Condillac, âtienne Bonnot de

Fransız filozofu (Grenoble 1715-Flux manastırı 1780).
Birçok üyesi milletvekilliği yapan bir ailenin oğlu olan
Etienne Bonnot de Candillac, 25 yaşında rahiplikten ayrılarakParis’te filozoflarla (Rousseau, Diderot, Fontenelle)
dostluk kurdu. 1758’de kraliçe Marie Leczinska’nın
aracılığıyla Parma dükünün oğluna eğitmen atanıp,
öğrencisi için bir Cours d’Études (Ders Notları, 13
cilt, 1775’te yayınlandı) kaleme aldı. Paris’e dönüp
(1767), veliahtın çocuklarının eğitmenliği görevini kabul
etmeyerek, Flex manastırına çekildi ve orada öldü.
Felsefesi, Fransa’da bir süre için resmî eğitimde descartesçılığın
yerini alan Condillac, XVI.yy’in akılcılığına
karşıdır. Locke ve Berkeley’in duyumculuğunu izlemiş,
ama, bilincimizde herşeyin, temel duyularımıza
dönüşümlerinin sonucu olduğunu ileri sürmüştür. Bir
heykel örneği vererek, duyumların birleşmesi yoluyla
bilgilerin oluştuğunu söylemiş, ama duyumlarımızın eşyanın
ancak belirtileri olduklarını ve dış gerçeğin aslında
bilenemeyeceğini ileri sürerek, bilinemezci idealizmle
bağlantı kurmuştur. Ayrıca, modern iktisat biliminin
kurucusu sayılmaktadır.
Başlıca yapıtları: Essai sur ¡’Origine des Connaissances
Humaines (İnsan Bilgilerinin Kökeni Üstüne Deneme,
1746), Traité des Systèmes (Sistemler Üstüne,
1754), Traité des Animaux (Hayvanlar Üstüne, 1755),
Le Commerce et le Gouvernement Considérés Relativement
l’un à rAutre{B\rb\r\ne Göre İncelenmiş Ticaret
ve Hükümet, 1776), La Logique (Mantık, 1780), La Langue
des Calcules (Hesapların Dili, 1798).