dayı-yeğen ilişkisi,

birçok toplumda, ama
daha çok anaerkil toplumlarda dayı ile
yeğenleri, özellikle de erkek yeğenleri arasındaki
akrabalığın özel önem taşıdığı ilişki.
Dayı, yeğenleri üzerinde söz sahibi olduğu
gibi onların yetiştirilmesinden, ergenlik törenlerinden
ve evliliklerinden de sorumludur.
Yeğenin de dayısının mülkü üzerinde
belirli haklan ve genellikle dayının çocuklarına
göre miras önceliği vardır. Dayı kızıyla
evlenme önceliği ya da zorunluğu da (bir tür
çapraz kuzen evliliği) oldukça sık görülen
bir durumdur.
Birçok anaerkil toplumda, ergenlik çağma
gelen erkek çocuk doğduğu evden aynlarak
dayılarından birinin evine yerleşir. Kızlar
ise evlenip kocalarının evine yerleşinceye
değin kendi evlerinde kalırlar. Böylece,
dayıyerli bir toplu ailede erkek,karısı,evlenayrılır: Üst katmanda köy büyüklerinin
aileleri ve yakın akrabaları, orta katmanda
köy sakinleri, aşağı katmanda ise savaş
tutsaklan ile değişik gerekçelerle küçük
görülen kişiler bulunur.
Dayakların geçimlik ekonomisi, dönüşümlü
olarak gerçekleştirilen dağ pirinci üretimine,
ikincil etkinlikler olarak da su ve kara
avcılığına dayanır. Aletleri demirden yapılmıştır.
Bellibaşlı silahları kılıç, mızrak ve
üfleyerek zehirli oklar fırlatmaya yarayan
borulardır. Dayak halklan, Malezya-Polinezya
dil ailesinin Endonezya koluna bağlı
diller konuşurlar. Animist ve çoktanrılı
inançlan oldukça gelişmiş ve karmaşıktır.
Geçmişte kabileler arasında, başlıca özelliği
kafatası avcılığı olan bir savaş sürüyordu.
“Deniz Dayaklan” terimi resmen bugün de
kullanılmaktaysa da, yanlış bir adlandırmadır.
Çünkü bu terimle adlandırılan İbanlar
öncelikle bir kıyı ve dağ halkıdır; ekonomileripirinç üretimine dayanır