersizliği ve mitral stenozu bahsinde kâfi malumat verilmiştir. Hangi lezyonun hâkim olduğunu tayin etmek için sağ ve sol kalb kateterizmi, aniiokardiografi gibi me- todlara başvurmak icabeder.
Mitral Yetersizliği ve Aort Yetersizliğinin Bulunması
Burada mitraldeki sistolik sufl ile aort odağında duyulan diastolik sufl kombine bir aort lezvonunu düşündürür. Fakat aort stenozunun evvelce anlatılan diğer belirtileri ve her iki hadisedeki sufllerin karakterlerinin farklı oluşu ile bir ayırım yapılabilir. Mühim olan aort yetersizliğinde fonksiyonel bir mitral yetersizliğinin olup olmadığının gösterilebilmesidir. Bu da kon- servatif bir tedaviden sonra mitral yetersizliğine ait belirtilerin azalma veya kaybolma gösterip göstermemesine bağlıdır. Hangi lezyonun hâkim olduğuna karar vermek için sağ ve sol kalb kateterizasyonu selektif anjiokardiografi metodları ile daha derin hemodinamik tetkiklerin yapılması icapeder.
MİTRAL KAPAK PROLAPSUSU
Klinik ve hemodinamik olarak önemsiz derecede mitral yetersizliğine sebep olan bu sendrom sık görülen bir mitral kapak lezvonudur. 30-40 yaşlarında ve kadınlarda sık rastlanır. Click-Murmur sendromu veya Barlow hastalığı adım da alır.
Hastaların çoğu semptomsuzdur. Birçoğu tesadüfi muayene sırasında ortaya çıkar. Ekokardiografik tetkikin yaygınlaşması bu lezyonun daha kolay teşhisine neden olmuştur. Hiç bir klinik belirti olmadan ekokardiografik muayene sonucu tes- bit edilen vakalar çoktur.
Klinik semptomlar değişik olabilir. Hastalarda atipik göğüs ağrısı, çarpıntı, fenalık hissi, yorgunluk, halsizlik eforla alakalı olmayan nefes darlığı gibi şikayetler olabilir. Fizik muayenede apeksde geç sistolik bir üfürüm alınır. Üfürümün şiddeti ve kalitesi eksersizle oturup, ayağa kalkma gibi manevralarla değişir. EKG genellikle normaldir. Atrial ve ventriküier ekstrasis- toller, taşikardiler görülebilir. Özellikle Dn, Dm, avF de T değişiklikleri görüldüğünde miyokard iskemisi ile karışabilir. Eksersiz testi genellikle normaldir. Bazı vakalarda pozitif test ortaya çıkabilir. Radyolojik muayenede kalb normaldir. Göğüs kafesi yapısı anormal olabilir. Pektus eks- kavatum, skolvozisis gibi. Ekokardiografik tetkikle tam kesinleşir. Prolabe mitral kapağın geç sistolik hareketi tipiktir. Negatif ekokardiogram teşhisi reddettirmez.
Kardiyak kateterizasvonda sol ventri- kül angiogramında mitral kapağın prolap- susu görülür. Kalb boşluklarının basınçları normaldir. Hastaların çoğu semptomsuz veya hafif şikayetlerle normal bir yaşantı sürerler. Bazı hastalarda aritmiler nedeniyle ani ölüm olabilir. Endokarditis ve sereb- ral emboli gibi komplikasyonlar görülebilir.
Tedavi :
Mitral kapak yetersizliği geliştiğinde yetersizliğin ilerlediği (+ + +1 veya (+ + + +1 olduğu durumlarda kapak değiştirilmesi amacı ile hastalar cerrahiye verilmelidir.