Demokratik Sol Parti

(DSP), Türk siyasal
partisi. 12 Eylül döneminde Mayıs 1983’te
siyasal partilerin kurulmasına yeniden izin
verilmesi üzerine, kapatılan Cumhuriyet
Halk Partisi’nin (CHP) eski yöneticileri, bu
partinin yerini doldurabilecek yeni bir siyasal
parti kurulması için girişimlerde bulundu. Bu girişimler sırasında, CHP’nin son
genel başkanı Bülent Ecevit “demokrasiye
geçiş dönemi”nin kendine özgü olağanüstü
siyasal koşullarında gerçek bir demokratik
sol partinin kurulamayacağını ve bu koşullar
altında sağlıklı bir yapı, örgütlenme ve
işlerliğe kavuşamayacağını savunarak, 1982
Anayasası ile yeni yasalar çerçevesinde bir
siyasal parti kurulmasına karşı olduğunu
açıkladı. Ama Halkçı Parti (HP) ile Sosyal
Demokrasi Partisi’nin (SODEP) kurulmasından
sonra yeni bir parti kurma girişimini
başlattı. Partinin kuruluş çalışmalarına
Türk-lş eski genel başkanı Halil Tunç,
işadamı Murteza Çelikel, T.C. Merkez
Bankası eski başkanı İsmail Hakkı Aydınoğlu,
CHP İzmir eski il başkanı Sedat
Akman ile Cahit Ülkü de katıldı. Bu kurucu
çekirdek kadro bir süre sonra yerini Haluk
Ozdalga, Celal Kürkoğlu gibi adların da yer
aldığı yeni bir kurucu kadroya bıraktı. Bu
aşamada partinin tabandan kurulduğunu
vurgulamak amacıyla, kurucuların halktan
kişiler olmasına özen gösterilmesi ve kurucu
sayısının da 40 bin olması önerilmişti.
DSP, 14 Kasım 1985’te 612 kurucu üye ile
kuruldu. 23 Kasım’da toplanan Kurucular
Kurulu’nda parti genel başkanlığına Rahşan
Ecevit seçildi. 12 Eylül döneminde Adana
belediye başkanlığı yapan ve 1983’te
HP’den Adana milletvekili seçilen Nuri
Korkmaz genel sekreter oldu. Çelikel ile
Özdalga da genel başkan yardımcılıklarına
getirildi. HP ile SODEP’in Sosyaldemokrat
Halkçı Parti (SHP) adı altında birleşmesi
sırasında, buna karşı çıkarak HP’den ayrılan
bazı milletvekillerinin DSP’ye katılmaları
sonucunda, DSP de TBMM’de grup kurmayı
başardı. Grup başkanlığına eski TBMM
başkanı Cahit Karakaş seçildi. DSP, Eylül
1986’da 11 milletvekilliği için yapılan ara
seçimlerde ilk kez seçime katıldı ve oyların
yüzde 7,7’sini alarak dördüncü parti oldu.
Ama milletvekilliği kazanamadı. 6 Eylül
1987’deki halkoylaması sonucunda siyaset
yasağı kalkan Bülent Ecevit 13 Eylül’de
DSP başkanlığına getirildi. DSP 29 Kasım
1987 seçimlerinde yüzde 8,5 dolayında oy
topladı. Ülke genelinde yüzde 10’luk barajı
aşamadığı için TBMM’ye milletvekili sokamadı.
Genel Başkan Ecevit bu sonuç üzerine
ilk genel kongrede genel başkanlıktan ve
etkin siyasal yaşamdan ayrılacağını açıkladı.