Bugüne kadar, hipofizde yapılan Büyüme Hormonu’nu sentetik olarak elde etmek mümkün değildi. Büyüme Hormonu, ancak kadavraların hipofizinden çok az miktarlarda elde ediliyordu. Fakat yakın bir gelecekte, cüce kalmış binlerce çocuk, kendilerinde bulunmayan Büyüme Hormonu’na kavuşturulacak ve normal büyümeye başlayacak. Son zamanlarda California’-da Profesör Seeburg ve Goedell, bir bakterinin Büyüme Hormonu sentez edişini sağlayarak, tüm tıp dünyasını şaşırttı. Büyüme Hormonu, 191 aminoasitten oluşmuş bir polipeptid veya proteindir; kimyasal yapısı, anc^k 1S74’lerde anlaşılmıştır. Aynı tarihlerde genetik mühendisliğinin ilk deneyleri de başlamış bulunuyordu.
DNA, hücre çekirdeğinde kalıtımı sağlayan moleküldür. Genetik Mühendisliği, uzun DNA zincirini değiştirmek amacı ile enzimlerin kullanılması demektir. DNA değiştirilince, kalıtsal karakterler de değişmekte ve ortaya yeni bir canlı çıkmaktadır. Bugün “restriksiyon enzimi” sayesinde, DNA zincirini bell: noktalarda kesmek ve “ligase enzimi” sayesinde, kopan zinciri yapıştırmak . mümkündür. Ancak bir bakteriye o güne kadar sentez etmediği bir maddeyi zorla sentez ettirmek, çok daha karmaşık bir olaydır. Bakteri, kendi DNA’sı neyi emrediyorsa onu sentez eder. DNA’dan gelen kalıtsal emirler ise DNA’daki yapıtaşlarının (guanin, adenin vb.) sırasına bağlıdır. Bir DNA’yı oluşturan yapıtaşlarının sırasını değiştirebilmek için, önce o sıranın bilinmesi gereklidir. Harvard Üniversitesinden Gobar Khorana, tek bir bakteri türünün DNA yapısını Bulabilmek için yıllarca çalıştı Bu çalışmaları, O’na tıp dalında Nobel Ödülü kar zandırdı. İnsan Büyüme Hormonu (İBH), hipofiz bezi ön lobunda birjjn maddeden yapılır. Araştırıcılar, hipofizden elde edilen İBH ön maddesini bir süre DNA ile birlikte bıraktılar. O za-
man garip bir olay görüidü. DNA, İBH ön maddesine değer değmez kendiliğinden yapı değiştirmeye başladı, yapıtaşlarını yeni bir sıraya dizdi, sanki DNA yeni bir yapı kazanarak İBH sentez etmek istiyordu. Böylece, hücreye İBH sentezi emri verebilecek yeni bir “melez gen” (hibrid gen) oluşturuldu. Daha sonra, restriksiyon enzimi ve ligase sayesinde, bu melez gen bir plasmid içine sokuldu. Plasmidler, bakterilerde ana DNA zincirine bağlı olmayan serbest DNA parçacıklarıdır. Bu tip “yüzen” kalıtım parçacıklarına bir çok bakteri türünde rastlanır. Özellikle insan kalın bağırsağında yaşayan Escherichia coli (koli basili) adlı bakteri birçok plasmid taşır ve bu nedenle genetik mühendislik deneylerinde kullanılır. İBH yaptırıcı melez geni taşıyan plasmid, Escherichia coli bakterileri içine “aşılandı”. Bakteri, içine giren bu yeni plasmidi “kabul etti”, böylece bakterinin genetik kodu, bakteri farketmeden değiştirilmiş oldu. O güne kadar İBH yapmayan E. coli bakterileri, vargüçleriyle İBH sentezine başladılar, E. coli’ye yapılan ‘’aşıcık”kendi kendine üretmeye de geçti. Böylece, İBH’nun tıpatıp aynısını yapan yeni tip bir E. coli mikrobu yaratılmış oluyordu. Hipofiz yetmezliği sonucu cüce kalmış çocuklara artık bol miktarda İBH vererek, onları normal boya getirmek mümkün olacak. Bu keşif, genetif mühendislikte çok ileri gitmiş California ve komşusu Berkeley Üniversitelerinden gelmiş bulunuyor. Bu tip laboratuvarlar, DNA’yı değiştirerek v?ro!an canlılardan yeni tip canlılar
•KÜÇÜK”LERİN ÖÇ ALIŞI: İspanyada cüce boğa güreşçilerinin geleneksel geçit töreni. Cüceler boğa güreşi yaparak adeta doğadan öç alıyorlar. Hipofiz yetmezliği sonucu meydana gelen cücelikler Büyüme Hormonu tedavisi ile iyileşmektedir, ancak tedaviye çocuklukta başlamak gerekmektedir.
