Cronin, A(rchibald) J(oseph) (d. 19
Temmuz 1896, Cardross, Dumbartonshire,
İskoçya – ö. 6 Ocak 1981, Montreux,
İsviçre), İskoç hekim ve romancı. Gerçekçiliği
romantik bir hava ve toplumsal eleştiriyle
‘birleştiren romanları, dünya çapında
ilgi görmüş vp pek çok kez filme alınmıştır.
Glasgow Üniversitesi’nde öğrenim gördü.
I. Dünya Savaşı sırasında Kraliyet Deniz
Kuvvetleri’nde cerrah olarak görev yaptı.
Bir süre Güney Galler’de çalıştıktan sonra
(1921-24) maden ocaklannda sağlık müfettişi
oldu ve bu işkolundaki meslek hastalıklarını
inceledi. 1926’da Londra’da hekimlik
yapmaya başladı, ama sağlığı bozulunca işi
bıraktı ve zamanını yazmaya ayırdı. Bu
dönemde yazdığı ilk romanı Hatter’s Castle
(1931; Kâbus Şatosu, 1948) idi. Büyük
başarı kazanan roman 1941’de filme alındı.
Galler’deki bir maden bölgesinde geçen
The Stars Look Down (1935; Yıldızlar
Bakarken, 1943) ise Cronin’e uluslararası
ün kazandırdı-ve 1939’da filme alındı. The
Citadel (1937; Şâhika, 1941), ekonomik
baskıların, başarılı bir doktorun yaşamını
nasıl altüst ettiğini anlatıyordu. Tartışmalara
yol açan yapıt 1938’de filme alındı.
Jupiter Laughs (Jüpiter Gülüyor) adlı oyunu,
1940’ta hem Londra’da, hem de New
York kentinde sahnelendi ve ertesi yıl
Shining Victory (Parlak Zafer) adıyla filme
alındı. 1944’te filme alman The Keys o f the
Kingdom (1942; Cennetin Anahtarları,
1945) en çok ilgi gören romanlarındandır.
1946’da filme alınan The Green Years
(1944; Yeşil Yıllar, 1945) ve devamı Shannon’s
Way (1948; Pembe Yıllar, 1948),
İskoçya’da büyüyen İrlandalI bir çocuğun
öyküsüdür. Adventures in Two Worlds
(1952; İki Dünyada Serüvenler) ise Cronin’
in hekimlik yıllarım anlatır.
Öbür yapıtları arasında, The Judas Tree
(1961; Erguvan Ağacı, 1962), A Song o f
Sixpence (1964; Altı Kuruşluk Şarkı), The
Minstrel Boy (1975; Yapayalnız, 1976), The
Lady with Carnations (1976; Karanfilli Kadın,
1957), Spanish Gardener (1950; İspanyol
Bahçıvanı, 1954) ve The Northern Light
(1958; Kuzey Yıldızı, 1974) sayılabilir.
Cronin
02
May