DİNİ BAYRAMLARIMIZIN GÜNLERİNİ TESBİT(*)

Birinci sorunuza kesin bir cevap vermek mümkün değildir. Ancak, meselenin anlaşılabilmesi için bazı yardımcı sorularla konuyu etraflıca ortaya koymakta fayda mülâhaza ediyorum: İslâm dinine göre dinî günler ve bayramlar hangi esaslara göre tesbit edilir? Kur’ân-ı Kerîm’de «Allah katında aylann sayısı 12’dir.» anlamındaki âyette geçen «şehr» kelimesi arap dilinde ayın dünya etrafındaki bir tam turuna verilen isimdir. Bu anlamda Kur’ân-ı Kerim’de bahsedilen 12 aylık süre kameri yıl adını verdiğimiz ay senesidir. Böylece, oruç, hac gibi belirli zamanlara tahsis edilen ibâdetlerin zamanlarının tâyini kamerî yıl esasına göre yapılacak demektir. Ramazan ayıran başlangıcı ile ramazan bayramımn, diğer bir ifadeyle şevval ayının başlangıcının rû’yet esasma, yani bu aylara ait hilâlin gözle görülmesi esasma dayanması peygamber efendimizin hadisleriyle sabittir. Sözü edilen hadislerde zikredilen rû’yet kelimesinin «gözle görmek» veya gözle görmüş gibi kesin bilgi ifade eden «hesapla tesbit» anlamım içine alıp almadığı konusunda İslâm bilginleri arasında farklı görüşler vardır.